این گیاه را شاید بیشتر به نام هویا کارنوزا بشناسید، گیاهی گلدار با شاخ و برگ زیبا و چرمین که به خاطر شاخسار آویزانی که دارد شناخته شده است. اگر گیاهی جدید برای خانه میخواهید، تامل نکنید.
هویا کارنوزا، ریسمان هندو، پیچ شمعی یا مومی، همه نامهای این گیاه اند. شاخسار آویز هویا کارنوزا به درازای ۳۰ تا ۳۸ سانتی متر درمیآیند. این گیاه را بیشتر به عنوان گیاه خانگی پرورش میدهند اما در مناطقی میتوان آن را در بیرون از خانه هم نگه داشت. این گیاه جز گیاهانی نیست که از غفلت صاحبش خوشش بیاید و بهترین ظاهر را زمانی دارد که در طول سال از او مراقبت شود، به این ترتیب عمرش هم بیشتر خواهد بود. هویا کارنوزا در هر موقع از سال به مراقبتهای ویژهای احتیاج دارد.
شرایط نگهداری
– نور
این گیاه به نور متوسط نیاز دارد. در فصل بهار و تابستان برای هویاتان مکانی با نور غیر مستقیم فراهم کنید. در فصل پاییز و زمستان میتواند مکانیهایی با نور بیشتر را تحمل کند.
– آبیاری
گیاه هویا کارنوزا به خشکی خاک مقاوم است اما بهترین ظاهر را زمانی دارد که در طول تابستان به طور مرتب آبیاری شود. پس در طول تابستان گیاه را عمیقا و هر از گاهی آبیاری کنید، خاک گلدان گیاه را به خوبی اشباع کنید و سپس اجازه دهید یک سوم ابتدایی خاک گلدان خشک شود و بعد آبیاری مجدد را انجام دهید. کارنوزا در زمستان به دوره استراحت و خواب زمستانی میرود و به آبیاری خیلی کمی نیاز دارد. در این فصل گیاه را هر ۲ تا ۳ هفته یک بار آبیاری کنید و خاک را خیلی خیس نکنید. همیشه برای کاشت این گیاه از گلدانی با سوراخهای زهکش خوب استفاده کنید.
– خاک
خاکی مخلوط از خاک باغچه، پیت و ماسه برای کاشت هویا مناسب است. اگر از خاکهای معمول گلدان برای کاشت هویا استفاده میکنید دقت کنید که زهکشی خاک مناسب باشد.
– کود دهی
هویا کارنوزا یا همان گیاه شمعی تغذیه زیادی نمیخواهد و اگر در خاکی غنی و با زهکشی خوب کاشته شود میتواند بدون کود هم به زندگیاش ادامه دهد. چون این گیاه به تعویض گلدان مرتب نیازی ندارد و ممکن است برای چند سال در یک گلدان به زندگیاش ادامه دهد، گیاه را هر از گاهی کود دهی کنید تا بتواند به رشدش ادامه دهد و سالم بماند. به این منظور گیاه را در فصل بهار و تابستان با کودی مایع که حاوی تمامی عناصر مورد نیازش باشد، و یا با کود مخصوص گلدهی تغذیه کنید. محلولی کمی رقیقتر از محلول گفته شده روی بسته کود درست کنید و گیاه را ماهی یک بار با محلول آبیاری کنید. در فصل پاییز و زمستان کود دهی را متوقف کنید.
