هر کشوری قوانین مشخصی برای مقابله با جرائم رایانه‌ای دارد و مجازات هک در قوانین ایران نیز تعریف شده است. اینکه تعریف هک چیست، چه اقداماتی با حکم جرم هک قابل پیگیری هستند و چگونه می‌توان شکایت هک را پیگیری کرد از جمله مواردی است که در ادامه این مطلب به آن پرداخته شده است.
هک چیست؟
شکی نیست که فراگیر شدن اینترنت باعث شده تا زندگی راحت‌تری داشته باشیم و به فرصت‌های فراوانی در دنیای آنلاین دسترسی پیدا کنیم؛ اما به دنبال آن، جرائم رایانه‌ای از جمله هک کردن نیز افزایش یافته‌اند.
«منظور از هک (Hack) این است که به اطلاعات یک سیستم یا کامپیوتر به شکل غیر مجاز دسترسی پیدا کنیم.»
البته در علوم کامپیوتر هک لزوماً چیز بدی نیست و گاهی می‌تواند با هدف بهبود و تقویت یک سیستم انجام شود.
اما از آنجایی که بسیاری از جرائم رایانه‌ای به وسیله هک کردن یا همان نفوذ به سیستم‌های کامپیوتری صورت می‌گیرند، امروزه بسیاری این واژه را برای توصیف اقدامات غیر قانونی در فضای سایبری به کار می‌برند.
هکر کیست؟
«هکر کسی است که در مهارت‌های برنامه نویسی تخصص دارد و از این تخصص برای نفوذ به دستگاه‌ها یا شبکه‌های اینترنتی استفاده می‌کند.»
مانطور که اشاره شد، هک همواره مخرب و مجرمانه نیست. به همین ترتیب همه هکرها نیز مجرم و خراب کار شناخته نمی‌شوند. هکرها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که به آنها هکر کلاه سفید، هکر کلاه خاکستری و هکر کلاه سیاه گفته می‌شود که در ادامه به توضیح هریک می‌پردازیم.
· هکر کلاه سفید
هکرهای کلا سفید، هکرهای مفیدی هستند که به شکل قانونی و با اجازه صاحب یک سیستم، برای شناسایی نقاط ضعف و آسیب پذیر آن سیستم اقدام به هک می‌کنند. هدف از این کار پیدا کردن نقاط آسیب پذیر و تقویت ایمنی سیستم است.
· هکر کلاه خاکستری
هکرهایی که بدون اجازه صاحب سیستم یا شبکه، به آن نفوذ کرده و نقاط ضعف آن را شناسایی می‌کنند؛ اما این هکرها نیت شومی ندارند و معمولاً بعد از پیدا کردن نقاط ضعف از آن سو استفاده نمی‌کنند. در عوض نقطه ضعف پیدا شده را به صاحب سیستم اطلاع می‌دهند و ممکن است در ازای آن پاداشی را طلب کنند.
· هکر کلاه سیاه
هکرهایی که در این مطلب درباره آنها می‌خوانید در این دسته قرار می‌گیرند. هکرهای کلاه سیاه همان مجرمان سایبری هستند که با هدف سو استفاده از اطلاعات کاربران در فضای مجازی، به سیستم و دستگاه‌های مختلف نفوذ می‌کنند.
انواع جرم هک
هک انواع مختلفی دارد و مجازات هک نیز با توجه به نوع هکی که هکر انجام داده مشخص می‌گیرد. چنانچه شما نیز تحت حملات هکری قرار گرفته و نیاز به مشاوره حقوقی رایگان در این باره دارید، میتوانید از وکلای جرایم رایانه ای موسسه حقوقی دادیستا کمک بگیرید.
انواع جرائم هک در موارد زیر خلاصه می‌شوند:
· فیشینگ
فیشینگ، یکی از رایج‌ترین جرائم رایانه‌ای است که در آن با هدایت کاربر به سایتی که مشابه سایت‌های رسمی و معتبر است، اطلاعات حساس مثل حساب‌های بانکی را گرفته و اقدام به خالی کردن حساب می‌کنند. ارسال پیامک‌هایی که حاوی لینک مشابه لینک سایت‌های رسمی هستند از جمله موارد فیشینگ در ایران است.
· حمله به زیرساخت سایت‌های اینترنتی
یکی دیگر از روش‌های تخریب که هکرها از آن استفاده می‌کنند، آسیب رساندن به زیرساخت‌های یک وب سایت اینترنتی است. این نوع از هک خود زیرشاخه‌های گوناگونی دارد که تحت عنوان حملات DOS,DooS,SQL, injection و XSS شناخته می‌شوند.
