ارمنستان، کشور دوست و همسایه ماست که از گذشتههای دور، روابط نزدیک و حسنهای با ایران داشته و حتی در برهههایی نیز، جزو خاک ایران بوده است.
همین روابط دوستانه و نزدیک، به اضافه شرایط ویژه ژئوپلتیک ارمنستان و به خصوص مسائل و رخدادهای سیاسی اخیر در این برهه از زمان، فرصتی استثنائی برای تجارت با این کشور فراهم آورده است.
آشنایی با ارمنستان
ارمنستان، کشوری غیر ساحلی واقع در منطقه قفقاز جنوبی است. این کشور از جنوب با ایران و نخجوان، از شرق با جمهوری آذربایجان، از شمال با گرجستان و از غرب با ترکیه هممرز میباشد.
به طور کلی، ارمنستان سرزمینی نسبتاً کوچک و کوهستانی با هوای عمدتاً ملایم و البته زمستانهای سرد است. همچنین این کشور شامل چمنزارها و بخشهای جنگلی، بیابانی و نیمه بیابانی نیز میباشد. ارمنستان منابع سرشاری از میوههای جنگلی مثل: سیب، زردآلو، گلابی، گیلاس، گردو و زغالاخته دارد.
این کشور همسایه که در شمال غربی ایران قرار دارد، دارای مساحتی نزدیک به 30,000کیلومتر مربع میباشد. پایتخت این کشور، شهر ایروان است که بیش از یک سوم جمعیت سه میلیونی ارمنستان را در خود جای داده است. از دیگر شهرهای پرجمعیت ارمنستان هم میتوان به گیومری و وانادزور اشاره کرد.
به لحاظ اقتصادی نیز، این کشور تا پیش از فروپاشی شوروی، اقتصادی صنعتمحور داشت که البته بخاطر وابستگی به واردات مواد اولیه، دچار ضعفهایی شد و در ساختار اقتصادی پس از استقلال ارمنستان، نقش ساختمانسازی و خدمات، پررنگتر از صنعت و کشاورزی شد.
این کشور دارای منابع معدنی همچون طلا، مس، آهن، نمک، بازالت، مرمر و توف میباشد که این مواد، سهم مهمی در صادرات ارمنستان دارند.
به طور میانگین، ارمنستان هر ساله بالغ بر 5 میلیارد دلار واردات دارد. طبق آمار ارائه شده در خبرگزاری ارمنی Arka.am، در سال 2021 بخش عمده واردات ارمنستان، به ترتیب از روسیه، چین، ایران، گرجستان و آلمان صورت گرفته است. طبق همین آمار، ارزش صادرات ایران به ارمنستان در سال 2021، 438 میلیون دلار بوده که البته بخش عمده آن را، انرژی تشکیل میدهد و سهم بسیار کمتری مربوط به کالاهای تولیدی میباشد.
به لحاظ فرهنگی و تاریخی نیز روابط بسیار مطلوب و دوستانهای میان ایران و ارمنستان، در بیشتر این 3 هزار سال تاریخ مشترک وجود دارد. همانطور که میدانید، بخشی از هموطنان ما را جامعه ارامنه تشکیل میدهند که جایگاه ممتازی در میان ایرانیها دارند. جالب است بدانید که حتی عموم ارامنهی ساکن در خود ارمنستان نیز، دید مثبتی نسبت به ایران و ایرانیها دارند و بخاطر ریشههای مشترک فرهنگی و تاریخی، نسبت به ایران احساس قرابت و برادری میکنند. طبیعتاً این ارتباطات و پیوندها، در میان خود ارامنه ایران و ارمنستان پررنگتر و عمیقتر میباشد.
از لحاظ سیاسی هم، روابط ایران و ارمنستان، از بدو استقلال این کشور در سال 1991، روابط بسیار حسنه و مطلوبی بوده است. همچنین با توجه به کشمکشهای ریشهدار بر سر منطقه قرهباغ در سالهای اخیر و سیاست ایران در قبال این مسأله و تلاش برای جلوگیری از تغییر نقشه ژئوپلتیک منطقه، پیوند سیاسی ایران و ارمنستان مستحکمتر شده است.