– هرس
این گیاه بدون هرس هم به خوبی رشد میکند و مشکلی ندارد اما هرس در فصل رشد باعث آراسته ماندن ظاهر گیاه و کمک به رشد بهتر آن خواهد شد. اگر هرس را به طور مناسب انجام ندهید ممکن است گیاهتان خسارت ببیند به همین منظور اولین کاری که باید انجام دهید ضدعفونی وسایل هرس است. با این کار از پخش شدن عفونت و بیماری بین گیاهانتان جلوگیری خواهید کرد. برای این کار قیچی هرس را با آب گرم و صابون بشویید. اگر دیگر گیاهانتان بیماری خاصی دارند بعد از شستشو با آب گرم، روی تیغههای قیچی را با پنبه الکلی استرلیزه کنید. در هر زمانی میتوانید گیاه را هرس یا مرتب کنید. به محض دیدن شاخهها یا برگهای مرده و گلهای خشک شده آنها را از روی گیاه هرس کنید. هر شاخهای که نمیخواهید را هرس کنید. از هرس خوشه و ساقه گل اجتناب کنید چرا که در صورت آسیب دیدن این قسمت گیاه گل تولید نخواهد کرد. همچنین این را هم بدانید که از شاخههای بریده شده هویا کارنوزا شیرهای بیرون میزند پس در هنگام هرس دستکش بپوشید و زیر گلدان گیاه روزنامه پهن کنید تا مبلمانتان کثیف نشوند.
تکثیر
هویا به دو طریق قلمه گیری و خوابانیدن تکثیر میشود.
برای تکثیر گیاه به روش قلمه گیری، در ابتدای فصل رشد چند ساقه نسبتا جوان از گیاه را به کمک تیغ یا چاقویی تیز و استریل از آن جدا کنید. قلمهها را در هورمون ریشه زایی قرار دهید تا شانس موفقیتتان بالا برود. چند گلدان کوچک را پر از خاک مخصوص جوانه زنی کنید و سپس قلمهها را در آن بکارید. قلمهها را در محیطی گرم و با رطوبت بالا قرار دهید. بعد از چند وقت رشد جدید را در آنها مشاهده میکنید و این به معنی موفقیت آمیز بودن قلمه گیری است!
برای تکثیر گیاه به روش خوابانیدن در فصل بهار یا اوایل تابستان یکی از شاخههای گیاه را به زیر خاک ببرید به طوری که نوک شاخه بیرون باشد (روی قسمت میانی ساقه خاک بریزید). خاک روی شاخه را همواره مرطوب نگه دارید. بعد از چند وقت شاخه خوابانیده شده باید ریشه زده باشد. شاخه را از محل اتصال به گیاه مادری جدا کنید و آن را به عنوان گیاهی جدید در گلدان یا قسمتی دیگر از باغچه بکارید.
بیماریها و مشکلات
اگر از گیاهتان به خوبی مراقبت کنید، به ندرت ممکن است برای آن مشکلی پیش آید و دچار بیماری و آفت شود. با این وجود یکی از آفاتی که به این گیاه حمله میکند شپشک آرد آلود است. این آفات در تعداد زیاد میتوانند صدماتی جدی به گیاه وارد کنند. برای دیدن این آفت باید به زیر برگها و محل اتصال شاخه به ساقه گیاه توجه کنید. در این نقاط حشراتی ریز و پنبه مانند خواهید دید که در نگاه اول به نظر زنده نمیآیند و به تکهای پنبه میمانند. برای مبارزه با این آفت میتوانید از آفت کشهای طبیعی و ارگانیک استفاده کنید. به این منظور ۲ تا ۳ قطره مایع ظرفشویی را درون یک لیتر آب بریزید و درون یک بطری اسپری به خوبی هم بزنید. سپس این محلول را روی گیاه و در محل استقرار آفت اسپری کنید. از این درمان یک روز درمیان، و تا زمانی که آفات از بین بروند، استفاده کنید. سعی کنید این محلول روی خاک گیاه نریزید و گیاه را بیش از حد با آن اسپری نکنید.
اگر مشکلتان با این روش حل نشد، حشرهها را با استفاده از یک تکه پنبه که به الکل آغشته شده است از روی گیاه بردارید. در صورتی که حمله آفت شدید است میتوانید از سموم شیمیایی استفاده کنید اما بهتر این است که تا جای ممکن سعی کنید با روشهای ارگانیک آفت را دفع کنید.