کاکتوس‌ها از گیاهانی هستند که بی‌علاقه‌ترین افراد هم حداقل یک یا دو عدد از آنها را در خانه دارند. اگر چه تنوع این گیاهان بسیار بالا است اما تعدادی از گونه‌های آنها محبوب‌تر هستند و بیشتر در خانه‌های ما یافت می‌شوند. امروز نگهداری از این گونه‌ها را می‌آموزیم!
همانطور که می‌دانید در واقع همه کاکتوس‌ها به عنوان ساکولنت در نظر گرفته می‌شوند! پس ساکولنت‌ها طبقه اساسی و اصلی هستند، و کاکتوس‌ها زیر گروه این طبقه هستند. پس در واقع فرقی بین این دو اسم، “کاکتوس” و “ساکولنت” نیست.
چون تنوع کاکتوس‌ها یا همان ساکولنت‌ها بسیار زیاد است، در این مطلب تنها به روش پرورش کاکتوس‌های تیغ‌دار رایج می‌پردازیم.
انجیری تیغ دار (اپونتیا)
اپونتیا جنس بسیار بزرگی از کاکتوس‌ها است که بومی آمریکا هستند. این جنس بیشتر به خاطر انجیر تیغی شناخته شده است. این کاکتوس خوردنی است و به خاطر همین هم بسیار معروف شده. میوه‌های کاکتوس، خوراکی عادی برای مردم مکزیک و جنوب آمریکا هستند.
- انجیر تیغی مانند تمام کاکتوسان بیابانی، در آفتاب زیاد، کامل و مستقیم بهترین رشد را دارد و باید در نقطه‌ای با بیشترین نور، در خانه نگهداری شود. این کاکتوس نیاز آبی زیادی ندارد. این گیاهان مقاوم به خشکی در منطقه‌ای گرم و بی آب رشد می‌کنند و آب اضافی می‌تواند ریشه‌های آنها را بپوساند. قبل از آبیاری مطمئن شوید سوراخ‌های زهکش گلدان باز و به اندازه کافی هستند. اگر سوراخ‌ها ناکافی بودند، به وسیله میخ، دریل یا هر شئ دیگری، تعدادی سوراخ به کف گلدان اضافه کنید تا آب اضافی در خاک نماند و باعث پوسیدگی ریشه نشود. هر چه دما بیشتر باشد، بهتر است! اما در کل، انجیر تیغی، می‌تواند رنج‌های دمایی مختلفی را تحمل کند. مهمترین چیزی که باید در هنگام خرید خاک گیاه به آن توجه کنید، زهکشی خاک است. به غیر از این مورد، هر گونه خاک گلدانی برای این کاکتوس مناسب است.
کاکتوس پیوندی
این کاکتوس‌های پیوندی زیبا مدتی است که بسیار رایج شده اند و در طیفی از رنگ‌ها موجود هستند. پرورش‌شان بسیار ساده است. در این کاکتوس‌ها قسمت رنگی بالایی معمولا کاکتوس ژیمینو است و پایه سبز رنگ هر کاکتوسی می‌تواند باشد. کار پایه تنها نمایش ژیمینو در ارتفاع دلخواه است!
- ژیمینوی بالای کاکتوس پیوندی، نسبت به بقیه کاکتوس‌ها، به کم نوری مقاوم تر است و اصلا نور مستقیم را دوست ندارد. برعکس پایه سبز کاکتوس معمولا عاشق خورشید است! برای راضی نگه داشتن هر دو، دنبال مکانی روشن با نور غیر مستقیم بگردید تا کاکتوس بالایی آسیب نبیند و رنگش به خاطر نور زیاد محیط کم نشود. برای آبیاری مجدد کاکتوس ابتدا صبر کنید خاک آن اندکی خشک شود، سپس آبیاریی خوب و عمیق انجام دهید. زهکشی خوب جز ضروری نگهداری این گیاه است. پس هیچ وقت اجازه ندهید خاک گیاه غرقاب بماند و گیاه در زیر گلدانی پر از آب باشد. در زمستان آبیاری را کمتر کنید اما هر از گاهی گیاه را غبار پاشی کنید. از خاک‌های کاکتوسی که غنی از مواد غذایی هستند و زهکشی خوبی هم دارند استفاده کنید. می‌توانید مقداری شن یا سنگریزه هم به خاک اضافه کنید تا زهکشی آن بهتر شود. در طول فصل رشد، گیاه را با کودهای مخصوص کاکتوس تغذیه کنید. در فصول سرد کود دهی را متوقف کنید و یا کاهش دهید.
ملوکاکتوس
این کاکتوس‌های زیبا انگار کلاهی بر سر دارند و همین کلاه آنها را خاص و قابل تشخیص از میان بقیه کاکتوس‌ها کرده است. کلاه بعد از رشد، دسته‌ای از گل‌های ریز و زیبا را بر خود ظاهر می‌کند. ین کلاه در بعضی انواع می‌تواند تا ۱ متر هم رشد کند! گل‌ها بعد از مدتی به میوه‌های زیبایی تبدیل می‌شوند.
