بودیسم یا آیین بودا یکی از دین‌های بزرگ به شمار می‌رود که در آن، راهبان و راهبه‌ها وظیفه حفظ و گسترش آموزه‌های بودایی و همچنین آموزش و راهنمایی پیروان بودایی را برعهده دارند. صومعه‌های بودایی از عمل واسا پدید آمدند، خلوتی که راهبان و راهبه‌های بودایی در طول فصل بارانی در جنوب آسیا انجام می‌دادند. این صومعه‌ها به تدریج به مراکز آموزشی تبدیل شدند که در آن‌ها اصول فلسفی توسعه و بحث می‌شد.
۱۰. صومعه یومبولاگانگ
Yumbulagang
بنا بر افسانه‌ها، صومعه یومبولاگانگ (Yumbulagang) اولین ساختمان تبت و کاخ اولین پادشاه تبتی به نام نیاتری تسنپو بوده است. نام آن به زبان تبتی به معنی کاخ مادر و پسر است. در زمان حکومت دالایی لامای پنجم، کاخ به صومعه مدرسه گلوگپا تبدیل شد. متأسفانه در جریان انقلاب فرهنگی این بنا به‌شدت آسیب دید و به یک طبقه تبدیل شد اما در سال ۱۹۸۳ میلادی مجدداً بازسازی شد.
۹. صومعه اردن زو
Erdene Zuu Monastery
صومعه اردن زو (Erdene Zuu Monastery) احتمالاً باستانی‌ترین صومعه بودایی باقی مانده در مغولستان است. این بنا در سال ۱۵۸۵ توسط ابتای سین خان و با ورود بودیسم تبتی به مغولستان ساخته شد. در ساخت و ساز این بنا از سنگ‌های ویرانه‌های قراقوروم استفاده شده و اطراف آن را دیواری با ۱۰۰ استوپا احاطه کرده است. تحت حکومت کمونیستی از اینجا فقط به‌عنوان موزه استفاده می‌شد با این حال در سال ۱۹۹۰ دوباره به محل عبادت تبدیل شد.
۸. صومعه گاندن
Ganden Monastery
صومعه گاندن (Ganden Monastery) یکی از سه صومعه دانشگاهی بزرگ تبت است که در بالای کوه وانگبور در ارتفاع ۴۳۰۰ متری واقع شده و دو صومعه دیگر نیز صومعه سرا (Sera Monastery) و صومعه درپانگ (Drepung Monastery) نام دارند. گاندن از بین سه صومعه دانشگاهی دورترین صومعه از لهاسا بوده و به طور سنتی جمعیت کمتری از حدود ۶۰۰۰ راهب در اوایل قرن بیستم داشته است. در سال ۱۹۵۹ میلادی صومعه به طور کامل توسط گارد سرخ ویران شد و جسد مومیایی شده بنیان‌گذار صومعه نیز سوزانده شد. از دهه ۱۹۸۰ نیز بازسازی این صومعه در دستور کار قرار دارد.
۷. صومعه کی
Key Gompa
صومعه کی (Key Gompa) یک صومعه هزار ساله بودایی تبتی به شمار می‌رود که بر فراز تپه‌ای در ارتفاع ۴۱۶۶ متری در دره اسپیتی واقع شده است. گفته می‌شود که روستای کیبار در زیر صومعه مرتفع‌ترین روستای هندوستان است. مغول‌ها و ارتش‌های دیگر بارها این صومعه را مورد حمله قرار دادند. با وجود ویرانی‌های متعدد، این صومعه بارها بازسازی شده و ظاهر امروزی را به خودش گرفته است.
۶. معبد لاما
Lama Temple
معبد لاما (Lama Temple) در شمال شرقی پکن واقع شده و یکی از بزرگترین صومعه‌های بودایی تبتی در جهان است. این معبد توسط امپراتوران چینی ساخته شده که شیفتگی عمیقی برای نسخه تبتی بودیسم داشتند. در طول سال‌ها، بسیاری از راهبان تبتی و مغولی در ایجاد زندگی و تدریس می‌کردند و هنوز هم راهب‌هایی در اینجا حضور دارند. این معبد شامل مجسمه ۲۶ متری مایتریا بودا است که از یک تکه چوب صندل سفید تراشیده شده است.
