طبق یک مطالعه جدید منتشر شده در مجله پزشکی “JAMA” ، افزایش و همهگیر شدن مصرف داروهای مسکن یا اپیوئیدی (مشتقات تریاک) در آمریکا، میتواند باعث اوردوز و مرگ ۷۰۰ هزار نفر بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۵ شود.
کوییشی چن، استادیار گروه مهندسی صنایع و نویسنده اصلی این مقاله، گفت: “پیشگیری مردم از سوء مصرف داروهای اپیوئیدی بسیار اهمیت دارد و میتواند در دراز مدت باعث جلوگیری از مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد شود. مطالعه ما نشان میدهد که با کاهش مصرف این نوع مسکنها، اثر مرگ و میر به دلیل اوردوز در آینده محدود خواهد شد. او گفت: در حال حاضر اکثر مرگ و میرها به دلیل سوء مصرف غیر قانونی مواد افیونی، مانند هروئین و فنتانیل به جای داروهای تجویزی است و این تغییر ماهیت اپیدمی، باعث کاهش تاثیرات بالقوه برنامههایی شده است که داروهای اپیوئیدی تجویزی را هدف قرار میدهند.
هدف چن و همکارانش بدست آوردن نتیجه محدود کردن تجویز سوء مصرف داروهای اپیوئیدی است.
چاتوال، نویسنده ارشد مقاله و استادیار دانشکده پزشکی هاروارد و متخصص تصمیمگیری در موسسه ارزیابی فناوری بیمارستان عمومی ماساچوست گفت: “چندین سال است که بحران داروهای اپیوئیدی به یک خطر سلامت عمومی تبدیل شده و روز به روز در حال بدتر شدن است. ما قصد داریم بدانیم که چگونه کاهش موارد سوء مصرف مواد ایوئیدی تجویز شده توسط مداخلات محدود کننده عرضه نسخههای داروهای اپیوئیدی، در دهههای آتی بر نتایج مرگ و میر بر اثر اوردوز تاثیر میگذارد.”
چن و تیم، یک مدل ریاضی برای شبیهسازی بحران مصرف مواد اپیوئیدی از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۵ ترسیم کردند. محققان مدل را با استفاده از دادههای موجود از مرکز کنترل بیماری (CDC) و بررسی ملی مصرف دارو و سلامتی (NSDUH)، روند مرگ و میر در اثر مصرف بیش از حد نوع خاصی از مصرف مواد مخدر را رسم کردند که شامل سوء مصرفهای تفریحی و تجویز شده تا اختلال مصرف مواد اپیوئیدی تجویزی و مواد مخدر غیرقانونی از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۵ بود. سپس آنها بر اساس روند مداوم، از این مدل برای طرح نتایج احتمالی تا سال ۲۰۲۵ استفاده کردند.
محققان دریافتند که اگر این وضعیت ادامه یابد، سالانه تعداد مرگ و میرهای سوء مصرف مواد افیونی ۳۳،۱۰۰ در سال ۲۰۱۵ به ۸۱،۷۰۰ در سال ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت – یک افزایش ۱۴۷ درصدی. هشتاد درصد موارد مرگ و میر بر اثر اوردوز به دلیل استفاده از مواد مخدر غیرقانونی مانند هروئین یا فنتانیل است. در هر سناریوی آزمایش شده، محققان دریافتند که مداخلات با هدف کاهش سوء مصرف مواد مخدر، باعث کاهش مرگ و میر بیش از ۳ تا ۵ درصد شده است.
در یک سناریوی مدلسازی، محققان فرض کردند که اگر بعد از سال ۲۰۱۵ ، هیج واقعه سوء مصرف داروهای اوپیوئیدی تجویزی جدیدی رخ ندهد، تعداد مرگ و میرها در سال ۲۰۲۵، همچنان بالاتر از سال ۲۰۱۵ است.
روز به روز مصرف مواد مخدر غیرقانونی بیشتر میشود. در گذشته افراد ممکن بود از قرصهای اپیوئیدی غیر پزشکی برای کاهش درد خود استفاده کنند که ممکن بود منجر به مصرف غیرقانونی این مواد شود، اما اطلاعات نشان میدهد که در سالهای اخیر، شروع مصرف مواد مخدر غیرقانونی، بیشتر تفریحی است. چن گفت: “در حال حاضر تجویز مواد اپیوئیدی، لزوما دروازهای برای دسترسی مردم به مواد مخدر غیرقانونی نیست.”
طبق گفته NSDUH، ۳۰ درصد افرادی که اختلالات مصرف مواد مخدر را توسعه دادند، با قرصهای تجویزی شروع نکردند، بلکه بلافاصله با هروئین یا فنتانیل آغاز شد. چن و تیمش این روند را ادامه خواهند داد و پیش بینی کردند که تا سال ۲۰۲۵، نزدیک به نیمی از افرادِ مبتلا به اختلال مصرف مواد مخدر، با مصرف مواد غیرقانونی آغاز خواهند کرد.
همکار نویسنده مارک لاورهل میگوید: “این مطالعه نشان میدهد که ابتکارات متمرکز بر عرضه داروهای تجویزی برای خم شدن منحنی مرگ و میر بر اثر اوردوز، در کوتاه مدت و میان مدت، کافی نیست. ما نیاز به تلاشهای سیاسی، سلامت عمومی و مراقبتهای بهداشتی برای کاهش آسیب و افزایش دسترسی به درمانهای مبتنی بر شواهد خواهیم داشت”.