بیماری های جنسی اگر به موقع برطرف نشوند، ممکن است به مشکلات جدی تبدیل شوند. برخی از زنان به مشکلات جنسی اهمیت نمیدهند و برای درمان آنها اقدام نمیکنند، همین موضوع سبب تشدید بیماری میشود. برخی از بیماریهای جنسی حتی پس از یائسگی نیز زنان را تهدید میکنند، خشکی واژن از جمله این بیماری ها است. خشکی واژن یکی از بیماریهای شایع در بین زنان است که مشکلات زیادی برای آنها ایجاد میکند.
خشکی واژن چیست؟
تعداد زیادی از زنان از این بیماری آزاردهنده رنج میبرند. عوامل مختلفی در ایجاد این بیماری موثر هستند. برخی فکر میکنند، این بیماری پس از یائسگی به وجود میآید اما برخی از زنان قبل از یائسگی به این بیماری مبتلا میشوند. در شرایط معمولی ترشحات استروژن باعث مرطوب شدن واژن میشود. ترشحات استروژن مانع از خشکی واژن شده و مانع از ایجاد زخم مهبل میشود. گاهی ترشح این هورمون تحت تاثیر عواملی کم میشود؛ در نتیجه فرد دچار خشکی واژن میشود.
ترشح هورمون استروژن پس از یائسگی کم میشود. بنابراین اغلب زنان در یائسگی دچار خشکی واژن میشوند. هورمون استروژن محیط واژن را سفت و کشسانی میکند. کمبود استروژن سبب نازکی و خشکی واژن میشود و انعطاف پذیری آن را از بین می برد.
نشانههای خشکی واژن
ابتلا به خشکی واژن دارای نشانههایی است که به تشخیص این بیماری کمک میکند. این نشانهها عبارتند از:
- تنگی واژن
- نداشتن رابطه جنسی لذت بخش
- داشتن رابطه جنسی دردناک
- خونریزی و ایجاد زخم به دلیل رابطه جنسی
- دفع ادرار به شکل دردناک
- زیاد شدن عفونت رحم
- به وجود آمدن جوش و اکنه در روی پوست
- خستگی و کم خوابی
- گر گرفتگی
- کم شدن میل جنسی
- ملتهب شدن واژن
- نازک شدن واژن
برخی از زنان که از خشکی واژن رنج میبرند، هیچ کدام از نشانههای بالا در آنها دیده نمیشود و برخی نیز ممکن است یک یا دو نشانه در آنها دیده شود، ولی اغلب بانوانی که به خشکی واژن مبتلا هستند، اکثر نشانههای ذکر شده در آن بروز پیدا میکند.
دلایل ایجاد خشکی واژن
عامل اصلی خشکی واژن کم شدن میزان ترشح هورمون استروژن است. بنابراین عواملی که باعث خشکی واژن میشوند، در واقع همان دلایلی هستند که در عدم ترشح استروژن و یا کم شدن ترشح این هورمون تاثیر گذارند. عوامل زیر مهمترین دلایل ایجاد خشکی واژن هستند.
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- جراحیهایی که برای برداشتن تخمدان و رحم انجام میشوند.
- افزایش ترشح هورمون شیر
- اضطراب
- اختلالات روحی و روانی
- مصرف داروهایی مانند تاکسین و مدروکسی پروژسترون که باعث میشوند رطوبت کاهش پیدا کند.
- یائسگی
- زایمان
- مصرف سیگار و دخانیات در بانوان یائسگی زودرس ایجاد میکند که منجر به خشکی واژن می شود.
- انجام حرکات سنگین ورزشی میتواند باعث بروز خشکی واژن شود.
- شستشوی مکرر واژن یا دوش واژینال تعادل PH مهبل را از بین میبرد و خشکی واژن را به دنبال
دارد.
علاوه بر عواملی که ذکر شد دلایل دیگری نیز وجود دارند که رطوبت واژن را از بین میبرند و باعث خشکی واژن میشوند. استفاده بیش از اندازه مردان از کاندوم و استفاده از مواد تاخیری میتواند در همسران آنها باعث خشکی واژن شود. بیماری خود ایمنی شوگرن نیز میتواند یکی از دلایل ابتلا به خشکی واژن باشد.
