در برخی کشورها و فرهنگ‌ها، چای جایگاه مهم‌تری نسبت به قهوه دارد. در ایران نیز، چای نوشیدنی مورد علاقهٔ اکثریت افراد جامعه است. در بین انواع وسایل دم‌کردن چای، چای‌سازهای برقی روشی آسان و بی‌دردسرتر هستند و معمولا چای باکیفتی را تحویل می‌دهند. تنها کافی است آب را داخل کتری بریزید، دکمه را بزنید و چند دقیقه منتظر بمانید تا آب به جوش آید. آب مورد استفاده در این دستگاه‌ها باید بدون مواد معدنی و ترجیحا تصفیه‌شده باشد، آب سنگین چای‌ساز را خراب می‌کند، عمر آن را کاهش می‌دهد و همچنین بر طعم چای نیز تأثیر منفی می‌گذارد. در این راهنمای خرید چای ساز با انواع این دستگاه و نحوه انتخاب بهترین مدل‌ها آشنا می‌شویم.
معرفی انواع چای ساز
برندهای مختلف ایرانی و خارجی، چای سازهای متنوعی را برای سلایق مختلف طراحی می‌کنند. چای سازها به قدری متنوع هستند که هر فرد با هر سلیقه و بودجه‌ای می‌تواند بهترین مدل را انتخاب کند.
چای‌سازها علاوه بر ویژگی‌های متنوع جنس‌های مختلفی نیز دارند. کتری و قوری چای‌سازها از جنس شیشه، پلاستیک یا استیل هستند.
آب در حال جوش یا چای در حال دم‌کشیدن در داخل کتری و قوری شیشه‌ای، قابل مشاهده است. اگرچه چای هنگام دم‌کشیدن تصویر زیبایی ایجاد می‌کند، اما قوری شیشه‌ای بعد از مدتی کم سیاه می‌شود که چندان خوشایند نیست. چای‌ساز شیشه‌ای وزن زیادی دارد و گران‌تر نیز است.
معمولا چای ساز با کتری‌های پلاستیکی ارزان‌ترند و نمی‌توانند دمای آب را برای مدت طولانی ثابت نگه دارند.
در مدل‌های استیل دما به خوبی حفظ می‌شود و کتری و قوری نیز در طول زمان تغییر رنگ نمی‌دهند. مدل‌های استیل در رنگ‌های متنوعی طراحی می‌شوند که به راحتی می‌توانید آن‌ها را با سایر وسایل آشپزخانه خود هماهنگ کنید.
چای ساز دم آور
چای‌ساز دم آور شامل یک کتری و یک قوری است و قوری دقیقا روی کتری قرار می‌گیرد. در این مدل‌ها چای داخل قوری با بخار آب کتری دم می‌کشد. این روش بسیار شبیه به روش سنتی دم‌کردن چای با کتری و قوری معمولی یا سماور است، بسیاری از افراد این روش دم‌آوری چای را بیشتر می‌پسندند.
اکثر این چای سازها پس از جوشیدن برای مدت معینی، به طور خودکار خاموش می‌شوند. برخی دیگر حتی دارای محافظ در برابر جوش خشک هستند، به این معنی که اگر کتری به اندازهٔ کافی آب نداشته باشد، به طور خودکار خاموش می‌شود.
چای‌سازهای دم آور دارای چند گزینهٔ دمایی از پیش تعیین‌شده هستند که هر کدام با یک دکمهٔ اختصاصی مشخص می‌شوند و برای چای‌های مختلف و حتی قهوه می‌توانید آب را به دمای مناسب آن برسانید. این ویژگی ارزش این مدل‌ها را دو چندان می‌کند.
در برخی مدل‌ها یک دکمه برای گرم نگه‌داشتن آب داخل کتری وجود دارد. یا در برخی مدل‌ها با گرم کردن آرام آب یا جوشاندن مجدد آن به صورت دوره‌ای آب را گرم می‌کند.
اکثر چای سازهای برقی فیلتر رسوب‌گیری دارند که در دهانهٔ کتری قرار می‌گیرد. در مناطقی که آب لوله‌کشی آن‌ها سنگین و دارای املاح معدنی زیادی بوده، این فیلتر مشبک ضروری است. در زمان خرید دقت کنید جدا کردن این فیلتر جهت تمیز کردن، آسان باشد و توری آن به اندازه کافی مقاوم و باکیفیت باشد و به خوبی جا بیفتد تا از ورود هرگونه رسوب آهکی به فنجان شما جلوگیری کند.
قدرت چای‌سازها معمولا از حدود ۲/۲ کیلو وات تا ۳ کیلو وات متغیر است. دستگاه‌هایی با وات بالاتر، قوی‌تر هستند و سریع‌تر آب را به جوش می‌آورند. با این حال، چای‌سازهای برندهای مختلف با قدرت مشابه، همیشه با سرعت یکسانی آب را به جوش نمی‌آورند.
