اگر منبع اطلاعات پزشکی شما فیلم‌های سینمایی باشد، خون‌دماغ شدن مسئله نگران‌کننده‌ای خواهد بود، در غیر این صورت، خون‌ریزی از بینی اغلب فقط یک مزاحمت اعصاب خردکن است.
اما چرا خون‌ریزی بینی اتفاق می‌افتد و چه کسانی بیشتر در معرض خطرند؟ براندون هاپکینز، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی در کلینیک کلیولند، به این سوال‌ها پاسخ داده و نکاتی را برای پیشگیری از خون‌دماغ شدن به اشتراک گذاشته است. او همچنین کارهایی را پیشنهاد می‌کند که هنگام خون‌ریزی بینی فورا خون‌ریزی را متوقف می‌کند.
آیا کودک شما مستعد خون‌ریزی بینی است؟
حفره بینی منبع خون زیادی دارد. به‌خصوص خون زیادی به قسمت جلویی سپتوم بینی جریان می‌یابد که به شبکه کیسلباخ معروف است. نزدیک به ۹۰ درصد خون‌ریزی‌های بینی در این ناحیه رخ می‌دهد که ۵ شریان را در خود جای داده است.
کودکان رگ‌های خونی بیشتری در شبکه بینی‌شان دارند که احتمال خون‌ریزی بینی را برای آن‌ها بیشتر از بزرگ‌سالان می‌کند. اگر کودک شما عادت به دست کردن در بینی داشته باشد، خطر خون‌ریزی بینی بیشتر می‌شود. دکتر هاپکینز می‌گوید دست در دماغ کردن گاهی این شبکه را خراش می‌دهد و باعث خون‌ریزی بینی می‌شود.
او می‌گوید: «خون‌دماغ بیشتر در تابستان اتفاق می‌افتد، زیرا دمای گرم باعث می‌شود شبکه شما پر شود. در طول زمستان نیز هوای خشک می‌تواند رگ‌های خونی موجود در شبکه بینی شما را تحریک کند.»
خبر خوب اینکه به گفته این دکتر، اگر کودک شما دچار خون‌ریزی بینی می‌شود، احتمالا در سال‌های نوجوانی از این مشکل رها می‌شود.
علت خون‌ریزی بینی در افراد مسن چیست؟
دکتر هاپکینز می‌گوید در بزرگ‌سالان مسن‌تر داروها و آتروفی پوست محتمل‌ترین مقصران خون‌ریزی بینی هستند.
اگر به‌طور منظم داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپیرین، ایبوپروفن، کومادین، یا داروهایی مصرف می‌کنید که حفره بینی شما را خشک می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای خون‌ریزی بینی قرار دارید.
آتروفی پوست نیز بیماری شایعی در افراد مسن است که باعث از دست دادن قابلیت کشسانی می‌شود و احتمال خون‌ریزی بینی را نیز افزایش می‌دهد. بافت سپتوم و رگ‌های خونی اطراف آن با افزایش سن شکننده‌تر می‌شود.
چگونه می‌توان از خون‌ریزی بینی جلوگیری کرد؟
اگر دچار خون‌دماغ شدن مزمن هستید، این نکات ممکن است به جلوگیری از آن کمک کند.
۱. از مرطوب‌کننده استفاده کنید. در ماه‌های زمستان که هوا خشک است، مخصوصا اگر وسایل گرمایش تابشی در خانه دارید، از مرطوب‌کننده استفاده کنید. این کار به جلوگیری از خشک شدن شبکه بینی شما کمک خواهد کرد.
۲. از اسپری سدیم کلراید بینی استفاده کنید. این اسپری با نام های تجاری متفاوتی در داروخانه‌ها فروخته می‌شود و برای حفظ رطوبت ترشحات بينی و كاهش خشكی کاربرد دارد.
۳. روان‌کننده‌ها یا کرم‌های بینی آب‌پایه را امتحان کنید. اگر اسپری مرطوب‌کننده بینی چاره‌ساز نبود، اسپری چسبناک‌تر/غلیظ‌تری را امتحان کنید که ممکن است عملکرد بهتری در پوشش مجاری بینی داشته باشد. داروساز مستقر در داروخانه می‌تواند به شما نمونه‌های مناسبی پیشنهاد دهد.
۴. بینی خود را دستکاری نکنید. دست کردن در بینی اغلب باعث تحریک یا خراش شبکه بینی می‌شود و آسیب و احتمال خون‌ریزی بینی را بیشتر می‌کند.
چگونه می‌توانید خون‌ریزی بینی را به‌سرعت متوقف کنید؟
دکتر هاپکینز توصیه می‌کند هنگامی که دچار خون‌ریزی بینی می‌شوید، این کارها را بکنید:
– از اسپری ضد احتقان بینی (بدون نیاز به نسخه در داروخانه‌ها فروخته می‌شود) استفاده کنید که حاوی اکسی متازولین است. این کار اغلب به توقف خون‌ریزی کمک می‌کند. اما فقط برای مدتی کوتاه (یک تا سه روز) از داروهای ضد احتقان بینی استفاده کنید. پس از آن، باید یک هفته یا بیشتر این داروها را کنار بگذارید. در صورت استفاده بی‌رویه از این داروها به رینیت دارویی یا احتقان شدید مبتلا می‌شوید.
– بنشینید و کمی به جلو خم شوید. سر خود را به عقب خم نکنید.
– با استفاده از انگشت شست و اشاره قسمت پایین و گوشتی بینی خود را محکم فشار دهید. بین ۸ تا ۱۰ دقیقه فشار را نگه دارید. دستمال یا پارچه مرطوبی را زیر بینی خود نگه دارید تا خون جذب شود.
با وجود اینکه خون‌ریزی‌های بینی گاهی آزاردهنده است، اما معمولا جای نگرانی نیست. در موارد نادر، خون‌ریزی بینی اگر به‌صورت مشکلی مزمن درآید، می‌تواند نشانه اختلالی نادر و جدی به نام تلانژکتازی خون‌ریزی‌دهنده ارثی باشد. این بیماری اغلب تشخیص داده نمی‌شود و رگ‌های خونی غیرطبیعی را که در ریه‌ها و مغز بزرگ می‌شوند درگیر می‌کند.
با وجود این، اگر به مدت ۲۰ دقیقه بینی خود را فشار داده‌اید و از داروی ضد احتقان نیز استفاده کرده‌اید و همچنان بینی شما خون‌ریزی شدید دارد، به دنبال درمان پزشکی باشید.