شیوههای تشخیص خشکی واژن
بانوان پس از این که برخی از نشانههای خشکی واژن را مشاهده کردند برای اطمینان بیشتر به پزشک مراجعه میکنند. برای تشخیص این بیماری پزشک واژن را معاینه میکند. رنگ پریدگی و یا زخم واژن نشان دهنده خشکی واژن هستند. علاوه بر بررسی واژینال با استفاده از شیوههای دیگری خشکی واژن تشخیص داده میشود.
- اندازه گیری میزان استروژن از طریق آزمایش خون؛ در صورتی که مقدار استروژن کمتر از اندازه لازم باشد خشکی واژن تشخیص داده میشود.
- اندازه گیری دیواره واژن به وسیله سونوگرافی؛ چنانچه ضخامت واژن کم باشد نشان دهنده خشکی واژن است.
- پاپ اسمیر یکی دیگر از آزمایشهایی است که برای تشخیص خشکی واژن استفاده میشود.
- آزمایش ادرار از دیگر شیوههای تشخیص خشکی واژن میباشد.
پزشکان از روشهای مختلفی برای درمان خشکی واژن استفاده میکنند که مکانیسم همه آنها تقریبا یکسان است. داروهایی که برای درمان خشکی واژن تولید میشوند باید توسط پزشک متخصص تجویز شوند؛ زیرا مصرف بیش از اندازه این داروها، ترشح استروژن در بدن را افزایش میدهد. مقدار زیاد استروژن در بدن میتواند عوارض خطرناکی داشته باشد و گاهی نیز منجر به ایجاد سرطان سینه می شود.
روش های درمان خشکی واژن
برخی از شیوههای درمان خشکی واژن به شرح زیر میباشند :
ژلهای مرطوب کننده واژن
برای درمان فوری واژن خشک، ژلهای مرطوب کننده استفاده میشوند. ژلهای لوبریکانت خشکی واژن را به طور موقت برطرف کرده و درد ناشی از دخول را از بین میبرد.
این ژلها که محیط واژن را به صورت فوری و موقت مرطوب میکنند، ممکن است تا چند هفته اثرشان باقی بمانند. یکی از عوارض استفاده از این ژلها خارش واژن است. بانوانی که از این ژلهای مرطوب کننده استفاده میکنند و نسبت به این مواد حساس هستند دچار خارش واژن میشوند.
از جمله این ژلها که خشکی واژن و درد ناشی از رابطه جنسی را کاهش میدهند ژل روان کننده ایموشن زرد است که محصولی به صرفه و موثر است.
لوبریکانتها بر اساس مواد تشکیل دهنده آنها به سه گروه تقسیم میشوند.
- لوبریکانت طبیعی در واقع روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون و روغن نارگیل هستند.
- روغن بچه یا وازلین نوعی لوبریکانت روغنی است.
- لوبریکانتی که به طور ویژه برای استفاده در محیط واژن ساخته شده یا سیلیکونی هستند یا پایه آنها آب است. که به ژل لوبریکانت محلول در آب معروف هستند.
استروژنهای موضعی
کاهش مقدار استروژن اصلیترین علت ایجاد خشکی واژن است، به همین دلیل بسیاری از پزشکان استروژن موضعی را برای درمان و کاهش علائم خشکی واژن تجویز می کنند. درمانهای موضعی در مقایسه با داروهای خوراکی عوارض کمتری دارند و اثر درمانی آنها بیشتر است. کرم و پمادهایی که خشکی واژن را کاهش می دهند از جمله استروژنهای موضعی محسوب میشوند. این محصولات موضعی انواع مختلفی دارند اما مکانیسم عمل آنها یکسان است. نحوه استفاده از این کرمهای موضعی به یکدیگر شبیه می باشد. برای نمونه روش استفاده از کرم واژینال equin با دیگر پمادهای موضعی واژن تفاوتی ندارد و در همه آنها از اپلیکاتور استفاده میشود. برخی از افراد استفاده از اپلیکاتور برایشان مشکل است. این افراد به وسیله انگشت میتوانند از پمادهای موضعی استروژن استفاده کنند. یکی دیگر از درمانهای موضعی خشکی واژن حلقه استروژن است. استروژنی که از این حلقه خارج میشود خشکی واژن را کاهش میدهد.
