از میدان سن مارکو (Piazza San Marco) در شهر ونیز و مشرف به تالاب ونیزی (Venetian Lagoon) سازه‌ای با مرمر صورتی رنگ به چشم می‌خورد که پر از پنجره‌های طاق‌دار و نمایی کنگره‌دار سفید رنگ و برازنده است. این سازه ظریف و در عین حال خارق‌العاده به عنوان قصر دوک (Doge’s Palace) شناخته می‌شود و از آن به عنوان پلازو دوکاله ونیز (Palazzo Ducale of Venice) نیز یاد میکنند. قصر دوک از گذشته مقر جمهوری ونیز بوده و رازهایی در آن وجود دارند که به ندرت از دیوارهای قصر به بیرون درز کرده‌اند.
قصر دوک کجاست؟
تمام جزییات و ریزه‌کاری‌های به کار رفته در قصر دوک ونیز برای تحت تاثیر قرار دادن بیننده‌ها است و از جمله این جزییات نیز می‌توان به تزئینات عجیب و غریب در سالن شورای بزرگ و همچنین دستگیره‌های سلول‌های زندان اشاره کرد. این سازه به عنوان یکی از جذاب‌ترین مکان‌های گردشگری ایتالیا شناخته می‌شود که سالانه بیش از ۱.۳ میلیون نفر از آن بازدید میکنند.
در کنار قصر دوک نیز کلیسای جامع سنت مارکو (St. Mark’s Basilica) به چشم می‌خورد. چهار دیوار این قصر که با مرمر صورتی ساخته شده‌اند، خلاصه‌ای از جمهوری ونیزی یا La Serenissima را به تصویر می‌کشند که شامل امور سیاسی، پیروزی‌های نظامی، زندگی سلطنتی و آثار هنری ونیزی است. در سفر خود به ونیز حتما باید از قصر دوک بازدید کنید.
دوک‌های ونیز چه کسانی هستند؟
کلمه Doge در زبان ایتالیایی ونیزی به معنای دوک است و خود کلمه دوک نیز ترجمه‌شده لاتین کلمه «رهبر» است. برای اولین بار در قرن هشتم میلادی اولین دوک ونیز یعنی پائولو لوسیو آنافستو (Paolo Lucio Anafesto) اداره دوک‌ها را در دوران امپراتوری بیزانسی شکل داد که هئیت حاکمه‌ای برای جمهوری ونیز تا قرن هجدهم میلادی بود. در طی این مدت زمان نیز بیش از ۱۲۰ دوک بر جمهوری ونیز حکمرانی کردند.
تاریخچه کاخ دوک ونیز
تا سال ۸۱۰ میلادی، جایگاه قدرت ونیز در جزیره مالاموکو (Island of Malamocco) قرار داشت که امروزه از آن به عنوان ریالتو (Rialto) یاد میکنند. دوک آنجلو پارتیسیپازیو دهمین دوک جمهوری ونیز که در این دوران بر این شهر دولت حکمرانی می‌کرد، تصمیم گرفت تا جایگاه قدرت را به کاخی اختصاصی برای حکومت منتقل کند.
با این حال، کاخ دوک در قرن نهم میلادی هیچ شباهتی با کاخ امروزی ندارد. آن کاخ قدیمی از جنس چوب بوده و در آتش تبدیل به خاکستر شد. در سال ۱۳۴۰ میلادی نیز دوک بارتولومئو گرادنیگو این کاخی که ما امروزه شاهد آن هستیم را بنا کرد. البته باید توجه داشت که ساخت این کاخ بسیار زیبا و تماشایی بیش از یک قرن و نیم به طول انجامید.
در ساخت کاخ دوک از سنگ مرمر صورتی ورنون و طرح سنگ سفید ایستری استفاده شده که ترکیبی از سبک معماری بیزانسی و گوتیک در کنار رگه‌هایی از معماری اواخر رنسانس است. کاخ دوک که امروزه در شهر ونیز دیده می‌شود شگفتی‌ای از معماران بزرگ ونیزی همچون فلیپو کالنداریو، مائورو کودوسی، آنتونیو ریزی، آندریا پالادیو، جیووانی بون و بارتولومئو بون به شمار می‌رود که مزین به نقاشی‌هایی از تینتورتو، تیتیان و ورونسه در فضای داخلی ساختمان است.
در سال ۱۹۲۳ میلادی، کاخ دوک درب‌های خود را به روی مردم گشود تا آن‌ها بتوانند از زیبایی‌های داخل این کاخ نیز لذت ببرند. از آن زمان نیز موزه‌ای توسط بنیاد موزه‌های مدنی ونیز در آنجا دایر است.
