سیارک کوچک نزدیک به زمین 2024 PT5 در میان محققان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این جرم آسمانی که سال گذشته با کمک یک تلسکوپ تأمین‌شده توسط ناسا کشف شد، تنها حدود ۱۰ متر قطر دارد و هیچ تهدیدی برای زمین محسوب نمی‌شود.
مدار آن به دور خورشید تقریباً همگام با مدار زمین است، به همین دلیل به طرز شگفت‌آوری نزدیک به سیاره ما باقی می‌ماند، بدون آنکه واقعاً به دور آن بچرخد. این مسیر غیرمعمول نشان می‌دهد که ممکن است منشأ آن از نزدیکی زمین باشد.
نشانه‌هایی از یک منشأ آشنا
دانشمندانی که 2024 PT5 را مطالعه می‌کنند، داده‌های جدیدی دارند که نشان می‌دهد این سنگ فضایی از ماه آمده است. آن‌ها معتقدند که این جرم، هزاران سال پیش بر اثر برخوردی قدرتمند از سطح ماه جدا شده است.
این رویداد موجب شد که 2024 PT5 در مسیری به دور خورشید قرار بگیرد که آن را در نزدیکی زمین نگه داشته است. اگر این فرضیه تأیید شود، 2024 PT5 می‌تواند اطلاعات نادری درباره فرآیندهایی که شکل‌دهنده ماه هستند، ارائه دهد.
2024 PT5 مشابه سنگ‌های ماه است
تدی کارتا، ستاره‌شناس رصدخانه لاول در آریزونا و سرپرست این تحقیق، می‌گوید:
«ما به طور کلی این ایده را داشتیم که این سیارک ممکن است از ماه آمده باشد، اما شواهد قطعی زمانی به دست آمد که دریافتیم این جرم دارای مقادیر زیادی مواد سیلیکاتی است، ماده‌ای که در سیارک‌ها معمولاً دیده نمی‌شود اما در نمونه‌های سنگی ماه وجود دارد.»
رصدخانه‌های آریزونا و هاوایی نحوه بازتاب نور خورشید توسط این سیارک را بررسی کردند. طیف نوری آن نشان داد که این جرم شباهت زیادی به مواد واقعی ماه دارد، نه به ترکیب معمولی سیارک‌ها.
مدار و چگالی 2024 PT5
سرنخ‌های بیشتری زمانی آشکار شد که کارشناسان در مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین ناسا (CNEOS) مدار این سیارک را تحلیل کردند. آن‌ها فشار تابشی خورشیدی، یعنی نیروی اندکی که از سوی نور خورشید به اجرام فضایی وارد می‌شود، را اندازه‌گیری کردند.
زباله‌های فضایی ساخته دست بشر معمولاً نسبتاً سبک هستند و تحت تأثیر فشار نور خورشید بیشتر حرکت می‌کنند. اما 2024 PT5 حرکت چندانی نشان نداد، که نشان‌دهنده چگالی بالای آن است.
اسکار فوئنتس-مونوز، پژوهشگر فوق‌دکترای ناسا در آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL)، توضیح می‌دهد:
«اینکه 2024 PT5 چنین حرکتی ندارد، نشان می‌دهد که چگالی آن بسیار بیشتر از زباله‌های فضایی است.»
ناسا تأیید می‌کند: این جرم زباله فضایی نیست
کارشناسان بارها مشاهده کرده‌اند که باقی‌مانده‌های موشک‌ها در مسیرهای نزدیک به زمین سرگردان شده‌اند. در سال ۲۰۲۰، ستاره‌شناسان متوجه شدند که جرمی کوچک که برای چند ماه در اثر جاذبه زمین اسیر شده بود، در واقع یک بوستر موشک مربوط به دهه ۱۹۶۰ بوده است.
اما چنین اشیایی بسیار سبک‌تر هستند. یافته‌های جدید درباره 2024 PT5 این احتمال را رد می‌کنند. با ردیابی دقیق، دانشمندان اطمینان دارند که این جرم یک شیء طبیعی است و ترکیب آن با سیارک‌های معمولی تفاوت دارد.
سیارکی نادر از ماه
سیارک 2024 PT5 به گروه محدودی از سنگ‌های فضایی پیوسته است که تصور می‌شود منشأ قمری دارند. تنها نمونه تأییدشده دیگر در نزدیکی زمین 469219 Kamoʻoalewa است که اولین بار در سال ۲۰۱۶ شناسایی شد.
مانند 2024 PT5، این جرم نیز به دور خورشید در نزدیکی زمین می‌چرخد و به نظر می‌رسد که بر اثر برخوردی قدیمی از سطح ماه جدا شده است. اگر دانشمندان بتوانند دهانه خاصی را که این اجرام از آنجا سرچشمه گرفته‌اند، شناسایی کنند، اطلاعات بیشتری درباره چگونگی شکل‌گیری سطح ماه به دست خواهند آورد.
قطعاتی که در فضا سرگردان هستند ممکن است شامل موادی مدفون نیز باشند که برای مدت طولانی در معرض نور خورشید یا پرتوهای کیهانی قرار نگرفته‌اند.
2024 PT5 و آینده کاوش‌های فضایی
ماموریت‌های قمری نمونه‌های ارزشمندی را برای مطالعه در آزمایشگاه فراهم کرده‌اند، اما سنگ‌های فضایی که از ماه جدا شده‌اند می‌توانند بُعد جدیدی به درک ما اضافه کنند.
روزی ممکن است پژوهشگران بتوانند قطعات این سیارک را با نمونه‌های شناخته‌شده ماه مقایسه کنند تا تفاوت‌های جزئی در نحوه واکنش مواد پرتاب‌شده به خلأ و تابش فضای عمیق را بررسی کنند.
این امر می‌تواند فرآیندهایی را که ماه را شکل داده و بر محیط اولیه زمین تأثیر گذاشته‌اند، روشن کند.
امید است که اکتشافاتی مانند 2024 PT5 متخصصان حوزه‌های مختلف را به همکاری بیشتر ترغیب کند. جمع‌آوری اطلاعات بیشتر درباره این جرم نزدیک به زمین، و دیگر اجرام مشابه، ممکن است جزئیات جدیدی درباره لایه‌های پنهان ماه آشکار کند.
این سیارک‌های کوچک سرگردان حتی ممکن است برای دانشمندانی که به دنبال درک بهتر رخدادهای برخوردی در ابتدای شکل‌گیری منظومه شمسی هستند، ارزشمند باشند.
قدم بعدی چیست؟
هر ساله رصدخانه‌های جدیدی فعال می‌شوند که بسیاری از آن‌ها برای شناسایی سیارک‌های کوچک با حساسیت بالا طراحی شده‌اند. با ردیابی اجرام کم‌نور، احتمال شناسایی قطعات بیشتری از ماه افزایش می‌یابد.
هر کشف، قطعه‌ای از پازل چگونگی سرگردانی این سنگ‌ها در نزدیکی زمین را اضافه می‌کند. فعلاً، 2024 PT5 نشانه دیگری است که داستان ماه همچنان در حال آشکار شدن است.
پژوهشگران معتقدند که درس‌هایی که از این کشف به دست آمده، پرسش‌های جدیدی را درباره میزان برخوردهایی که ماه را تحت تأثیر قرار داده‌اند و چگونگی حرکت این قطعات به سمت زمین، برمی‌انگیزد.
این مطالعه در مجله علمی The Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.
