سال ۲۰۲۵ به یکی از دشوارترین دوران‌های حرفه‌ای تیم کوک، مدیرعامل اپل، تبدیل شده است. در حالی که وی تحت فشار مستقیم دونالد ترامپ برای انتقال تولید آیفون به داخل ایالات متحده قرار دارد، تهدیدهای دیگری نیز از سوی دادگاه‌ها، نهادهای قانون‌گذار جهانی، و حتی رقبای نوظهور در حوزه هوش مصنوعی او را احاطه کرده‌اند.
تهدید مستقیم ترامپ: تولید آیفون در خاک آمریکا
هشدار گمرکی از سوی رئیس‌جمهور سابق
یکی از شدیدترین تهدیدها علیه تیم کوک، روز جمعه توسط دونالد ترامپ مطرح شد. او بار دیگر از اپل خواست تا آیفون‌ها را در آمریکا تولید کند و تهدید کرد در غیر این صورت ۲۵٪ تعرفه گمرکی بر آن‌ها اعمال خواهد کرد.
در همین راستا، لورا لوومر، از حامیان نزدیک ترامپ، در شبکه اجتماعی X نوشت: «بیدار شو و بدرخش تیم کوک» و یادآور شد که اپل اکنون در مرکز هدف تجاری رئیس‌جمهور قرار دارد.
محاصره چندجانبه: دادگاه‌ها، اتحادیه اروپا، و بازیگران داخلی
جبهه‌های مختلف علیه تیم کوک
تیم کوک تنها با ترامپ مواجه نیست. او در حال حاضر باید با دو قاضی آمریکایی، قانون‌گذاران ایالتی و فدرال، نهادهای تنظیم‌گر در اروپا و سایر نقاط جهان، و حتی یکی از خالقان اصلی آیفون مقابله کند.
از سوی دیگر، رقبایی که در حوزه هوش مصنوعی از اپل پیشی گرفته‌اند، تهدید تازه‌ای برای موقعیت سنتی این شرکت به‌شمار می‌آیند. این تهدیدها می‌توانند حاشیه سود بالای اپل را، که از عوامل اصلی رسیدن ارزش شرکت به بالای ۳ تریلیون دلار بوده، به خطر بیندازند.
تهدید جدید از سوی OpenAI و Jony Ive
همکاری تاریخی برای تغییر پارادایم فناوری
هفته گذشته، جانی آیو، طراح اصلی آیفون، از همکاری خود با OpenAI برای تولید یک دستگاه جدید با هدف کاهش وابستگی به صفحه نمایش‌ها خبر داد. این پروژه با مشارکت استارتاپ io، زیرمجموعه LoveFrom، به ارزش ۶.۵ میلیارد دلار در جریان است.
هدف این همکاری، تولید دستگاه هوش مصنوعی‌محوری است که پارادایم فعلی استفاده مداوم از صفحه نمایش‌ها را تغییر دهد. OpenAI نیز اعلام کرده که قصد دارد در آینده نزدیک ۱۰۰ میلیون دستگاه هوش مصنوعی تولید کند.
هرچند OpenAI هیچ تجربه‌ای در تولید سخت‌افزار ندارد، اما حضور چهره‌ای مانند آیو، که طراحی محصولات موفق اپل را بر عهده داشته، این پروژه را به تهدیدی جدی برای اپل تبدیل می‌کند.
واکنش اپل به چالش‌های هوش مصنوعی
غیبت نوآوری بزرگ در WWDC
اپل احتمالاً در کنفرانس توسعه‌دهندگان پیش‌رو، خبری از نوآوری‌های چشمگیر در حوزه هوش مصنوعی نخواهد داشت. تیم کوک در آخرین جلسه مالی اپل گفت که دلیل عدم ارائه Siri شخصی‌تر، عدم تطابق فناوری‌های در حال توسعه با «استانداردهای بالای کیفیت اپل» است.
اپل اگرچه هیچ‌گاه اولین شرکت در یک حوزه نبوده، اما با صبر استراتژیک توانسته بازارهایی مانند پخش موسیقی، گوشی هوشمند و تبلت را با محصولات برتر تسخیر کند.