چای ساز استند دار
قوری در چای ساز برقی استند دار برخلاف مدل‌های دم‌آور روی استند قرار می‌گیرد. در چای سازهای برقی آب در تماس مستقیم با المنت گرمایشی قرار دارد و بدین طریق به جوش می‌آید.
سرعت جوشیدن آب در کتری چای ساز، بر اساس ظرفیت حجمی آن متفاوت است. در کتری‌هایی با حجم ۱ تا ۷/۱ لیتر معمولا ۴ تا ۸ دقیقه طول می‌کشد تا آب بجوش آید.
برخی از چای‌سازها به شما اجازه می‌دهند دمای آب گرم‌شده را تغییر دهید. اگر می‌خواهید از آب داخل کتری برای تهیه قهوه یا چای سبز استفاده کنید، این ویژگی ارزشمند است، زیرا می‌توانید آب را تا دمای مورد نظر گرم کنید و نوشیدنی مورد نظر خود را در بهترین شرایط تهیه کنید.
اغلب کتری‌ها در چای سازهای برقی دارای حداقل مقدار توصیه شده آب برای جوشیدن، هستند. اگر قرار است هم افراد راست دست و چپ دست از کتری استفاده کنند، به دنبال مدل‌هایی باشید که پنجره‌های نشان‌دهنده سطح آب را در دو طرف کتری داشته باشد. اگر پنجره‌ای در زیر دستگیره است باید به گونه‌ای باشد که هنگام پر کردن کتری علامت‌ها همچنان قابل مشاهده باشند.
برخی از کتری‌ها دارای فیلتر آب داخلی هستند. دراین مدل‌ها، آب در ظرف بالایی ریخته می‌شود و سپس به داخل کتری فیلتر می‌شود. این فیلترها از کارتریج‌های قابل تعویض استفاده می‌کنند که معمولاً بین یک تا دو ماه دوام می‌آورند
چای ساز بدون قوری
در چای سازهای بدون قوری فقط یک کتری روی استند طراحی شده است. برخی از مدل‌های این چای سازها دارای عملکرد گرم نگه‌داشتن آب هستند و دمای مورد نظر را تا ۱ تا ۲ ساعت نیز حفظ می‌کنند.
این چای سازها جمع و جور هستند و جای کمی می‌گیرند. برخی از این محصولات فقط برای جوشاندن آب مفید است و قابلیت دم کردن چای را ندارند. این مدل‌ها برای جوش‌آوردن سریع آب برای غذا، بسیار مفید هستند. در مقایسه با کتری‌های معمولی، این مدل چای سازها سریع‌تر آب را به جوش می‌آورند و ویژگی خاموش‌شدن خودکار نیز ایمنی آن‌ها را افزایش می‌دهد. مهم‌ترین ویژگی این کتری‌ها این است که آب را برای مدت طولانی‌تری نسبت به یک کتری معمولی گرم نگه می‌دارند.
اکثر مدل‌های بدون قوری، داری استند ۳۶۰ درجه هستند، به این معنی که می‌توانید کتری را روی استند در هر جهتی قرار دهید.
بهترین چای ساز بازار کدام است؟
با وجود تنوع بسیار بالا در چای سازهای برقی، پیدا کردن ترکیبی عالی از کیفیت، قیمت و سایر آپشن‌ها کمی دشوار است. بهترین چای ساز برای هر خانواده ترکیبی از قابلیت‌هایی مانند اندازه مناسب، قیمت ایدئال، سرعت جوشش سریع‌تر، قابلیت تنظیم دما و… را شامل دارد. چای سازها در اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند که رایج‌ترین آن‌ها ۱، ۵/۱، ۲، ۳ و ۴ لیتری است. ظرفیت کتری و قوری به تعداد افراد و تعداد دفعات استفاده از دستگاه بستگی دارد.
علاوه بر اندازه، طراحی و ارگونومیک بودن چای ساز نیز اهمیت دارد. دسته باید ارگونومیک باشد، در دست راحت قرار بگیرد و به راحتی نیز داغ نشود. همچنین باید دستگیره نرم باشد تا بتوانید دسته را حتی زمانی که دستتان خیس است به راحتی نگه دارید. برخی از کتری‌ها بدنه‌ای عایق دارند به طوری که بیرون آن حتی زمانی که آب داخل آن در حال جوشیدن است، به اندازه‌ا‌ی خنک است که بتوان آن را لمس کرد.
بهترین چای سازهای بازار ایمنی بالایی دارند. برخی از این دستگاه‌ها قابلیت خاموش‌شدن خودکار، محافظت در برابر گرمای بیش از حد و سیستم قفل کودک نیز دارند. این ویژگی‌ها ایمنی را تضمین می‌کند و از وقوع هر گونه حادثه‌ای جلوگیری می‌کند.
امروزه چای سازهای برقی به ضروری‌ترین وسایل آشپزخانه تبدیل شده‌اند. در انواع این محصولات با قابلیت‌ها و جنس‌های مختلف می‌توان چای خوش طعمی را در کمترین زمان تهیه کرد و در کنار خانواده لذت برد.