این حلقه ها در محیط داخلی واژن قرار میگیرند و باید سه ماه پس از این که در داخل واژن قرار گرفتند عوض شوند و ضرورتی ندارد که در هنگام رابطه جنسی و یا در زمان پریود شدن تغییر یابند. شیاف واژینال استروژن یکی دیگر از محصولات درمانی است که محیط واژن را قبل از دوره پریود و رابطه جنسی مرطوب میکند. نحوه استفاده از شیاف ماریانا نیز مانند پمادهای موضعی است و به وسیله اپلیکاتور در داخل واژن قرار میگیرد. افرادی که نمیتوانند از اپلیکاتور استفاده کنند، می توانند با دست شیاف را داخل واژینال قرار دهند.
استروژن خوراکی
گاهی نیز پزشک برای درمان خشکی واژن، داروهای خوراکی مانند قرص یا کپسول را تجویز میکند. کار این داروهای خوراکی نیز افزایش استروژن است که خشکی واژن را از بین میبرد. مصرف بیش از اندازه این داروها میتواند باعث ابتلا به سرطان سینه شود و یا خون را لخته کند. بنابراین باید به اندازهای مصرف شوند که پزشک تجویز کرده است. بانوانی که نمیتوانند از استروژن موضعی استفاده کنند پزشک برای آنها استروژن خوراکی تجویز میکند.
کربوکسی تراپی
این روش برای درمان و بهبود بسیاری از بیماریها استفاده میشود و برای درمان خشکی واژن نیز نتیجه بخش است. در این روش که بر اساس تزریق دی اکسید کربن به داخل واژن است، پزشک سعی میکند خشکی واژن را برطرف نماید. برخی از پزشکان برای حل مشکل خشکی واژن به بیماران خود لیزر درمانی را توصیه میکنند. استفاده از لیزر در بهبود بسیاری از بیماریها تاثیر مثبت دارد و برای درمان خشکی واژن نیز موثر می باشد. لیزر با تاثیری که روی سلولهای واژن میگذارد آنها را ترمیم میکند، به این ترتیب خشکی محیط واژن را برطرف می شود.
روشهای سنتی درمان خشکی واژن
برای درمان خشکی واژن شیوههای سنتی وجود دارند. افراد زیادی تمایل دارند از این شیوهها استفاده کنند. استفاده از عسل یکی از داروهایی است که در درمان خشکی واژن موثر میباشد. برخی از روشهای درمانی طب سنتی شامل موارد زیر هستند:
ورزشهای کف لگن
کم شدن مقدار ترشح استروژن باعث ضعیف شدن ماهیچههای واژن میشود و این ناتوانی ماهیچهها عوارض ناشی از خشکی واژن را تشدید میکند. حرکات ورزشی کف لگن ماهیچههای واژن را تقویت کرده و در کاهش خشکی واژن مفید است.
عدم استفاده از شویندههای شیمیایی
شویندههای شیمیایی محیط واژن را خشک میکنند. بنابراین برای شستشوی واژن شویندههای شیمیایی که اسیدی هستند، بسیار مضرند و به هیچ عنوان نباید از آنها استفاده شود.
استفاده از مواد غذایی حاوی فیتواستروژن
برای پیشگیری و درمان خشکی واژن مصرف غذاهایی که دارای فیتواستروژن هستند، مفید است. دانههای روغنی و مغزها مقدار زیادی فیتواستروژن در خود دارند.
جمع بندی
بسیاری از بانوان به دلیل کمبود استروژن به خشکی واژن مبتلا هستند. افراد در سنین مختلف ممکن است به این بیماری مبتلا شوند ولی اغلب این بیماری در زمان یائسگی اتفاق میافتد. در این مطلب سعی کردیم اطلاعات مورد نیاز در این زمینه را در اختیارتان قرار دهیم. امیدواریم که برایتان مفید واقع شده باشد.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمیپذیرد