هم‌زمان با نزدیک شدن هوش مصنوعی به سطحی فراتر از توانایی‌های انسانی، کارشناسان هشدار می‌دهند که دولت‌ها و جوامع آمادگی لازم برای این تحول انقلابی را ندارند. این تغییر که تعادل‌های اقتصادی و سیاسی را دگرگون خواهد کرد، نیازمند آمادگی از هم‌اکنون است.
کوین روز / نیویورک تایمز
در چند سال اخیر، سیستم‌های هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلفی همچون ریاضیات، برنامه‌نویسی و تشخیص پزشکی، از انسان‌ها پیشی گرفته‌اند و هر روز در حال بهبود هستند.
به باور من، به‌زودی – احتمالاً در سال ۲۰۲۶ یا ۲۰۲۷، یا حتی امسال – یک یا چند شرکت هوش مصنوعی ادعا خواهند کرد که سیستمی با توانایی انجام تقریباً تمام وظایف شناختی که یک انسان قادر به انجام آن است (AGI) توسعه داده‌اند.
با اعلام AGI، بحث‌های زیادی درباره تعاریف آن و اینکه آیا می‌توان آن را یک AGI واقعی دانست، شکل خواهد گرفت. اما این بحث‌ها اهمیتی چندانی نخواهند داشت، زیرا ما در حال از دست دادن انحصار خود بر هوش در سطح انسانی هستیم و وارد دنیایی با سیستم‌های هوش مصنوعی بسیار قدرتمند خواهیم شد.
هوش مصنوعی ارزش اقتصادی تریلیون دلاری خلق خواهد کرد
در دهه‌ی آینده، هوش مصنوعی قدرتمند تریلیون‌ها دلار ارزش اقتصادی ایجاد خواهد کرد و موازنه‌ی قدرت سیاسی و نظامی را به نفع ملت‌هایی که آن را کنترل می‌کنند، تغییر خواهد داد. بسیاری از دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ به این موضوع واقف‌اند و سرمایه‌گذاری هنگفتی برای پیشی گرفتن در این رقابت انجام داده‌اند.
با این حال، اکثر افراد و نهادها، حتی برای سیستم‌های هوش مصنوعی کنونی آمادگی کافی ندارند، چه رسد به سیستم‌های قدرتمندتر آینده. هیچ سطحی از دولت برنامه‌ای واقع‌بینانه برای کاهش ریسک‌ها یا بهره‌گیری از مزایای این فناوری ندارد.
کسانی که هوش مصنوعی را یک “حباب” می‌دانند و نسبت به آن شک دارند، نه‌تنها در اشتباه هستند، بلکه حس امنیت کاذبی را به جامعه القا می‌کنند.
فرقی ندارد که AGI را پدیده‌ای مثبت یا تهدیدی بالقوه بدانیم – که البته هنوز برای قضاوت زود است – اما ظهور آن سؤالات مهم اقتصادی، سیاسی و فناوری را مطرح می‌کند که پاسخ روشنی برای آن‌ها نداریم.
به نظر من، اکنون بهترین زمان برای آمادگی جهت مواجهه با AGI است.
این موضوع شاید دیوانه‌وار به نظر برسد، اما…
اما من به این نتیجه نه به‌عنوان یک آینده‌نگر خیال‌پرداز، نه به‌عنوان یک سرمایه‌گذار که سعی دارد هوش مصنوعی را تبلیغ کند، و نه به‌عنوان کسی که تحت تأثیر فیلم‌هایی مانند “ترمیناتور ۲” قرار گرفته، رسیده‌ام.
بلکه این نتیجه‌ی گفت‌وگوهای طولانی من با مهندسانی است که سیستم‌های هوش مصنوعی را توسعه می‌دهند، سرمایه‌گذارانی که این فناوری را تأمین مالی می‌کنند و پژوهشگرانی که تأثیرات آن را مطالعه می‌کنند. اکنون باور دارم که آنچه در هوش مصنوعی رخ می‌دهد، بسیار بزرگ‌تر از چیزی است که اکثر مردم تصور می‌کنند.
در سان‌فرانسیسکو، جایی که من زندگی می‌کنم، ایده‌ی AGI دیگر یک مفهوم دور از ذهن یا عجیب نیست. مردم درباره‌ی “حس کردن” هوش مصنوعی صحبت می‌کنند و ساخت سیستم‌هایی با هوشی فراتر از انسان، هدفی آشکار برای بسیاری از شرکت‌های بزرگ در سیلیکون ولی شده است. هر هفته با مهندسان و کارآفرینانی ملاقات می‌کنم که تأکید دارند این تحول به‌زودی رخ خواهد داد.
من هم در گذشته به این ایده می‌خندیدم، اما اکنون در حال تجدیدنظر هستم.