- نور زیاد و باز هم بیشتر! ملو کاکتوس برای رشد خوب و سالم ماندن به مقدار زیادی آفتاب مستقیم نیاز دارد. این کاکتوس‌ها آبیاری منظم را دوست دارند و از اندکی مرطوب بودن موقت خاک بدشان نمی‌آید. پس ملو کاکتوس را، به خصوص در فصول رشد به طور منظم آبیاری کنید. این گیاه دمای بالای هوا را دوست دارد و تحمل هوای سرد را ندارد. مانند بقیه کاکتوس‌ها، خاک مخصوص کاکتوس برای ملو کاکتوس هم مناسب است. مقداری خاک مخصوص کاکتوس تهیه کنید، اگر زهکشی خاک خوب نبود، مقداری شن و سنگریزه به خاک اضافه کنید. در طول فصل رشد گیاه را با کودی ضعیف تغذیه کنید. ملو کاکتوس به راحتی از طریق کاشت بذر تکثیر می‌شود.
ربوتیا
ربوتیا در واقع یک جنس از کاکتوس‌ها است که شامل محبوب ترین و آسان ترین کاکتوس‌هایی است که تا به حال دیده اید. ربوتیا هر از گاهی گل می‌دهد و به آسانی گیاهچه تولید می‌کند. گل‌ها معمولا از پایه گیاه و یا در بین دو گیاه رشد می‌کنند. پرورش این گونه‌های ربوتیا خیلی سخت نیست، تنها باید بدانید که مکان‌های روشن را دوست دارند و از اندکی رطوبت بدشان نمی‌آید.
- ربوتیا در مکانی روشن رشد می‌کند و می‌تواند شرایط مختلفی را هم تحمل کند. خیلی از گونه‌های این کاکتوس می‌توانند شرایط آفتاب کامل تا اندکی سایه را دوام بیاورند. در طول فصل رشد ربوتیا، بهار و تابستان، اجازه دهید خاک گیاه در بین دو آبیاری تقریبا خشک شود و سپس گیاه را به خوبی آبیاری کنید. آبیاری را در فصل زمستان کاهش دهید. همانطور که گفتیم ربوتیا در مناطق کوهستانی می‌روید و دمای بالا را دوست ندارد. پس گیاه را در معرض گرمای بیش از حد قرار ندهید. خاکی غنی، با زهکشی خوب، خاک مناسب برای کاشت ربوتیا است. در طول فصل رشد گیاه را با کودهای مخصوص کاکتوسی که در بازار موجود است تغذیه کنید. کاشت گیاهچه‌هایی که گیاه تولید می‌کند، یکی از آسان ترین و بهترین روش‌های تکثیر ربوتیا است. این گیاهچه‌ها بعد از مدتی به صورت دسته‌ای دور گیاه مادر را می‌گیرند.
اچینوپسیس
جنس اچینوپسیس بومی جنوب آمریکا است. این گروه از کاکتوس‌ها گیاهانی بزرگ، گرد و ستونی هستند که تیغ‌هایی تیز و گل‌هایی رنگارنگ دارند. در طول سال‌های اخیر گونه‌های هیبرید زیادی از این کاکتوس‌ها گرفته شده تا تنوع در رنگ گل‌ها بیش تر شود.
- مانند بسیاری از کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها، اچینوپسیس هم از نور زیاد در طول فصل رشدش قدردانی خواهد کرد! پس برای گیاه آفتاب زیادی فراهم کنید. می‌توانید گیاه را در بیرون از خانه هم نگهداری کنید اما ابتدا آن را آرام آرام به شرایط نور شدید عادت دهید تا دچار شوک و سوختگی نشود. در فصل زمستان، یک پنجره جنوبی آفتاب گیر، بهترین مکان برای نگهداری اچینوپسیس است. اجازه دهید خاک گلدان گیاه در بین دو آبیاری خشک شود سپس گیاه را به خوبی آبیاری کنید، طوری که تمام خاک کاملا خیس شود. یک نکته! قبل از آبیاری کاکتوس‌تان حتما سوراخ‌های زهکش گلدان را چک کنید تا از باز بودن و به اندازه بودن آنها مطمئن شوید. آبیاری را در فصل زمستان کاهش دهید اما گیاه را هر از گاهی اندکی غبار پاشی کنید. برای کاشت اچینوپسیس از خاک‌های کاکتوس موجود در بازار استفاده کنید. قبل از خرید خاک توجه داشته باشید که خاکی را انتخاب کنید که غنی باشد و زهکشی خوبی هم داشته باشد. در طول فصل رشد گیاه را با یک کود مخصوص کاکتوس کود دهی کنید. کود دهی را در فصل زمستان و دوره استراحت گیاه کاهش دهید. اچینوپسیس به راحتی از طریق گیاهچه‌هایی که تولید می‌کند، تکثیر می‌شود.