مزیتهای تجارت با ارمنستان
شاید بپرسید که اصلًا تجارت با کشور کم مساحتی که تنها سه ملیون نفر جمعیت دارد، به صرفه خواهد بود؟
در پاسخ به این سؤال، دو نکته را یادآوری میکنیم.
نخست اینکه بنابر آمارها و تجربه افراد مطلع و باتجربه در زمینه بازرگانی با ارمنستان، خود همین بازار سه میلیونی، ظرفیتهای بسیار خوبی برای تجارت دارد.
در توضیح میتوان به این نکته اشاره کرد که اگر با حضور حرفهای و موفق در بازار ارمنستان، یک شرکت تجاری بتواند برای کالاهای خود، به خوبی برندسازی کند و رضایت عمومی مشتریان را در ارمنستان جلب کند، این احتمال وجود دارد که فرصتهای خوبی برای فعالیت او در بازارهای کشورهای دیگری نیز پیش آید؛ چرا که ارمنیها در کشورهای مختلفی زندگی میکنند و با یکدیگر در ارتباط هستند.
دوم: اکنون که هنوز چند ماه تا پیوستن ایران به موافقت نامه تجارت آزاد اتحادیه اوراسیا باقی مانده است، میتوان از ارمنستان به عنوان دروازه ورود ما به این اتحادیه اقتصادی و گمرکی (شامل کشورهای روسیه، بلاروس، قرقیزستان،قزاقستان و ارمنستان) با بازار 200 میلیون نفری این اتحادیه استفاده کرد.
افزون بر این، ارمنستان میتواند سکویی برای دسترسی و صادرات مجدد (Re-Export) از سوی ایران به اروپا قرار گیرد. به ویژه اینکه ارمنستان از امتیاز تعرفه ترجیحی و معافیت برای بیش از 1000 قلم کالا به اتحادیه اروپا برخوردار میباشد.
در اینجا خوب است به این نکته هم اشاره کنیم که پس از جنگ 2020 قرهباغ و حمایتهای گسترده سیاسی و نظامی ترکیه از آذربایجان در طی این نبرد، کشور ارمنستان از ابتدای سال 2021 یک دوره تحریم 6 ماهه برای کالاهای ترک وضع کرد و یک دوره 6 ماهه دیگر نیز آن را تمدید نمود. همزمان ارمنستان از ایران، درخواست تأمین و جایگزینی این اقلام را برای بازار خود کرد و این فرصتی بسیار استثنائی بود که متأسفانه از ظرفیتهای این فرصت، آنچنان که باید و شاید استفاده نشد.
هر چند که ارمنستان از ابتدای سال 2022 تحریم ترکیه را لغو کرد اما همچنان ارمنیها به جهت اختلافات سیاسی و تاریخی و دلخوریای که از ترکیه دارند، هنوز متمایلاند که کالاهای مورد نیاز خود را در صورت داشتن کیفیت و قیمت مناسب، از کالاهای ایرانی تأمین کنند.
افزون بر اینها، یک فرصت بسیار خوب برای تولیدکنندگان حاضر در شهرهای شمال غربی کشور مثل تبریز و اردبیل که کارخانههای صنعتی و باغات و زمینهای کشاورزی بزرگ و حاصلخیزی دارند، همین نزدیکی به ارمنستان است؛ بگونهای که به لحاظ فاصله مکانی، شهری مانند ایروان، به آنها نزدیکتر از پایتخت کشور خودمان و شهرهای بزرگ مرکزی و جنوبی کشور است!
