مجله معتبر Nature به‌تازگی نتایج پژوهشی را منتشر کرده که یکی از قدیمی‌ترین فرضیات علمی درباره منشأ فلزات گران‌بها را تأیید می‌کند. پژوهشگران دانشگاه گوتینگن آلمان موفق شدند با تحلیل ایزوتوپ‌های روتنیوم (Ruthenium) در سنگ‌های آتشفشانی هاوایی، اثبات کنند که بخشی از مواد موجود در هسته زمین به‌تدریج به سطح سیاره نشت می‌کند.
طلای واقعی در عمق ۳۰۰۰ کیلومتری زمین
از دیرباز می‌دانستیم که بیشترین ذخایر طلای زمین در گاوصندوق‌های انسانی مثل «فورت ناکس» نیست، بلکه در اعماق ۳۰۰۰ کیلومتری، یعنی درون هسته زمین پنهان شده است. اما پژوهش تازه دانشگاه گوتینگن با کشف ردپای ایزوتوپ‌های نادر روتنیوم در سنگ‌های مذاب جزایر هاوایی، شواهدی مستقیم از ارتباط میان هسته و سطح سیاره ارائه داد.
مطالعه‌ای که در مجله Nature منتشر شده، نشان می‌دهد ایزوتوپ‌های روتنیوم موجود در این سنگ‌ها ترکیبی دارند که فقط در مرز میان هسته و گوشته زمین یافت می‌شود.
کشفی که منشأ فلزات گران‌بها را روشن کرد
دانشمندان دریافته‌اند که هسته زمین نسبت به گوشته، مقدار بیشتری از ایزوتوپ ۱۰۰Ru دارد. این تفاوت کوچک اما تعیین‌کننده، ریشه در آغاز شکل‌گیری زمین در حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش دارد؛ زمانی که عناصر سنگینی مانند طلا، پلاتین و روتنیوم در اثر ذوب و تفکیک، به سمت هسته فرو رفتند.
تاکنون اندازه‌گیری این اختلاف ایزوتوپی غیرممکن بود، اما تیم گوتینگن با بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته اندازه‌گیری فوق‌حساس، برای نخستین‌بار موفق شد این تفاوت را آشکار کند.
«انگار به طلا دست یافتیم!»
به گفته دکتر نیلز مسلینگ، نویسنده اصلی پژوهش:
«وقتی نخستین داده‌ها رسید، احساس کردیم واقعاً به طلا رسیده‌ایم!»
او تأکید کرد که نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد موادی از هسته زمین به‌آرامی به سمت گوشته نفوذ کرده و در طول میلیون‌ها سال به سطح می‌رسند.
بازنگری در دیدگاه‌ها درباره ساختار درونی زمین
پروفسور ماتیاس ویلبلد، از همان دانشگاه، این یافته را نقطه عطفی در درک ساختار سیاره دانست:
«اکنون روشن است که هسته زمین چندان منزوی نیست. داده‌ها نشان می‌دهد میلیاردها تُن ماده فوق‌داغ از مرز هسته و گوشته بالا آمده و مناطقی مانند جزایر آتشفشانی هاوایی را شکل داده است.»
پیامدهای علمی و صنعتی یک کشف ژرف
این پژوهش فقط یک دستاورد زمین‌شناسی نیست، بلکه می‌تواند دیدگاه ما درباره منشأ فلزات گران‌بها را تغییر دهد. عناصر نادری مانند طلا و پلاتین که در فناوری‌های نوین از جمله انرژی‌های تجدیدپذیر، الکترونیک پیشرفته و صنایع فضایی حیاتی هستند، اکنون با منشأیی متفاوت و عمیق‌تر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد، شناخته می‌شوند.
دکتر مسلینگ در پایان افزود:
«هنوز نمی‌دانیم آیا این فرآیند در گذشته‌های دور هم به همین شکل ادامه داشته یا نه، اما یافته‌های ما پنجره‌ای تازه به روی تکامل پویایی درونی زمین گشوده است.»
زمین: سیاره‌ای بسیار غنی‌تر از آنچه گمان می‌کردیم
این مطالعه نه‌تنها مرزهای علمی زمین‌شناسی را جابه‌جا کرد، بلکه نشان داد هسته زمین از نظر ترکیب و ارزش اقتصادی نیز بسیار غنی‌تر از برآوردهای گذشته است. به بیان دیگر، ثروت واقعی زمین در اعماق پنهان آن نهفته است.
آیا فکر می‌کنید زمین هنوز رازهای کشف‌نشده‌ای دارد؟ دیدگاه خود را در بخش نظرات بنویسید یا این مقاله را با دوستان علاقه‌مند به علم زمین‌شناسی به اشتراک بگذارید.
