مسمومیت‌ها چه به‌صورت مسمومیت‌های دارویی یا غیر دارویی باشند، در صورت عدم درمان فوری، می‌توانند موجب آسیب‌های شدیدی به‌سلامت افراد شوند. سم‌زدایی می‌تواند نقش بسیار مهمی را در دفع سموم از بدن ایفا کرده و موجب بازیابی سالم و ایمن فرد شود. در این مقاله می‌خواهیم در مورد روش‌های سم‌زدایی در هر دو حالت مسمومیت دارویی و غیر دارویی صحبت کنیم و تکنیک‌های گوناگون سم‌زدایی شامل رویکردهای طبیعی، مداخلات پزشکی و درمان‌های حمایتی را بیان کنیم. همچنین در مورد دستگاه تست فروپاشی قرص و Tablet friability tester (دستگاه تست فرسایش قرص) نیز مطالبی را بیان خواهیم کرد. پس تا پایان با ما همراه باشید.
تعریف مسمومیت
مسمومیت به معنای اثرات مضر ناشی از قورت دادن، استنشاق یا جذب یک ماده سمی در بدن است. ممکن است این مواد سمی شامل مواد شیمیایی، داروها، گازها، گیاهان یا حتی برخی از حیوانات باشند.
انواع مسمومیت
- مسمومیت شیمیایی: این مسمومیت هنگامی رخ می‌دهد که فرد در معرض مواد شیمیایی مضر مانند آفت‌کش‌ها، مواد تمیزکننده، محلول‌ها یا مواد شیمیایی صنعتی قرار گرفته و یا آن‌ها را سهواً یا عمداً می‌خورد. علائم آن، حالت تهوع، سرگیجه، استفراغ و مشکلات تنفسی است.
- مسمومیت دارویی: اوردز دارو یا واکنش به داروها می‌تواند منجر به مسمومیت شود. این مسمومیت به دلیل مصرف بیش‌ازحد داروها، سوءاستفاده از داروها یا مداخلات دارویی رخ می‌دهد. علائم این مسمومیت با توجه به داروی مصرفی، متوسط تا شدید است.
- مسمومیت غذایی: مصرف غذاهای آلوده یا فاسد می‌تواند سبب مسمومیت غذایی شود. باکتری، ویروس‌ها یا مواد سمی دیگر می‌توانند سبب آلودگی مواد غذایی و مسمومیت فرد شوند.
- مسمومیت ناشی از گیاهان یا قارچ‌ها: خوردن برخی از گیاهان یا قارچ‌ها می‌تواند سبب مسمومیت شود.
- مسمومیت ناشی از زهر یا سموم حیوانات: نیش یا زهر حیوانات مانند عنکبوت‌ها، مارها و جانوران دیگر می‌تواند سبب مسمومیت شود.
اهمیت سم‌زدایی در درمان مسمومیت
سم‌زدایی، اهمیت بسیار زیادی در درمان مسمومیت دارد، زیرا موجب دفع سموم از بدن می‌شود. روش‌های گوناگون سم‌زدایی عبارت‌اند از:
- درمان حمایتی: این روش به‌صورت درمان فوری جهت تثبیت علائم حیاتی بیمار، اطمینان از سطح اکسیژن و مایعات کافی و درمان علائم خاص یا عوارض ناشی از مسمومیت است.
- پادزهرها: برخی از انواع پادزهرها برای برخی از سموم، موجود هستند. این پادزهرها جهت خنثی‌سازی یا مقابله با اثرات مضر مسمومیت در بدن، استفاده می‌شوند. مصرف این پادزهرها سبب بهبود معنادار وضعیت بیمار و جلوگیری از آسیب بیشتر می‌شود.
- دفع مستقیم سموم: دفع مستقیم سموم در مواردی مفید است. می‌توان این فرآیند را با تکنیک‌هایی همچون زغال فعال، شست و شوی معده یا همودیالیز برحسب نوع مسمومیت و خصوصیات آن انجام داد.
مداخلات پزشکی در سم‌زدایی
مداخلات پزشکی متعددی در سم‌زدایی، قابل‌استفاده هستند. هدف از این مداخلات، مدیریت علائم رفع بیماری، پیشگیری از عوارض و حمایت از سلامت کلی فرد است. برخی از این مداخلات و روش‌ها عبارت‌اند از:
- درمان به کمک دارو MAT: شامل استفاده از دارو جهت کمک به رفع بیماری و علائم مسمومیت است. تجویز داروها تحت نظر پزشک متخصص ضروری است و باید حتماً از شخصی، اجتناب کرد.
- کاهش و رفع علائم: در برخی از موارد، ممکن است داروها جهت رفع علائم و کاهش آن‌ها تجویز شوند. به‌طور مثال، ممکن است بنزودیازپین‌ها جهت تسکین و آرامش بخشی و کمک به خواب در طی سم‌زدایی الکل استفاده شود. ممکن است داروی کلونیدین به‌منظور کاهش و رفع علائم فشارخون بالا و ضربان قلب زیاد در طی سم‌زدایی ناشی از مواد مخدر استفاده شود.
- پایش پزشکی: پایش پزشکی دقیق در طی سم‌زدایی جهت تضمین ایمنی و سلامت فرد ضروری است. علائم حیاتی مانند فشارخون، ضربان قلب و دما به‌طور منظم جهت شناسایی هر نوع عوارضی که نیازمند توجه پزشکی فوری هستند، پایش می‌شوند.