کاکتوس دم موشی
این کاکتوس به خاطر ساختار دراز و آویزانی که دارد بسیار محبوب شده. کاکتوس دم موشی در حالت بلوغ کامل به ۱۲۰ سانتی متر هم می‌رسد و به همین علت است که به گیاه این نام با مسمل، دم موش، را داده اند! کاکتوس دم موشی در بهار و اوایل تابستان گل می‌دهد.
- دم موشی کاکتوس بیابان است و به شرایط بیابان عادت دارد. پس آن را در مکانی قرار دهید که در تمام طول سال آفتاب زیاد و مستقیم داشته باشد تا به خوبی برای‌تان رشد کند. گیاه را در طول فصل رشد به طور مرتب آبیاری کنید. می‌توان آبیاری گیاه را در طول پاییز و زمستان که رشد آن کمتر است، کاهش داد. دمای معمول اتاق برای این کاکتوس کفایت می‌کند. اما این را هم در نظر داشته باشید که این کاکتوس کاکتوسی بسیار مقاوم است و می‌تواند دماهای بالا و پایین را به خوبی تحمل کند. با این حال باید آن را از معرض یخبندان دور نگه دارید. خاک گلدانی غنی، بهترین خاک برای کاشت این کاکتوس است. در واقع هر خاک خوب و دارای مواد ارگانیک برای کاشت دم موشی مناسب خواهد بود. در طول فصل رشد گیاه، بهار و تابستان، از کودهای مایعی که حاوی تمامی عناصر مورد نیاز گیاه هستند استفاده کنید. اگر چه می‌توان دم موشی را به وسیله کاشت دانه هم تکثیر کرد، اما بهترین روش تکثیر آن قلمه ساقه است.
استنو کاکتوس
جنس استنوکاکتوس شامل کاکتوس‌هایی گرد با طرح‌های موج مانند بر روی بدن است. به غیر از طرح موجی روی بدنه، تیغ‌های کوتاه و سخت این کاکتوس‌ها هم آنها را متمایز کرده است.
- این کاکتوس از مکانی روشن خوشش می‌آید و در آفتاب کامل و قوی رشد می‌کند. پس اگر خانه‌ای کم نور دارید، از پرورش آن صرف نظر کنید. در طول فصل رشد گیاه، بهار و تابستان، اجازه دهید خاک گلدان استنوکاکتوس در بین دو آبیاری تقریبا خشک شود و سپس آبیاری مجدد را به خوبی انجام دهید و کل خاک گیاه را خیس کنید. آبیاری را در زمستان کاهش دهید. خاک کاکتوسی غنی و با زهکشی خوب، خاک مناسب برای کاشت استنوکاکتوس است. در طول فصل رشد گیاه را با کود مخصوص کاکتوس، تغذیه کنید. در طول دوره کمون و استراحت زمستانه گیاه، کود دهی انجام ندهید. استنو کاکتوس به راحتی از طریق کاشت دانه تکثیر می‌شود.
اوبلمانیا
این جنس از کاکتوس در رنگ‌های جذاب و غیر معمولی یافت می‌شود! اوبلمانیاها عموما استوانه‌ای شکل هستند و پوستی واکسی و غیر معمول دارند! این کاکتوس‌ها مورد علاقه کلکسیون داران هستند، خصوصا گونه محبوبی از آن که تیغ‌های مشکی و بدنه بنفش دارد.
- آنها به مکانی پر نور و روشن برای رشد نیاز دارند و در طول روز چند ساعت آفتاب مستقیم می‌خواهند تا به خوبی پرورش یابند. پس اگر خانه کم نوری دارید هم از پرورش آنها صرف نظر کنید! در طول فصل رشد، از بهار تا تابستان، اوبلمانیاها را به خوبی آبیاری کنید. و بعد در فصل زمستان آبیاری را کاهش دهید و آن را سبک، و چند وقت یک بار انجام دهید. اوبلمانیا به مکانی با هوای گرم نیاز دارد. در فصل رشد کاکتوس‌تان باید در شرایطی بسیار گرم نگهداری شود و در زمستان هم اصلا نباید در معرض هوای سرد و باد قرار گیرد. پس اوبلمانیا برای پرورش در شهرهای جنوبی کشور، که تابستان‌هایی سوزان و زمستان‌هایی معتدل دارند، مناسب است. خاکی با پی اچ کم، خاکی مناسب برای کاشت اوبلمانیا است. همانطور که می‌دانید خاکی که تهیه می‌کنید باید زهکشی و اکسیژن رسانی خوبی هم داشته باشد.
