در سال ۲۰۲۵، چین شاهد جهشی بزرگ در استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی تولیدی (Generative AI) بوده است. بر اساس آخرین گزارش منتشرشده از سوی مرکز اطلاعات شبکه اینترنت چین (CNNIC)، تعداد کاربران این فناوری در کشور از ۲۴۹ میلیون نفر در دسامبر ۲۰۲۴ به ۵۱۵ میلیون نفر در ژوئن ۲۰۲۵ رسیده است. این یعنی در کمتر از شش ماه، میزان استفاده بیش از دو برابر شده است — رشدی که به‌روشنی نشان‌دهنده سرعت تحول دیجیتال در دومین اقتصاد بزرگ جهان است.
افزایش دوبرابری کاربران در نیم‌سال نخست ۲۰۲۵
طبق گزارش CNNIC، در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۶۶ میلیون نفر در چین برای اولین‌بار از سیستم‌های هوش مصنوعی تولیدی استفاده کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که تنها در شش ماه، جامعه کاربران هوش مصنوعی در چین رشدی دو برابری را تجربه کرده است.
در این گزارش تأکید شده است که افزایش توانایی‌های استدلال منطقی مدل‌های هوش مصنوعی و قابلیت سازگاری آن‌ها با سناریوهای متنوع کاربردی، اصلی‌ترین عوامل این رشد بوده‌اند. از سوی دیگر، کاهش هزینه‌های توسعه مدل‌ها و تمایل شرکت‌های فناوری به تولید مدل‌های سبک‌تر — از نظر حجم داده و نیاز پردازشی — نیز موجب شده تا دسترسی و تعامل کاربران نهایی با هوش مصنوعی ساده‌تر و گسترده‌تر شود.
«ترکیب بهبود عملکرد مدل‌ها و کاهش هزینه‌های توسعه، چین را به یکی از پویاترین بازارهای هوش مصنوعی جهان تبدیل کرده است.»
افزایش نرخ استفاده به ۳۶.۵٪ در میان کاربران اینترنت چین
نرخ استفاده از هوش مصنوعی تولیدی در چین که در پایان سال ۲۰۲۴ تنها ۱۸.۸٪ بود، در نیمه اول ۲۰۲۵ به ۳۶.۵٪ افزایش یافته است. این یعنی بیش از یک‌سوم کاربران اینترنت چین به نوعی با مدل‌های هوش مصنوعی تعامل دارند.
چه گروه‌های سنی بیشترین کاربران را تشکیل می‌دهند؟
- افراد زیر ۱۹ سال: ۳۳.۸٪ از کل کاربران
- سنین ۲۰ تا ۲۹ سال: ۲۱٪
- سنین ۳۰ تا ۳۹ سال: ۱۹.۸٪
- ۴۰ سال به بالا: ۲۵.۴٪
به‌روشنی دیده می‌شود که جوانان و نسل میانی جامعه چین بیشترین نقش را در گسترش استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی دارند. درواقع، کاربران زیر ۳۰ سال تقریباً نیمی از جامعه فعال در این حوزه را تشکیل می‌دهند.
تحصیلات کاربران هوش مصنوعی در چین
براساس آمار CNNIC:
- ۲۹.۸٪ کاربران دارای مدرک دبیرستان هستند
- ۲۸.۹٪ نیز از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یا مقاطع تحصیلات تکمیلی‌اند
این ترکیب تحصیلی نشان می‌دهد که هوش مصنوعی در چین از محدوده تخصصی خارج شده و به فناوری‌ای فراگیر تبدیل شده است.
غلبه مدل‌های بومی بر رقبا
در این نظرسنجی که در میان ۳۰ هزار کاربر از ۳۱ استان و منطقه چین انجام شد، نزدیک به ۹۰٪ کاربران اعلام کردند که در اولویت نخست، از مدل‌های ساخت چین استفاده می‌کنند. علت این موضوع تا حد زیادی به محدودیت‌های اینترنتی در چین بازمی‌گردد که باعث می‌شود مدل‌های خارجی مانند ChatGPT بدون استفاده از VPN قابل دسترسی نباشند.
رشد سریع صنعت هوش مصنوعی در چین
چین طی سال ۲۰۲۵ با سرعتی چشمگیر در حال توسعه صنعت هوش مصنوعی است. موفقیت مدل‌های بزرگ زبانی (LLMs) چینی در سطح جهانی، رقابت را به اوج خود رسانده است.
موفقیت جهانی مدل DeepSeek
در ژانویه ۲۰۲۵، شرکت چینی DeepSeek مدل متن‌باز خود با نام R1 را معرفی کرد. این مدل با هزینه‌ای پایین و تعداد محدودی تراشه توسعه یافته و در آزمون‌های بین‌المللی عملکردی بهتر از رقبای آمریکایی همچون ChatGPT، Gemini (گوگل) و Claude (Anthropic) ارائه داده است.
در مدت کوتاهی پس از انتشار، R1 به پر‌دانلودترین اپلیکیشن هوش مصنوعی در فروشگاه‌های نرم‌افزاری تبدیل شد و حتی از ChatGPT نیز پیشی گرفت. این موفقیت، باعث شد شرکت‌های بزرگ فناوری که میلیاردها دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده بودند، به بازنگری در مدل‌های پرهزینه خود بپردازند. نتیجه آن نیز کاهش ارزش سهام فناوری در بورس آمریکا بود.
بسیاری از تحلیلگران این موفقیت را «لحظه اسپوتنیک هوش مصنوعی» نامیده‌اند — نقطه عطفی که رقابت تکنولوژیک بین آمریکا و چین را وارد مرحله‌ای تازه کرد.
رقبای دیگر در بازار چین
در کنار DeepSeek، شرکت‌های بزرگ دیگری مانند Alibaba با مدل Qwen، ByteDance با مدل Doubao و Baidu با مدل Ernie نیز در این عرصه حضور دارند. این تنوع رقبا، نشان‌دهنده پویایی و تنوع اکوسیستم هوش مصنوعی چین است.
جمع‌بندی
با رشد خیره‌کننده کاربران هوش مصنوعی در چین، این کشور به سرعت در حال تبدیل‌شدن به مرکز جهانی توسعه و استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی تولیدی است. ترکیب زیرساخت قوی، مدل‌های بومی کارآمد و جمعیت جوان فعال، مسیر آینده چین را در این حوزه روشن‌تر از همیشه می‌سازد.
اگر از رشد هوش مصنوعی در چین شگفت‌زده شدی، مقاله‌های مرتبط درباره رقابت جهانی AI را هم مطالعه کن و نظر خودت را برای ما بنویس!