۵. صومعه تیکسه
Thikse Monastery
صومعه تیکسه (Thikse Monastery) یک صومعه بودایی تبتی از فرقه کلاه زرد به شمار می‌رود که به دلیل شباهت آن به کاخ پوتالا در لهاسا شهرت دارد. این صومعه در ارتفاع ۳۶۰۰ متری در دره سند در هند واقع شده است. این مجموعه ۱۲ طبقه دارد و بسیاری از اقلام هنر بودایی مانند استوپاها، مجسمه‌ها و نقاشی‌های دیواری را در خود جای داده است. یکی از مهم‌ترین نقاط مورد توجه نیز معبد مایتریا است.
۴. صومعه پوناکا دزونگ
Punakha Dzong
صومعه پوناکا دزونگ (Punakha Dzong) به شکلی باشکوه در جزیره‌ای بین نقطه تلاقی رودخانه‌های فو چو و مو چو قرار دارد و یکی از تماشایی‌ترین دزونگ‌های باستانی بوتان به شمار می‌رود که عکس‌های زیادی از آن گرفته می‌شود. دزونگ ترکیبی از قلعه و صومعه است و در هر منطقه بوتان نیز یکی وجود دارد. این دزونگ‌ها برای اهداف مختلفی همچون محافظت از منطقه، مرکز اداری و همچنین خانه زمستانی راهب‌ها استفاده می‌شد.
۳. صومعه تانگ کالات
Taung Kalat
صومعه تانگ کالات (Taung Kalat) یکی دیگر از صومعه‌های شگفت‌انگیز به شمار می‌رود که در بالای یک آتشفشان خاموش ساخته شده و یکی از خیره‌کننده‌ترین مکان‌های برمه است. بازدیدکنندگان برای رسیدن به این صومعه نیز باید ۷۷۷ پله را پشت سر بگذرانند. در طول مسیر نیز تعداد زیادی میمون ماکاکی پذیرای افراد خواهند بود. از بالای اینجا نیز می‌توان منظره پانورامای بسیار زیبا و تماشایی‌ای را مشاهده کرد.
۲. صومعه تاکسانگ دزونگ
Taktsang Dzong
صومعه تاکسانگ دزونگ (Taktsang Dzong) در بالای یک صخره ۹۰۰ متری قرار گرفته و به‌عنوان لانه ببر نیز شهرت دارد و باعث خلق یک منظره خیره‌کننده شده که به نماد غیررسمی بوتان بدل شده است. حدود دو تا سه ساعت طول می‌کشد تا از محل پارکینگ به این صومعه رسید. بنا بر افسانه‌ها، گورو رینیوچه از تبت بر پشت ببر به این مکان پرواز کرده و صومعه تاکسانگ برای رام کردن این ببر شیطانی ساخته شده است. اولین صومعه تا سال ۱۶۹۲ ساخته نشد و در سال ۱۹۹۸ میلادی نیز یک آتش‌سوزی بیشتر ساختمان‌های اصلی را از بین برد اما این صومعه‌ها بازسازی شدند و به شکوه خود بازگشتند.
۱. صومعه‌های معلق
Hanging Monastery
صومعه‌های معلق (Hanging Monastery) که در نیمه راهی صخره‌ای در ارتفاع ۷۵ متری بالاتر از سطح زمین قرار دارند، یکی از چشمگیرترین مناظر چین هستند. این صومعه‌های قابل‌توجه که از مجموعه‌ای از ۴۰ اتاق تشکیل شدند، توسط راهروهای معلق در هوا به هم متصل شده‌اند. این صومعه در قرن پنجم میلادی ساخته شده و ۱۵۰۰ سال است که در اینجا برپا مانده است. البته در طول سال‌ها تعمیرات مختلفی روی این بنا صورت گرفته و باعث شده تا به‌ظاهر امروزی در بیاید.