· شنود غیر مجاز
استفاده از ابزارهای شنود غیر قانونی و یا سو استفاده از دستگاه یک کاربر برای دسترسی به میکروفون آن با هدف شنود، از دیگر مصادیق هک محسوب می‌شود که قانون با آن برخورد می‌کند.
· کشف پسورد
فاش کردن پسورد کاربران در سایت‌های مختلف یکی دیگر از اهداف هکرهای کلاه سیاه است. گاهی هکرها اطلاعات انبوهی از کاربران را افشا کرده و آن را به سایر مجرمین سایبری می‌فروشند.
· نفوذ به شبکه اینترنت بی سیم
نفوذ بدون اجازه به شبکه‌های اینترنت بی سیم یا همان وای فای نیز می‌تواند از جرائم مربوط به هک باشد که قابل پیگیری قانونی است. برای مثال هک کردن وای فای یک مکان عمومی مثل کافی شاپ و سو استفاده از اطلاعات دستگاه‌های متصل به آن شبکه.
· حمله با استفاده از بد افزارها
استفاده از نرم افزارهایی که کارکرد سیستم را مختل کرده و یا باعث درز اطلاعات سیستم به بیرون می‌شوند، در زمره جرائم هک قرار می‌گیرد و مجازات هک را در پی دارد.
· کوکی‌های غیر مجاز
کوکی‌های وب سایت که معمولاً هدف تبلیغاتی دارند، در برخی موارد می‌توانند با هدف تخریب و افشای اطلاعات طراحی شوند. این بد افزارها از طریق مرورگر وارد سیستم شده و به اطلاعات شخصی کاربر دسترسی پیدا می‌کنند.
· هدایت کاربر به صفحات مخرب
یکی دیگر از ترفندهای هکرها، فریب دادن کاربر با هدف کلیک روی یک لینک مخرب است. مثلاً تبلیغات وسوسه انگیز و یا ارسال ایمیل‌های فریبنده همراه با فایل مشکوک. با کلیک روی این لینک، کاربر به صفحه‌ای منتقل می‌شود که می‌تواند آسیب زا بوده و باعث لو رفتن اطلاعات حساس سیستم او گردد.
مجازات هک چیست؟
اینکه حکم جرم هک چیست بستگی به نوع هک و میزان خسارت وارد شده دارد. جرائم رایانه‌ای و از جمله آنها هک، انواع مختلفی دارند که هر کدام از آنها می‌توانند به نوعی به کاربران اینترنت آسیب برسانند. در هر صورت، مجازات هک در قانون ایران پیشبینی شده و می‌تواند از ۹۱ روز تا یک سال حبس را شامل شود. همچنین مبلغ ۵ تا ۲۰ میلیون ریال جزای نقدی معادل دوران حبس مقرر شده است که البته در برخی موارد ممکن است هکر به هر دو مورد یعنی هم حبس و هم جزای نقدی محکوم شود.
البته در موارد خاص و با توجه به ضرر و زیانی که به واسطه هک صورت گرفته، ممکن است دادگاه احکام سنگین‌تری را نیز صادر کند. برای آن که اطلاعات دقیق‌تری از جرائم خاص مربوط به هک و فضای سایبری به دست بیاورید، استفاده از یک وکیل سایبری حرفه‌ای و با تجربه می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.
شکایت از جرم هک
از آنجایی که هک جزو جرائم رایانه‌ای محسوب می‌شود، برای ثبت شکایت از آن باید به پلیس فتا مراجعه کنید. بعد از اعلام جرم در پلیس فتا و ثبت شکایت در سامانه توسط شاکی، پرینت شکایت همراه با مدارک و ادله مربوطه به دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای ارائه می‌شود. دادیار این مدارک را بررسی می‌کند و در صورت وجود ادله محکمه پسند، کیفر خواست صادر می‌شود.
در مرحله نهایی قاضی پرونده را بازرسی کرده و رأی دادگاه را اعلام می‌نماید. بسیاری از شاکیان برای آن که مطمئن شوند پرونده شکایت آنها به شکل اصولی مراحل قضایی را طی می‌کند و منجر به مجازات هکر می‌شود، از طریق یک موسسه حقوقی و به کمک یک وکیل سایبری کمک می‌گیرند تا هر چه زودتر به نتیجه مطلوب دست یابند.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