چند نکته مهم و کاربردی در صادرات به ارمنستان
- برای بهرهمندی از تعرفه تخفیفی صادرات به کشورهای عضو پیمان اوراسیا –که ارمنستان هم یکی از آنهاست- باید پیش از اقدام به صادرات کالا، به اتاقهای بازرگانی مربوطه در ایران مراجعه کرده و با ارئه کد HS برای کالای خود، تقاضای صدور گواهی CT3 بدهید.
- در مورد صادرات به ارمنستان، برای محاسبه قیمت نهایی کالایتان هنگام عرضه در بازار، به طور میانگین و بسته به نوع کالا حدود 5-15 درصد عوارض گمرکی، 20 درصد مالیات بر ارزش افزوده، حدود 5 درصد هزینه حمل و نقل و چند درصدی را هم برای سود توزیعکننده یا فروشنده کالا در نظر بگیرید.
- بعضی از تجار یا تولیدکنندگان ایرانی گمان میکنند که در بازارهای خارجی، میتوانند کالای خود را با قیمتی چندین برابر ارزش واقعی آن بفروشند و سود بیشتری از این طریق به دست خواهند آورد.
در صورتی که اگر حرفهای و حسابشده به موضوع نگاه کنند، مشخص است کالای ایرانی با کیفیت که هزینه تولید پایینتری نسبت نمونه مشابه خارجی خود دارد، چنانچه با درصد سودی منطقی به بازار عرضه شود، قطعاً با همین مزیت رقابتی در دراز مدت، سود خیلی بیشتر و با دوامتری را نصیب آنان خواهد کرد.
- قیمت انرژی در ارمنستان به علت وارداتی بودن آن، بالاست؛ بنا بر این اگر تولیدکنندهی کالایی هستید که در عین کیفیت و کارایی، مصرف انرژی پایینی دارد، احتمال استقبال از کالای شما در ارمنستان بالا خواهد بود.
- چنانچه قصد همکاری با فروشگاههای بزرگ و زنجیرهای ارمنستان در زمینه تأمین کالای مورد نیاز آنها را دارید، توجه داشته باشید که این فروشگاهها تمایل چندانی به اضافه کردن تأمینکنندههای خرده برای یکی دو قلم کالا برای مدت کوتاهی را ندارند، زیرا این موضوع مقرون به صرفه نیست؛ بلکه تمایل دارند که با آنها، به عقد قراردادهای میان مدت یا بلند مدت برای تأمین بیش از یک کالا اقدام کنید.
- نیازی به توضیح نیست که صادرات به هر نقطه از جهان، یک فرآیند اصولی و نیازمند تحقیق، آموزش، برنامهریزی و بهرهمندی از تجارب افراد خبره و با سابقه در این خصوص میباشد. پس مراقب باشید که از این تمهیدات مهم غافل نشوید!
راهکارهای عملی برای بازاریابی و فروش در ارمنستان
- یک پل ارتباطی مناسب برای ورود به بازار ارمنستان، ارتباط گرفتن و مکاتبه با رایزن تجاری سفارت ایران در ارمنستان میباشد. برای این منظور، میتوانید با مراجعه به بخش ارمنستانِ سایت سازمان توسعه تجارت (TPO.ir) از راه های ارتباطی ارائهشده مثل ایمیل اطلاع پیدا کنید.
- بطور کلی، یکی از بهترین روشها برای ورود به بازار بین المللی و تجارت با یک کشور خارجی، شرکت در نمایشگاههای بین المللی آنها است.
اما باید توجه داشت که شرکت در نمایشگاهها، اگر با برنامهریزی و حسابشده و فعال صورت نگیرد، چندان مثمر ثمر نخواهد بود. برای شرکت در این نمایشگاهها، باید از استراتژی و چشمانداز مناسب برخوردار بود. به این ترتیب، لازم است که پیشاپیش، تقویم نمایشگاهی کشور هدف را بررسی کرد و نمایشگاهی را بیش از همه با کالا یا خدماتی که شما ارائه میکنید، تناسب و اعتبار دارد را انتخاب کرده و برای شرکت در آن، از قبل برنامهریزی کنید. باید توجه داشت که در واقع، حضور فعال و مؤثر در یک نمایشگاه بینالمللی منحصر به همان چند روز برگزاری آن نیست؛ بلکه بایداز مدتی قبلتر، تمام تمهیدات لازم را اندیشید و فراهم کرد تا بتوانید از ظرفیت نمایشگاه و پس از آن، بیشترین استفاده را ببرید.
