این روزها پلیورهای کشمیری همهجا دیده میشوند؛ اغلب هم با قیمتهایی باورنکردنی پایین. جذابیتش روشن است: اگر تا به حال کشمیری پوشیده باشید، میدانید که نرم، سبک و گرم است، الیافی چشمگیر که دل کندن از آن سخت است. اما متأسفانه این قیمتهای ارزان معمولاً یک ایراد پنهان دارند.
کشمیری از لایه زیرین ظریف موی تعداد محدودی از نژادهای بز به دست میآید. معمولاً هر بز سالی دو بار چیده میشود و در مجموع فقط حدود ۴ تا ۶ اونس (۱۱۳ تا ۱۷۰ گرم) کشمیری در سال تولید میکند. این میزان برای بازاری که مدام در حال رشد است، چندان زیاد نیست.
سیم گولاتی، همبنیانگذار و مدیرعامل ایوربلوم گفت: «تولیدکنندگان مواد اولیه واقعاً تحت فشار زیادی هستند. چیزی که الان میبینید، بهخصوص با رواج پلیورهای کشمیری ۵۰ دلاری، این است که بزها خیلی بیشتر از قبل چیده میشوند. کیفیت الیاف پایین میآید و این کار به شیوههای دامداری ناپایدار منجر میشود.»
گولاتی و تیمش در ایوربلوم بهجای تلاش برای تغییر شیوههای دامداری یا قانع کردن مصرفکنندگان به خرید صرفاً کشمیری باکیفیت، ایده متفاوتی داشتند. این استارتاپ که تاکنون بیش از ۸ میلیون دلار سرمایه از سرمایهگذارانی مانند هاکستون ونچرز و SOSV جذب کرده، تصمیم گرفت مادهای بازیافتی بسازد که تشخیص آن از نمونه واقعی تقریباً غیرممکن باشد.
برای این کار، ایوربلوم یک هوش مصنوعی در حوزه علم مواد به نام Braid.AI توسعه داده است. این مدل میتواند پارامترهای مختلف را با دقت تنظیم کند تا الیافی با ویژگیهای متفاوت تولید شود. کشمیر یکی از اهداف است، اما مواد دیگری که در صنعت نساجی به طور گسترده استفاده میشوند هم در فهرست قرار دارند.
در هسته این فرایند، روش ایوربلوم صرفنظر از محصول نهایی یکسان است. برای ساخت ماده خود، این شرکت در حال حاضر ضایعات را از سراسر زنجیره تأمین الیاف جمعآوری میکند؛ از مزارع و کارخانههای کشمیری و پشم گرفته تا تأمینکنندگان رختخوابهای پَر. ایوربلوم در آینده قصد دارد به منابع ضایعاتی دیگر هم گسترش پیدا کند، از جمله پَرهای صنعت مرغداری. وجه مشترک همه این ضایعات یک چیز است: همگی از کراتین ساخته شدهاند؛ پروتئین کلیدی که اساس فرایند ایوربلوم را تشکیل میدهد.
سپس شرکت این ضایعات را خرد کرده و با ترکیبات اختصاصی خود ترکیب میکند. این مخلوط از طریق یک دستگاه اکستروژن پلاستیک که با عبور دادن ماده از قالب به آن شکل میدهد، فشرده میشود و گلولههایی که در انتها به دست میآیند، وارد دستگاههای ریسندگی میشوند؛ همان تجهیزاتی که معمولاً برای تولید الیاف پلیاستر به کار میروند. گولاتی میگوید: «این تجهیزات برای ۸۰ درصد بازار نساجی استفاده میشوند. شما باید یک جایگزین بیدردسر باشید.»
برای تبدیل ضایعات به الیاف جدید، همه واکنشهای شیمیایی لازم در همین دو دستگاه رخ میدهد. ایوربلوم با استفاده از هوش مصنوعی خود و تنظیم فرمولاسیون و نحوه پردازش در این دو ماشین، میتواند الیافی بسازد که از پلیاستر گرفته تا کشمیری را شبیهسازی میکنند.
این استارتاپ میگوید تمام الیافی که تولید میکند باید زیستتخریبپذیر باشند، حتی جایگزین پلیاستر. گولاتی میگوید: «همه اجزایی که استفاده میکنیم زیستتخریبپذیر هستند»، و اضافه میکند که شرکتش در حال انجام آزمایشهای شتابیافته است تا این فرضیه را اثبات کند. او همچنین میگوید چون ایوربلوم از محصولات دورریز استفاده میکند، اثرات زیستمحیطی آن به طور چشمگیری کمتر خواهد بود.
از طرف دیگر، این راهکار باید ارزانتر هم باشد. گولاتی میگوید: «ما میخواهیم از نظر اقتصادی برای برندها و مصرفکنندگان بهصرفهتر باشد. من به مفهوم “هزینه اضافه برای پایداری” اعتقاد ندارم» و این ایده که محصولات دوستدار محیط زیست باید گرانتر باشند را نمیپسندم. «برای اینکه یک ماده موفق شود، چه در زنجیره تأمین و چه برای مصرفکننده، باید هم مزیت محصولی داشته باشد و هم مزیت اقتصادی برای همه کسانی که با آن سروکار دارند. هدف ما دقیقاً همین است.»