بخش‌های مختلف کاخ دوک
به هنگام ورود به داخل کاخ دوک، بخش‌های مختلف آن بسیار تماشایی و پر زرق‌وبرق به نظر می‌رسند. اثاثیه‌های پر آذین، آثار هنری ونیزی و اتاق‌های مجلل همگی توجهات را به خود جلب میکنند. در ادامه نیز به بررسی این بخش‌های مختلف کاخ می‌پردازیم.
ورودی اصلی (Puerta della Carta): ورودی اصلی کاخ دوک به سبک گوتیک بسیار تماشایی و خیره‌کننده به نظر می‌رسد و هر بازدیدکننده‌ای را در همان ابتدا به حیرت وا می‌دارد. این ورودی ساخته جیووانی بون و بارتولومئو بون بین کاخ و کلیسای جامع سنت مارکو قرار دارد و در بالای آن، مجسمه‌ای از فرانچسکو فوسکاری (دوک حاکم در زمان ساخت کاخ) دیده می‌شود که در مقابل شیر سنت مارک زانو زده است.
طاق فوسکاری (Foscari Arch): پس از ورود به داخل کاخ دوک از ورودی اصلی، طاق پیروزی بسیار زیبایی و خیره‌کننده‌ای را مشاهده خواهید کرد که با مجسمه‌های آدم و حوا تزیین شده است. این طاق به سبک گوتیک طراحی شده و ساخته آنتونیو ریزو است.
پلکان غول‌پیکر (Giant Staircase): از داخل حیاط کاخ دوک، راه‌پله‌هایی مارپیچی به نام پلکان غول‌پیکر را مشاهده می‌کنید که ساخته سانسووینو هستند. در کنار این پلکان نیز مجسمه‌های عظیمی از مارس و نپتون دیده می‌شود که نماد اقتدار ونیز در خشکی و دریا هستند.
پلکان طلایی (Golden Staircase): این پلکان پر زرق‌وبرق و طلاکاری شده در طی ۲۹ سال ساخته شده و ورودی اصلی برای مقامات و قضاتی است که می‌خواهند به آپارتمان دوک در طبقه بالا بروند.
اتاق شورای ده (Chamber of the Council of Ten): این اتاق به عنوان بزرگترین اتاق در کاخ دوک شناخته می‌شود که می‌تواند بیش از هزار نفر را در خود جای بدهد. در این اتاق، اشراف‌زاده‌های ونیز جمع می‌شدند تا در مورد مسائل مختلف بحث کنند، به خصوص اینکه دوک هیچ گاه نمی‌توانست بدون موافق شورای ده تصمیمی اتخاذ کند.
دادگاه‌ها (Courtrooms): در داخل کاخ دوک دادگاه‌هایی وجود دارند که در آنجا به مسائل قانونی رسیدگی می‌شود و در بازدید خود از داخل این کاخ می‌توانید از این اتاق‌ها نیز دیدن کنید.
اتاق‌های دوک (Chambers of the Doge): اتاق‌های شخصی دوک ساده و خاضعانه به نظر می‌رسند و این دلیل خاصی داشته است. با اینکه دوک قدرت زیادی دارد اما او به عنوان وزیر باید سادگی را سرلوحه زندگی خود قرار بدهد.
اسلحه‌خانه (Armory room): کاخ دوک ذخایر زیادی از سلاح و مهمات برای مقابله با هر گونه تهدیدی را درون خودش جای داده بود. امروزه نیز مجموعه‌ای از زره‌ها و سلاح‌های آن دوران را می‌توان در داخل این اسلحه‌خانه مشاهده کرد.
اتاق‌های مخفی (Secret rooms): چندین اتاق مخفی در داخل کاخ دوک ونیز وجود دارند که اساسا از آن‌ها به عنوان اتاق‌هایی برای بازجویی از زندانیان و همچنین سلول‌هایی برای نگهداری از آن‌ها استفاده می‌شد.
زندان جدید (New Prison) و پل افسوس‌ها (Bridge of Sighs): برای اینکه زندانیان داخل کاخ دوک را به ساختمانی در کنار آن منتقل کنند، تصمیم گرفتند تا پلی به نام پل ریالتو بین دو ساختمان بسازند. تغییر نام پل نیز به این دلیل بوده که زندانیان به هنگام عبور از روی آن، برای آخرین بار نگاهی به ونیز زیبا داشتند و آه و افسوس می‌خورند.
