همه ما میدانیم که ورزش برای سلامتی مفید است. ورزش کردن به شما در مدیریت وزن خود کمک میکند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، دیابت نوع 2 و حتی برخی سرطانها را کاهش میدهد. با این حال، تقریبا نیمی از بزرگسالان، میزان فعالیت متوسط توصیه شده (150 دقیقه در هفته) را انجام نمیدهند.
برخی افراد ممکن است بهانههایی مانند کمبود وقت، انرژی یا انگیزه داشته باشند. برخی دیگر ممکن است به دلیل سن یا شرایط خاص سلامتی، محدودیتهای فیزیکی داشته باشند.
اما اگر بتوانید بدون عرق کردن – با قورت دادن تنها یک قرص یا تزریق دارو- به مزایای ورزش دست یابید، چه؟
اگر بتوان چنین کاری را انجام داد، بیش از اندازه جالب به نظر میرسد، اما در واقع، دانشمندان برای رسیدن به این هدف تلاش میکنند. مرحله اول این است که بتوان تشخصی داد ورزش چگونه در سطح مولکولی فواید سلامتی دارد. دو مطالعه اخیر در این زمینه به نتایج جالبی رسیده است.
در استرالیا، تیمی از محققان تغییرات در عضلات را به صفر رساندند.
بنجامین پارکر، نویسنده این مطالعه، محقق دپارتمان فیزیولوژی و آناتومی در دانشگاه ملبورن استرالیا، میگوید: «بسیاری از این فواید ورزش، از انقباض عضلات اسکلتی ناشی میشود.»
محققان از افراد حاضر در این مطالعه، چه قبل و چه بعد از انجام انواع مختلف ورزش، نمونهبرداریهای عضلانی انجام دادند: استقامت، سرعت، و تمرین مقاومتی. آنها کشف کردند که یک ژن – به نام ژن C18ORF25 – بعد از همه انواع ورزشها فعال میشود.
پارکر میگوید وقتی این ژن از موشها حذف شد، نتیجه آن کاهش ورزش و نقص عضلانی بود. وقتی فعال شد، عملکرد ماهیچه افزایش یافت.
پارکر میگوید: «مطالعه ما C18ORF25 را به عنوان یک ژن ورزشی جدید برای ارتقای مزایای عضلانی شناسایی میکند.»
پارکر میگوید: این یافتهها که در مجله “متابولیسم سلولی” گزارش شده است، ممکن است بینش ارزشمندی در مورد نحوه مدیریت اختلالات عضلانی مانند دیستروفی عضلانی و میاستنی گراویس(نوعی فلج ماهیچهای)، مبارزه با کاهش عضلانی مرتبط با افزایش سن و بهبود عملکرد ورزشی به ما بدهد.
پس از تجزیه و تحلیل نمونههای خون موشها قبل و بعد از دویدن آنها روی تردمیل، محققان دریافتند که یک ترکیب – به نام Lac-Phe “لاکتویل فنیل آلانین” بیش از هر ترکیب دیگری افزایش یافته است. با افزایش شدت تمرین، سطح Lac-Phe نیز افزایش یافت. یافتههای مشابهی در نمونههای خون 36 انسان نیز مشاهده شد – سطوح Lac-Phe پس از ورزش سخت به اوج خود رسید و در عرض یک ساعت کاهش یافت. جاناتان لانگ، نویسنده این مطالعه، دکتر بیوشیمیایی در استنفورد، میگوید: «ما به دنبال درک بیوشیمیایی اولیه از فیزیولوژی ورزش بودیم و به طور تصادفی به کشف Lac-Phe رسیدیم.
دانشمندان دریافتند که Lac-Phe – محصول جانبی لاکتات (که در مقادیر زیاد در طول ورزش تولید میشود) و فنیل آلانین (یک واحد سازنده پروتئین) – میتواند به تنظیم میل به خوردن کمک کند. پس از تزریق این مولکول، جوندگانی که با رژیم غذایی خاص چاق شده بودند، 50 درصد غذای کمتری خوردند و وزن کم کردند. (جالب است که Lac-Phe زمانی که به شکل قرص تجویز میشد نتیجه یکسانی نداشت، احتمالاً به این دلیل که اسیدهای گوارشی در معده آن را تجزیه و بیاثر میکنند.) این میتواند توضیح دهد که چرا ما بلافاصله بعد از ورزش شدید احساس گرسنگی نمیکنیم.
دکتر یونگ زو، استاد اطفال، تغذیه و زیست شناسی مولکولی و سلولی میگوید: «ما به طور فعال در حال بررسی اثرات سرکوب کننده اشتها Lac-Phe و مکانیسمهای اساسی هستیم. او میگوید اگر همه چیز خوب پیش برود، میتوان از آن برای کمک به کاهش وزن در انسان استفاده کرد.
این مطالعه، تنها مطالعه درباره «قرص ورزش» نیست. در دهه گذشته، محققان موسسه سرطان Dana-Farber در مورد هورمونی گزارش دادند که برخی از فواید ورزش را برای سلامتی ایجاد میکند و اخیراً نشان داده شده است که سطح پروتئین مرتبط با بیماری پارکینسون را کاهش میدهد.
دانشمندان دانشگاه ساوتمپتون در انگلیس ترکیبی را کشف کردند که باعث بهبود سطح قند خون و کاهش وزن در موشهای چاق و کم تحرک میشود. در تحقیقات دیگری روی موشها، دانشمندان موسسه Salk کشف کردند که چگونه میتوان با استفاده از یک ترکیب شیمیایی، مسیر ژنی را که با دویدن ایجاد میشود، فعال کرد. در همین حال، مؤسسه ملی بهداشت در حال تأمین بودجه یک مطالعه بزرگ برای بررسی تأثیر مولکولی ورزش است.
با این حال، با وجود علاقه، احتمالاً سالها طول خواهد کشید تا این یافتهها به درمانهای بالینی تبدیل شوند. در این بین، اگر میخواهید از مزایای ورزش بهرهمند شوید، فعلا باید آن را به روش سنتی انجام دهید.