متخصصان هوش مصنوعی بیش از همه نگران هستند
یکی از عجیب‌ترین جنبه‌های صنعت هوش مصنوعی این است که افرادی که به آن نزدیک‌ترند – یعنی مهندسان و مدیران آزمایشگاه‌های برجسته‌ی هوش مصنوعی – بیش از همه از سرعت پیشرفت آن نگران هستند.
این مسئله غیرمعمول است. در سال ۲۰۱۰، زمانی که رسانه‌های اجتماعی در حال رشد بودند، هیچ‌کس از درون شرکت‌هایی مانند توییتر، فوراسکوئر یا پینترست درباره‌ی پیامدهای اجتماعی منفی آن‌ها هشدار نمی‌داد. مارک زاکربرگ نیز فیسبوک را برای آزمایش و کشف تهدیدهای امنیتی آن مورد بررسی قرار نمی‌داد.
اما امروز، کسانی که بیشترین اطلاعات را درباره‌ی پیشرفت هوش مصنوعی دارند، هشدار می‌دهند که تغییرات بزرگی در راه است. شرکت‌های پیشرو در حوزه‌ی هوش مصنوعی در حال بررسی ویژگی‌های بالقوه‌ی خطرناک مدل‌های خود هستند، از جمله توانایی آن‌ها در فریب و نیرنگ.
مدیرعامل OpenAI، سم آلتمن، می‌گوید: “سیستم‌هایی که نشانه‌های اولیه‌ی AGI را دارند، در حال ظهور هستند.”
دمیس هسابیس، مدیرعامل Google DeepMind، پیش‌بینی کرده که AGI در سه تا پنج سال آینده توسعه خواهد یافت.
داریو آمودی، مدیرعامل Anthropic، نیز معتقد است که تا یک یا دو سال دیگر، سیستم‌های هوش مصنوعی از نظر هوش از انسان‌ها در بسیاری از زمینه‌ها پیشی خواهند گرفت.
چشم‌انداز آینده‌ی هوش مصنوعی
شاید برخی این پیش‌بینی‌ها را اغراق‌آمیز بدانند، زیرا مدیران هوش مصنوعی انگیزه‌ی مالی برای بزرگ‌نمایی پیشرفت‌ها دارند. اما وقتی پژوهشگران مستقل، از جمله جفری هینتون و یوشوا بنجیو – از تأثیرگذارترین چهره‌های هوش مصنوعی – و مقامات دولتی مانند بن بوچانان نیز هشدارهای مشابهی می‌دهند، دیگر نمی‌توان این نگرانی‌ها را نادیده گرفت.
در کنار نظرات متخصصان، شواهد روشنی از پیشرفت سریع هوش مصنوعی وجود دارد. در سال ۲۰۲۲، مدل‌های پیشرفته‌ی هوش مصنوعی هنوز در حل مسائل ریاضی ابتدایی مشکل داشتند، اما امروز برخی مدل‌ها در المپیادهای ریاضی مدال کسب می‌کنند. کسب‌وکارهای مختلف نیز اعتماد بیشتری به هوش مصنوعی دارند و آن را در فرآیندهای کلیدی خود به کار می‌گیرند.
حتی در برنامه‌نویسی، اکنون بسیاری از توسعه‌دهندگان می‌گویند که بیشتر کدنویسی‌ها توسط هوش مصنوعی انجام می‌شود و وظیفه‌ی آن‌ها نظارت بر این سیستم‌ها است.
با تمام این پیشرفت‌ها، سازمان‌ها هنوز نمی‌دانند که چگونه باید برای AGI آماده شوند. اقدامات منطقی، مانند بهبود زیرساخت‌های انرژی، تقویت امنیت سایبری، تسریع فرآیند تأیید داروهای توسعه‌یافته با هوش مصنوعی، و آموزش سواد هوش مصنوعی در مدارس، باید در اولویت قرار گیرند.
برخی از رهبران فناوری نگران‌اند که ترس زودهنگام از هوش مصنوعی منجر به تنظیم‌گری بیش‌ازحد شود. اما با توجه به سرمایه‌گذاری‌های عظیم در این حوزه، بعید است که این فناوری کند شود.
بزرگ‌ترین خطر این نیست که افراد بیش از حد برای هوش مصنوعی آماده شوند، بلکه این است که تا زمانی که این فناوری شغل‌ها را از بین نبرد، از آن برای فریب استفاده نشود یا آسیبی به افراد نرساند، متوجه پیامدهای آن نشوند.
اکنون زمان آن است که AGI را جدی بگیریم، در غیر این صورت، ممکن است فرصت شکل دادن به آن را در مهم‌ترین لحظه از دست بدهیم.