پرسش مهم: آیا این استراتژی در برابر هوش مصنوعی هم موفق خواهد بود؟
«وال استریت ژورنال» در گزارشی می‌پرسد که آیا همین رویکرد «صبر و دیدن»، که در سخت‌افزار موفق بوده، می‌تواند در بازار شتاب‌زده هوش مصنوعی هم جواب دهد یا خیر.
تهدید علیه سود کلان App Store
چالش‌های قانونی در داخل و خارج آمریکا
بخش خدمات اپل، به‌ویژه App Store، سودی با حاشیه بالای ۷۰٪ ایجاد می‌کند. اما این مدل تجاری با فشارهای حقوقی و نظارتی روبه‌رو شده است.
یک قاضی آمریکایی اعلام کرد که اپل رأی دادگاه مبنی بر الزام به کاهش کمیسیون App Store را نادیده گرفته است. وی در تصمیم خود گفت: «کوک تصمیم بدی گرفت» و بی‌توجهی او به این توصیه را اشتباه دانست.
اتحادیه اروپا نیز خواستار اعمال تغییرات مشابهی در سراسر قاره شده و پیش‌بینی می‌شود سایر نهادهای جهانی نیز از این روند پیروی کنند.
قوانین جدید برای تأیید سن کاربران
در سطح ایالتی و فدرال آمریکا، قانون‌گذاران قصد دارند اپل را مجبور کنند سیستم تأیید سن را در App Store پیاده‌سازی کند. این اقدام می‌تواند هزینه‌بر باشد و رفتار خرید کاربران جوان را تغییر دهد.
تهدید به لغو قرارداد سودآور با گوگل
در پرونده ضدانحصار علیه گوگل، قاضی ممکن است قرارداد اپل و گوگل را لغو کند؛ قراردادی که حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال برای اپل درآمد دارد و مربوط به استفاده از گوگل به عنوان موتور جستجوی پیش‌فرض در مرورگر سافاری است.
تولید آیفون در آمریکا: رؤیای دست‌نیافتنی؟
موانع تحقق وعده‌های ترامپ
اگرچه اپل بخشی از مونتاژ آیفون را به هند منتقل کرده، اما هنوز بسیاری از قطعات حیاتی آن از چین تأمین می‌شوند. این استراتژی به اپل اجازه می‌دهد تا تعرفه‌های گمرکی برای محصولات مونتاژشده در چین و هند را بهتر مدیریت کند.
ترامپ خواهان تولید آیفون در خاک آمریکاست، اما چنین اقدامی می‌تواند قیمت دستگاه را به بیش از ۳ هزار دلار برساند، که این مسئله عملاً اجرای آن را غیرممکن می‌کند.
راهکار احتمالی: تولید تراشه به جای آیفون
برای رضایت ترامپ، کوک ممکن است به‌جای آیفون، تولید سایر محصولات مانند تراشه‌ها را در آمریکا افزایش دهد. وزیر خزانه‌داری، اسکات بسنت، اخیراً خواستار افزایش تولید تراشه در داخل آمریکا شده و شاید این مسیر جدیدی برای مذاکره با دولت باشد.
اپل پیش‌تر اعلام کرده بود که تولید سرورهای هوش مصنوعی در تگزاس را حمایت می‌کند، اما انتظار کاخ سفید فراتر از این است. تماس‌های تلفنی مکرر با کاخ سفید و جلسه حضوری اخیر نشان می‌دهد که تیم کوک در حال مذاکره برای «پیشنهاد صلح» بعدی خود است.
نتیجه‌گیری: آیا تیم کوک می‌تواند کشتی اپل را در طوفان ۲۰۲۵ نجات دهد؟
اگرچه سهام‌داران هنوز از تیم کوک حمایت می‌کنند، افت ۲۵ درصدی ارزش سهام اپل از نقطه اوج خود، نشانه‌ای از نگرانی درباره آینده این شرکت در دوران تحول‌آفرین هوش مصنوعی و فشارهای جهانی است.
