از میان اقیانوس وسیعی که ۷۱ درصد از کره زمین را پوشانده است، پنج منطقه متمایز وجود دارند که شامل اقیانوس اطلس، اقیانوس آرام، اقیانوس هند، اقیانوس قطب شمال و اقیانوس قطب جنوب است. دانشآموزان نام این اقیانوسها را بهخاطر میسپارند، ملوانان در آنها سفر میکنند و برخی از متنوعترین گونههای زیستی جهان نیز در آنها زندگی میکنند.
اما آیا زمین میتواند اقیانوس جدیدی ایجاد کند؟ با توجه به انحصار مناطق اقیانوسی موجود برای بیش از ۴ میلیون سال، این کار بعید به نظر میرسد. با این حال، شکلگیری این اقیانوس جدید در حال حاضر در حال انجام است و در آیندهای دور اتفاق خواهد افتاد.
دانشمندان انتظار دارند که شکاف بسیار بزرگی در صحرای آفار اتیوپی (Ethiopian Afar) شکل بگیرد که به جدیدترین اقیانوس جهان تبدیل خواهد شد. این شکاف ۶۴ کیلومتری گاهی اوقات بیش از ۶ متر عرض دارد و در امتداد مرزی صفحات تکتونیکی متحرک زمین قرار دارد.
در انتهای شمالی شکاف نیز داباهو (Dabbahu) قرار دارد، آتشفشانی که فوران آن در سال ۲۰۰۵ میلادی به ایجاد ۵۶ کیلومتر اولیه شکاف در تنها ۱۰ روز کمک کرد. پس از فوران زمین لرزههایی رخ داد که باعث شد ماگما از مرکز شکاف فوران کند و به سرعت آن را در هر دو جهت بشکافت.
اینجا تنها جایی روی زمین است که میتوانید در آنجا بررسی کنید که چطور شکاف قارهای به شکاف اقیانوسی تبدیل میشود. از آن زمان، ماگما به جریان خودش ادامه داده است و آتشفشانها به فوران کردن ادامه دادهاند و شکاف عمیق و گستردهتر شده است، البته سرعت کم این رویدادها سبب شده تا شکاف فقط چندین مایل افزایش پیدا کند.
دانشمندان در حال مطالعه این فرایند هستند، هم به دلیل جدول زمانی بسیار سریع و هم این واقعیت که منعکسکننده فرایندهای تکتونیکی است که معمولاً در کف اقیانوس و در عمقی بسیار دور از دسترس بشر رخ میدهند.
تا سال ۲۰۰۵، صفحه آفریقایی و صفحه عربی زمین که در صحرای دور افتاده آفار در کنار یکدیگر قرار داشتند، با سرعت بسیار اندک کمتر از یک اینچ در سال از هم جدا میشدند. در ۳۰ میلیون سال گذشته، این تودههای متضاد تنها توانستهاند یک فرورفتگی ۲۹۹ کیلومتری را ایجاد کنند اما هیچ تغییر چشمگیری همانند آنچه در سال ۲۰۰۵ آغاز شد، وجود نداشته است.
دانشمندان انتظار دارند که شکاف آفار، دریای سرخ به شمال و دریای عرب را به جنوب متصل کند. وقتی این اتفاق رخ بدهد، شکاف آفار به اقیانوس جدیدی تبدیل میشود که آفریقا را شکافته و شاخ آفریقا را از توده خشکیاش جدا میکند و آینده چند کشور محصور در خشکی را تغییر میدهد.
البته وقتی این اقیانوس جدید شکل میگیرد، ما وجود نخواهیم داشت چراکه سرعت این اتفاقات بسیار آرام است. با این حال، دانشمندان این تغییرات را زیر نظر دارند. با سرعت فعلی و بدون هیچ گونه رخداد غیرمنتظره، این اقیانوس جدید احتمالاً ۱۰ میلیون سال دیگر طول میکشد تا به طور کامل شکل بگیرد.