- یکی از بزرگترین و معروفترین فروشگاههای زنجیرهای ارمنستان، فروشگاهYerevan City است. میتوانید با مراجعه به وبسایت این فروشگاه به آدرس yerevan-city.am و پر کردن فرم همکاری در زمینه تأمین کالا و ارسال اطلاعات لازم و تصاویر محصول، به آنها درخواست همکاری بدهید.
- یکی از اصلیترین استراتژیهایی که برای موفقیت در فروش باید بر روی آن سرمایهگذاری کرد، موضوع بستهبندی کالاهاست.
چنانچه کالای شما از یک بستهبندی مناسب برای حفاظت محصول از آسیبهای احتمالی و همچنین جذابیت لازم برخوردار نباشد، نباید انتظار چندانی برای موفقیت در فروش داشته باشید.
اهمیت این موضوع برای فعالیت در بازاری مثل ارمنستان دوچندان است؛ زیرا برندهای متفاوتی از اروپا، آمریکا، چین و ترکیه در این بازار حضور دارند که لازم است بسته بندی کالای شما از کیفیت و ظاهری در طراز استانداردهای بین المللی برخوردار باشد.
مرتبط بخوانید: انواع جعبه و کارتن بسته بندی بازار داخلی و صادراتی
به ویژه اینکه متأسفانه در گذشته بعضی تجار غیر حرفهای ایرانی با عرضه محصولات بیکیفیت و در عین حال با قیمت بالا، باعث خدشهدار شدن برند کلی اجناس ایرانی در چشم مردم ارمنستان شدهاند.
حال برای جبران این صدمه، لازم است در کنار کنترل کیفیت خود کالا و قیمتگذاری آن، بستهبندی کالای شما بگونهای باشد که کیفیت بالا و رقابتپذیری کالای شما را به خوبی نشان دهد.
نکته دیگر اینکه اگر اطلاعات لازم درجشده بر روی بستهبندی کالای شما به زبان ارمنی یا روسی نباشد، لازم است از برچسبهای جداگانهای برای درج این اطلاعات به زبانهای روسی و ارمنی استفاده کرد که این موضوع، در حد خود هزینهی مضافی را تحمیل خواهد کرد.
در حال حاضر شرکتهای ایرانی مختلفی در خصوص تولید بستهبندیهای کارتنی و مقوایی فعالیت دارند که از میان آنها میتوان به مجموعه “کارتن پک“، شرکت “کارتن ساز”، گروه “زرین کارتن” و مجموعه “کارتن سازی آوین پک” اشاره کرد.
شرکت چاپ و بسته بندی آوین پک، با بیش از یک دهه سابقه در تولید انواع جعبههای مقوایی و کارتنی و همکاری با تولیدکنندگان و صادرکنندگان مختلف، این آمادگی را دارد تا شما را در زمینه بسته بندی محصولاتتان یاری دهد.
لیست کالاهای صادراتی به ارمنستان
در این پیوست PDF، میتوانید فهرستی از کالاهایی که ظرفیت خوبی برای صادرات و فروش در ارمنستان دارند را مشاهده کنید.
دانلود پی دی اف لیست کالاهای صادراتی به ارمنستان
منابع مورد استفاده در تهیه این مقاله:
– مجموعه مستند “ارمنستان؛ دروازه اوراسیا” ساخته برنامه تلویزیونی ثریا
– eurasianet.org
– arka.am
– منابع پراکنده دیگر
1 نظر
مقاله مفیدی بود. بین بقیه مقاله هایی که با همین موضوع خوندم، متفاوت بود و مطالب کاربردی داشت