- پشتیبانی تغذیه‌ای: تغذیه مناسب در طی سم‌زدایی جهت پشتیبانی از سلامت فیزیکی فرد ضروری است. متخصصان پزشکی می‌توانند راهنمایی را در مورد رژیم غذایی ارائه کنند و مکمل‌هایی را جهت حل هر نوع کمبود مواد مغذی، تجویز کنند.
ریسک‌ها و عوارض احتمالی سم‌زدایی
- قطع ناگهانی مصرف دارو: رایج‌ترین ریسک در طی سم‌زدایی، بروز علائم قطع ناگهانی مصرف دارو است. این علائم شامل ناراحتی‌های معمولی تا عوارض شدید با توجه به نوع ماده سم‌زدایی شده و وضعیت کلی سلامت فرد است.
- عوارض پزشکی: در برخی موارد، ممکن است افراد عوارض ناشی از درمان را در طی سم‌زدایی تجربه کنند. می‌توان به تشنج، مشکلات قلبی، اختلال گوارشی و مشکلات جدی دیگر اشاره کرد. این عوارض می‌توانند سلامت کل بدن را تهدید کنند و به درمان فوری نیاز دارند.
- نگرانی‌های سلامت ذهنی: سم‌زدایی می‌تواند سبب بروز یا تشدید مشکلات سلامت ذهنی فرد مانند اضطراب، افسردگی یا روان‌پریشی شود.
- کم‌آبی و عدم تعادل الکترولیت: تعریق شدید، استفراغ و اسهال به‌طور رایج در طی سم‌زدایی رخ می‌دهند و منجر به کم‌آبی و عدم تعادل الکترولیت می‌شود.
بنابراین سم‌زدایی تحت نظارت پزشکان متخصص ضروری است. پایش پزشکی، درمان‌های دارویی و مراقبت‌های دیگر، نقش مؤثری در فرآیند سم‌زدایی ایفا می‌کند.
دستگاه تست زمان باز شدن قرص یا فروپاشی قرص الکتروفارمد
دستگاه تست فروپاشی قرص
تست فروپاشی قرص جهت نشان دادن میزان سرعت تجزیه قرص به اجزاء کوچک‌تر و ایجاد سطح بیشتر و دسترسی دارو هنگام مصرف توسط بیمار استفاده می‌شود. بااین‌حال تست‌های فروپاشی جهت ارزیابی اهمیت فرمولاسیون و پردازش متغیرهای خصوصیات زیست دارویی قرص و رویه‌ای کنترلی جهت ارزیابی کیفیت دارو استفاده می‌شوند.
ممکن است نتایج تست توسط دستگاه تست فروپاشی قرص تحت تأثیر عوامل مختلف قرار گیرد:
- بیندرها
- روغن‌کاری
- عامل فعال‌کننده سطحی
- سختی
جهت بررسی نحوه عملکرد دستگاه تست فروپاشی قرص، ما از یک بسکت استفاده می‌کنیم که دارای 1 تا 6 قرص است. سپس این بسکت در لیوان آزمایشگاهی پر از آب بالا و پایین برده می‌شود و جهت شبیه‌سازی شکم در دمای 37 درجه، استفاده می‌شود. اگر قرص‌ها و کپسول‌ها شناور شوند، دیسک‌های پلاستیکی سوراخ‌دار بر روی بالای قرص‌ها جهت نگه‌داشتن آن‌ها زیر سطح آب، قرار می‌گیرند. زمان فروپاشی قرص در زمانی که هیچ باقیمانده‌ای از قرص در مش نباشد، محاسبه می‌شود.
دستگاه تست فرسایش قرص الکتروفارمد
بررسی Tablet friability tester
Tablet friability tester (دستگاه تست فرسایش قرص) دستگاهی است که جهت اندازه‌گیری فرسایش قرص یا مقاومت آن در برابر خردشدگی یا فرم‌های دوز دارویی استفاده می‌شود. این دستگاه در صنعت داروسازی جهت ارزیابی کیفیت و دوام قرص‌ها در طی فرآیندهای تولید و بسته‌بندی استفاده می‌شود.
دستگاه Tablet friability tester دارای یک درام دوار یا بسکت است که تعداد مشخصی از قرص‌ها در این دستگاه قرار داده می‌شود. درام با سرعت مشخص می‌چرخد و قرص‌ها با یکدیگر و دیواره‌های درام، برخورد می‌کنند. پس از تعداد مشخصی از چرخش‌ها، قرص‌ها از درام برداشته می‌شوند و تمامی قرص‌های خرد شده یا شکسته شده، توزین می‌شوند.
سپس کاهش وزن یا درصد قرص‌های شکسته شده جهت تعیین شاخص فرسایش محاسبه می‌شود. این شاخص نشانه‌ای از توانایی قرص جهت مقاومت در برابر تنش مکانیکی بدون خردشدگی یا شکستگی آن است.
تست فرسایش قرص، یک تست کنترل کیفیت بسیار مهم جهت تضمین پایداری و یکپارچگی فرم‌های دوز دارویی است. این تست به تولیدکنندگان جهت شناسایی فرمولاسیون یا اصلاحات لازم جهت بهبود مقاومت قرص و دوام آن کمک می‌کند.
سخن آخر
سم‌زدایی به معنای فرآیند دفع مواد سمی و مصرف از بدن است. روش‌های متعددی جهت سم‌زدایی وجود دارند که هرکدام دارای مزایا و معایب خود هستند. می‌توان انواع روش‌ها و تجویزهای مختلف را برحسب انواع مسمومیت تعیین کرد. علاوه بر این، در این مقاله، مروری بر دو دستگاه تست فروپاشی قرص و دستگاه تست فرسایش قرص (Tablet friability tester) همراه با مشخصات و شرایط انجام آن‌ها شد.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
