هر کسی که در خانه گل رز داشته باشد، حتما با لکههای سیاهی که گاهی روی شاخ و برگ آن آشکار میشوند، مواجه شده. اما این لکهها چه هستند و چه طور آنها را از بین ببریم؟
روشهای مبارزهای که در ادامه آمده، اکثر برای کنترل بیماری لکه سیاه دیگر گیاهان هم موثر هستند.
این لکههای سیاه چه هستند؟
این لکهها در واقع در نتیجه یک بیماری قارچی روی گیاه شما پدیدرا شده اند. در این بیماری کلنیهای قارچی در برگ گسترش پیدا میکنند و به صورت لکه سیاهی روی آن قابل مشاهده اند.
این لکهها (درواقع همان قارچهای بیماری زا) در نهایت باعث زرد شدن برگ و افتادن آن از شاخه خواهند شد، و به غیر از ظاهر ناخوشایندی که دارند، گیاه را هم ضعیف میکنند. شرایط ایده آل برای بروز این بیماری قارچی هوای گرم و مرطوب یا بارانی است و روزهای گرم و شبهای سرد و مرطوب.
نشانههای بیماری لکه سیاه روی رز
اگر مطمئن نیستید آیا رزتان به لکه سیاه مبتلا شده یا یک بیماری دیگر گرفته، این علائم را بررسی کنید.
علامت بیماری لکه سیاه لکههای تا حدودی دایره شکل به رنگ سیاه و تیره روی برگها است. این لکهها معمولا ابتدا بر سطح رویی برگ پدیدار میشوند و سپس به سطح زیرین آن هم گسترش مییابند. حاشیه این لکههای سیاه دندانه دار و ناصاف، و یا محو است و معمولا به وسیله یک دایره زرد رنگ احاط شده است.
این لکهها معمولا ابتدا در برگهای پایینی شاخه دیده میشوند و سپس به قسمتهای فوقانی گیاه میرسند.
کنترل زراعی بیماری لکه سیاه
ساده تر این است که از ابتلا به یک بیماری جلوگیری شود تا اینکه بخواهیم آن را درمان کنیم. این حرف درمورد لکه سیاه هم صادق است.
اسپور این قارچ میتواند در برگهای مرده ریخته شده روی زمین زمستان گذرانی کند، پس اولین قدم برای پیشگیری از این بیماری، جمع کردن این برگهای خشک و دور انداختن آنها است.
موارد زیر برای پیشگیری از بیماری لکه سیاه هستند:
۱- به گیاه چیزی که میخواهد را بدهید. این مورد برای پیشگیری از هر بیماری کارآمد است. یک گیاه سالم و قوی، کمتر مستعد ابتلا به بیماری است. رز مکانی آفتابی با خاکی با زهکشی خوب میخواهد و دوست دارد آبیاری منظمی داشته باشد.
۲- گردش هوا. در بین گیاهان رزتان گردش هوای خوبی برقرار کنید. گیاهان رز را خیلی نزدیک به دیگر گیاهان کارید. برای ایجاد گردش هوای مناسب، اولا رزهاتان را خیلی نزدیک به هم نکارید و دوما گیاهان را هرس کنید تا از پرپشتیشان کاسته شود و هوا بتواند در بینشان گردش کند.
۳- آبیاری مناسب. در هنگام آبیاری برگهای گیاهان را خیس نکنید. درمورد بارش باران که کاری نمیتوانید انجام دهید، پس حداقل خود خواسته برگها را مرطوب نکنید!
۴- از گیاهان مقاوم شده استفاده کنید. در هنگام خرید گیاهان رز به دنبال گیاهانی که نسبت به بیماری لکه سیاه، زنگ و سفیدکها مقاوم شده اند، بگردید.
۵- رعایت بهداشت. هر سال پاییز برگهای ریخته شده روی زمین را جمع کنید. البته اگر بتوانید در طول سال هم این کار را انجام دهید بهتر است. برگهای آلوده را هم از گیاهان جدا کنید و آنها را دور بریزید.
هر شاخهای که علامتی از عفونت و بیماری را نشان میدهد، هرس کنید. در هنگام هرس، حدود ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر پایین تر از مکان آلودگی را ببرید.
۶- مالچ. یک لایه ضخیم از مالچ را در پای بوته هر گیاه رزتان بریزید. مالچ باعث میشود آبی که به خاک گیاه میدهید پخش نشود و روی برگها نریزد و از این طریق از انتقال عوامل بیماری زا روی گیاه جلوگیری میکند.
چه طور با بیماری لکه سیاه مبارزه کنیم؟
همان طور که گفتیم پیشگیری بهتر از درمان است اما گاهی خیلی برای پیشگیری کردن دیر شده. از روشهای زیر برای مبارزه با بیماری لکه سیاه رزتان استفاده کنید.
– اسپری جوش شیرین
یک قاشق چای خوری جوش شیرین را در ۱ لیتر آب گرم حل کنید. ۱ قاشق چای خوری صابون مایع به آن اضافه کنید. آن را به خوبی هم بزنید و سپس روی برگها را با این محلول اسپری کنید. البته این محلول بیشتر به عنوان یک پیشگیرنده جواب میدهد تا یک درمان. از این محلول برای جلوگیری از سفیدک پودری هم میتوان استفاده کرد.
– محلول بردوفیکس
این یک محلول ضد قارچ است که حاوی مس سولفات و هیدرات آهک است. از این درمان میتوان به صورت پودر و یا به صورت محلول در آب استفاده کرد. بردوفیکس، همچنین، بعضی آفات را هم فراری میدهد، اما میتواند برگهای گیاه را بسوزاند. بهتر است از این محلول در بهار قبل از اینکه برگهای گیاه درآیند استفاده کرد.
– صابونهای حشره کش به اضافه قارچ کش
قارچ کشهای ارگانیکی موجود هستند که اغلب از اضافه کردن سولفور به صابونهای حشره کش درست شده اند. صابون موجود در این قارچ کشها به قارچ کش کمک میکند به برگهای گیاه بچسبد و روی آن پخش شود و مانند لایهای روی برگ را بگیرد.
– روغن نیم
نیم یک قارچ کش و حشره کش طبیعی است که از دانههای درخت نیم گرفته میشود. این روغن به درون ساختار گیاه میرود و به صورت یک سم سیستماتیک عمل میکند، به این ترتیب نیازی نیست نگران پوشاندن تمام گیاه با سم باشید، سم خود در همه جای گیاه پخش میشود. به هر حال مواظب باشید، چرا که اگر روغن نیم را در هوای آفتابی و گرم بر روی گیاه بریزید، ممکن است برگهای گیاه را بسوزاند. تا ۲ هفته بعد از استفاده از مواد سولفور دار بر روی گیاه، از روغن نیم استفاده نکنید.
– سولفور
سولفور هم برای پیشگیری، و هم برای مبارزه با بیماری لکه سیاه کاربرد دارد. از سولفور برای مبارزه بعضی آفات هم استفاده میشود. اما مواظب باشید، این ماده برای انسانها و دیگر حیوانات هم تا حدودی سمی است. پس زمانی که میخواهید محلول سولفور را بر روی گیاه اسپری کنید از دستکش محافظ استفاده کنید. سولفور برای فلزات خاصیت خورندگی دارد، پس از بطری اسپری پلاستیکی استفاده کنید. این ماده میتواند در هوای گرم برگ گیاهان را بسوزاند. سولفور را میتوان به صورت پودر و محلول به گیاهان داد.