دانشمندان، از جمله پژوهشگرانی از ایالات متحده و بریتانیا، مدل جدیدی منتشر کردهاند که موقعیت قطب شمال مغناطیسی را که بهطور مداوم در حال حرکت است، تعیین میکند. این مدل نشان میدهد که مرکز قطب، در مقایسه با پنج سال پیش، به سمت شرق حرکت کرده و اکنون به سیبری نزدیکتر شده است.
دانشمندان در گفتوگو با شبکه خبری CNN بیان کردند که موقعیت هر چیزی بر روی زمین، برخلاف قطب شمال جغرافیایی که موقعیتی ثابت را نشان میدهد، براساس میدان مغناطیسی زمین تعیین میشود. این میدان مغناطیسی بهطور مداوم در حال تغییر و جابهجایی است.
تأثیرات این جابهجایی بر فناوریهای مختلف
دکتر ویلیام براون، ژئوفیزیکدان و پژوهشگر ژئومغناطیس از مرکز تحقیقات زمینشناسی بریتانیا، که یکی از دانشمندانی است که موقعیت جدید قطب مغناطیسی را تعیین کردهاند، اظهار داشت:
«شرکتهای هواپیمایی بزرگ باید برای بهروزرسانی مدل جدید، نرمافزارهای ناوبری تمام ناوگان هوایی خود را تغییر دهند. همچنین، ارتشهای عضو ناتو نیز نیاز دارند نرمافزارهای موجود در سامانههای ناوبری پیچیده تجهیزات خود را بهروزرسانی کنند.»
از سوی دیگر، دکتر آرنو چولیا، دانشمند ارشد پژوهشی در اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA)، توضیح داد که دانشمندان با آخرین بهروزرسانی مدل، پیشبینیهای قبلی درباره موقعیت قطب مغناطیسی شمال تا سال ۲۰۲۵ را تأیید کردهاند.
تغییرات سریع و علل نامشخص
دانشمندان اشاره کردهاند که در سالهای اخیر تغییرات «چشمگیری» در سرعت حرکت قطب شمال مغناطیسی رخ داده است. با این حال، علت اصلی این پدیده همچنان ناشناخته باقی مانده است.
تشخیص جابهجایی قطب مغناطیسی و اثرات آن
دانشمندان اعلام کردهاند که زمین طی بیش از ۱۰۰ میلیون سال شاهد تغییرات زیادی در قطبهای مغناطیسی بوده است، اما این تغییرات هرگز در زمان وجود فناوریهای مدرن رخ ندادهاند.
سامانههای موقعیتیابی جهانی (GPS)، از جمله آنهایی که توسط هواپیماها و کشتیها استفاده میشوند، از مدل مغناطیسی زمین (WMM) برای یافتن قطب مغناطیسی شمال بهره میبرند.
این مدل که توسط مرکز تحقیقات زمینشناسی بریتانیا و NOAA توسعه یافته است، موقعیت قطب شمال مغناطیسی را ثبت کرده و براساس مسیر چند سال گذشته، جابهجایی آینده آن را پیشبینی میکند.
گفته میشود که قطب شمال مغناطیسی برای نخستین بار در سال ۱۸۳۱ توسط کاشف بریتانیایی، سر جیمز کلارک راس، در شمال کانادا و در حدود ۱۶۱۰ کیلومتری جنوب قطب شمال واقعی کشف شد. این قطب هر ساله به سمت شرق حرکت کرده و اکنون به سیبری نزدیکتر شده است.