امروزه تقریباً امکان ندارد وارد یک سایت شوید و با اعلان مربوط به کوکیها روبهرو نشوید. معمولاً دو گزینه پیش روی شما قرار میگیرد: «همه را قبول کن» یا «همه را رد کن». در برخی از سایتها، گزینه سومی هم وجود دارد که اجازه میدهد ترجیحات خود را با جزئیات بیشتری تنظیم کنید.
این اعلانها شاید در نگاه اول آزاردهنده باشند، اما نقش مهمی در تعیین سطح حریم خصوصی و نحوه استفاده سایتها از دادههای شخصی شما دارند. بسیاری از کاربران بدون توجه و فقط برای بستهشدن پنجره، گزینه «همه را قبول کن» را انتخاب میکنند.
کوکی چیست و چه نقشی دارد؟
کوکیها فایلهای کوچکی هستند که توسط وبسایتها روی دستگاه شما ذخیره میشوند. هدف اصلی آنها بهبود تجربه شما هنگام استفاده از سایت است؛ بهعنوان مثال:
- به خاطر سپردن اطلاعات ورود
- ذخیره تنظیماتی مانند اندازه متن یا زبان، یا نوع محتوایی که ترجیح میدهید
- پیشنهاد محصولات بر اساس سابقه جستجو در فروشگاههای اینترنتی
- کمک به تبلیغکنندگان برای نمایش تبلیغات هدفمند
دو نوع اصلی کوکی
- کوکیهای موقت: فقط تا زمانی فعالاند که مرورگر باز است. مثلاً محصولاتی که به سبد خرید اضافه میکنید با این نوع کوکی ذخیره میشوند.
- کوکیهای دائمی: مدت طولانیتری روی دستگاه میمانند و اطلاعاتی مثل ورود سریع به حساب ایمیل را ممکن میکنند.
معنی گزینههای مربوط به کوکیها چیست؟
اغلب سایتها اعلام میکنند از «کوکیهای ضروری» استفاده میکنند. این کوکیها برای عملکرد درست سایت لازماند و امکان غیرفعالسازی آنها وجود ندارد؛ چون مثلاً بدون آنها سبد خرید یا فرمها درست کار نمیکنند.
اما کوکیهای غیرضروری به سه گروه تقسیم میشوند:
- کوکیهای عملکردی: تجربه سایت را شخصیسازی میکنند، مانند انتخاب زبان یا منطقه.
- کوکیهای تحلیلی: اطلاعات آماری درباره رفتار کاربران جمعآوری میکنند.
- کوکیهای تبلیغاتی: رفتار آنلاین کاربر را دنبال میکنند تا تبلیغات شخصیسازیشده نمایش دهند.
کوکیهای تبلیغاتی معمولاً توسط شرکتهای جداگانه ذخیره میشوند و ممکن است دادههای شما را بین سایتها و حتی دستگاههای مختلف به اشتراک بگذارند. برای مثال، اگر از حساب گوگل در یوتیوب و جستجوی گوگل استفاده کنید، Google Ads میتواند رفتار شما را در تمام این پلتفرمها تحلیل کند.
آیا باید کوکیها را قبول کنیم؟
انتخاب کاملاً به شما بستگی دارد.
- اگر «همه را قبول کن» را انتخاب کنید: همه کوکیها فعال میشوند، محتوا و تبلیغات مطابق علاقهمندیهای شما تنظیم میشود و سایت از تمام قابلیتها استفاده میکند.
- اگر «همه را رد کن» را انتخاب کنید: فقط کوکیهای ضروری فعال میمانند. سایت همچنان در دسترس است، اما خبری از شخصیسازی و ردیابی تبلیغاتی نخواهد بود.
سایتها معمولاً انتخاب شما را بین ۶ تا ۱۲ ماه به خاطر میسپارند. همچنین هر زمان خواستید میتوانید از بخش «تنظیمات کوکی» تصمیمتان را تغییر دهید.
کوکیها چه ارتباطی با حریم خصوصی دارند؟
گسترش اعلانهای کوکی نتیجه اجرای قانون «حفاظت عمومی از دادهها» یا GDPR در اتحادیه اروپاست. براساس این قانون، هر دادهای که بتواند هویت کاربر را مشخص کند، داده شخصی محسوب میشود.
قوانین GDPR درباره کوکیها
- برای هر نوع کوکی غیرضروری باید رضایت صریح کاربر گرفته شود.
- کاربر باید دقیقاً بداند چه دادههایی جمع میشود.
- سایت باید بتواند رضایت کاربر را ثبت و نگهداری کند.
- با رد کردن کوکیها، دسترسی کاربر نباید محدود شود.
- کاربر باید هر زمان بخواهد بتواند رضایتش را لغو کند.
به همین دلیل، بسیاری از سایتهای خارج از اروپا نیز این استاندارد را داوطلبانه اجرا میکنند.
چطور کنترل بهتری روی حریم خصوصی داشته باشیم؟
اعلانهای زیاد مربوط به کوکیها باعث «خستگی از رضایت» میشود و کاربران اغلب بدون خواندن متن، گزینه «همه را قبول کن» را انتخاب میکنند. این موضوع باعث کاهش کیفیت «رضایت آگاهانه» میشود.
فناوری GPC: راهحلی پیشرفته برای مدیریت حریم خصوصی
«کنترل جهانی حریم خصوصی» یا GPC به کاربران اجازه میدهد ترجیحات حریم خصوصی خود را به صورت خودکار از طریق مرورگر برای همه سایتها ارسال کنند؛ بدون اینکه لازم باشد تکتک سایتها را تنظیم کنند. هنوز همه مرورگرها از این فناوری پشتیبانی نمیکنند، اما در حال گسترش است.
اگر به اشتباه کوکیها را قبول کردهاید، میتوانید از طریق تنظیمات مرورگر، تمام کوکیها را حذف کنید. البته این کار باعث خروج از همه حسابهای کاربری فعال میشود.
جمعبندی
کوکیها بخشی ضروری از عملکرد وب و شخصیسازی تجربه کاربری هستند. اما انتخاب بین «همه را قبول کن» و «همه را رد کن» به میزان اهمیتی که برای حریم خصوصی قائلید بستگی دارد. انتخاب درست به شما کمک میکند کنترل بیشتری روی دادههای شخصی خود داشته باشید.
اگر این مطلب برایتان مفید بود، پیشنهاد میکنیم مقاله راهنمای کامل مدیریت حریم خصوصی در مرورگرها را نیز مطالعه کنید و دیدگاهتان را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
