ذرات نانو و میکروپلاستیک (NMP) به طور فزایندهای در حال آلوده کردن مناطق شهری و روستایی هستند و باعث تماس زنبورها و دیگر حشرات مفید با این ذرات میشوند.
اگر حشرات این ذرات پلاستیکی را از طریق غذا یا هوا وارد بدن خود کنند، میتواند به اعضای داخلی آنها آسیب برساند و رفتارشان را تغییر دهد، که این موضوع توانایی آنها در ارائه خدمات ضروری اکوسیستم مانند گردهافشانی و کنترل آفات را مختل میکند.
بر اساس یک مطالعه جدید که توسط یک تیم بینالمللی از جمله پژوهشگرانی از دانشگاه فرایبورگ انجام شده، آلودگی پلاستیکی خطرات زیادی برای تنوع زیستی، تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی جهانی به همراه دارد.
ذرات پلاستیکی در محیطهای کشاورزی ذرات میکروپلاستیک که بین یک میکرومتر تا پنج میلیمتر اندازه دارند و همچنین ذرات کوچکتر نانوپلاستیک به زمینهای کشاورزی راه پیدا میکنند.
در حالی که اثرات مضر NMP در آب و روی گونههای فردی به خوبی مستند شده است، کمبود بررسیهای سیستماتیک درباره اثرات این ذرات بر اکوسیستمهای کشاورزی وجود داشته است.
برای رفع این خلا، نویسندگان ۲۱ مطالعه منتشرشده قبلی را خلاصه کردند. آنها بر روی چگونگی تماس حشرات گردهافشان و دیگر حشرات مفید با NMP و عواقب بلعیدن این ذرات برای حشرات، اکوسیستمهای وابسته و تولیدات کشاورزی تمرکز کردند.
پژوهشگران منابع مختلفی را شناسایی کردند که از طریق آنها NMP به زمینهای کشاورزی میرسند، از جمله فیلمهای پلاستیکی، کودها، آب آلوده و رسوبات جوی.
این ذرات پلاستیکی در خاک انباشته میشوند و حشرات مهم گردهافشان و کنترلکننده آفات آنها را از طریق هوا و غذا مصرف کرده یا برای ساخت لانه استفاده میکنند.
تأثیرات پلاستیک بر زنبورها مطالعه نشان داد که بلعیدن پلاستیک توسط زنبورها به دستگاه گوارش آنها آسیب میزند، سیستم ایمنی آنها را ضعیف میکند و رفتارشان را تغییر میدهد. این امر زنبورها را به بیماریها آسیبپذیرتر میکند و ممکن است باعث شود که گیاهان را کمتر موثر گردهافشانی کنند.
الکساندرا ماریا کلاین، یکی از نویسندگان مطالعه و استاد حفاظت از طبیعت و بومشناسی چشمانداز در دانشگاه فرایبورگ میگوید:
«ما میکروپلاستیک را در روده زنبورها پیدا کردیم و مشاهده کردیم که زنبورهای وحشی از پلاستیک برای ساخت لانه استفاده میکنند. بنابراین، ما به طور فوری نیاز داریم تا بررسی کنیم که این تعامل چه تأثیری بر دیگر عوامل استرسزا مانند تغییرات اقلیمی برای زنبورها و خدمات گردهافشانی آنها دارد.»
کاهش خدمات گردهافشانی به طور منفی بر محصولهای کشاورزی تاثیر میگذارد و آلودگی پلاستیکی ممکن است عدم قطعیتهای موجود در عرضه جهانی غذا را تشدید کند.
تشدید عوامل استرسزای محیطی علاوه بر این، NMP تهدیداتی که از سوی دیگر عوامل استرسزای محیطی مانند سموم دفع آفات، آلودگی شیمیایی، قارچها و عوامل بیماریزا وجود دارد، را تشدید میکند.
برخی مناطق به «نقاط داغ» تبدیل میشوند که ذرات پلاستیکی در آنها با ویروسهای مضر تعامل میکنند. این تعاملات ممکن است تأثیرات جدی بر گردهافشانها و در نتیجه بر پایداری سیستم غذایی داشته باشد.
نیاز فوری به تحقیقات بیشتر پژوهشگران بر محدودیتهای بررسی خود تأکید کردند. به عنوان مثال، آنها اشاره کردند که دادههای محدودی در مورد گردهافشانهای مهم و حشرات مفید مانند زنبورهای عسل و کفشدوزکها وجود دارد.
علاوه بر این، دادههای فعلی اجازه نمیدهد که توضیحی دقیق در مورد اثرات اندازهها و مقادیر مختلف ذرات نانو و میکروپلاستیک داده شود.
پژوهشگران تاکید کردند که برای درک بهتر این مشکل رو به رشد آلودگی پلاستیکی و یافتن راهحلهای آن، تحقیقات بیشتری به طور فوری لازم است.
پروفسور کلاین گفت: «با این حال، امروز مشخص است که کنترل سیاسی آلودگی پلاستیکی بسیار ضروری است.»
جهتهای آینده تحقیقاتی «علاوه بر پذیرش آلودگی پلاستیکی به عنوان یکی از نگرانیهای کلیدی برای تنوع زیستی و خدمات مرتبط با آن، ما پیشنهاد میکنیم که تحقیقات بیشتری درباره چگونگی تاثیر محیطهای کشاورزی متنوع بر توازن بین منافع گردهافشانی و کنترل آفات و اثرات تجمعی در نقاط داغ NMP انجام شود تا از پایداری محصولات و امنیت غذایی در طولانیمدت اطمینان حاصل شود.»
کارشناسان همچنین اشاره کردند که تحقیقات آینده باید به توسعه و بهبود روشهایی بپردازد که در آزمایشگاهها، مطالعات نیمهمیدانی و میدانی به کار گرفته شوند تا به موضوعات امنیت غذایی جهانی رسیدگی کنند.
پژوهشگران در پایان نتیجهگیری کردند که «بودجه اضافی باید به طور خاص برای درک اثرات NMP در مقیاسهای مختلف بر خدمات اکوسیستم مرتبط با تنوع زیستی مانند گردهافشانی و کنترل زیستی آفات اختصاص یابد تا نقشه راه چارچوب تنوع زیستی جهانی برای حفظ تنوع زیستی و آیندهای با امنیت غذایی دنبال شود.»