موزه مولانا (Mevlana Museum) یکی از جاذبه‌های برجسته شهر قونیه (Konya) در ترکیه به شمار می‌رود که با گنبد مخروطی و سبز رنگ متمایز خود شناخته می‌شود و بر روی مقبره فیلسوف و شاعر قرن سیزدهمی مولانا جلال الدین رومی قرار گرفته است. در ادامه همراه با ما باشید تا به بررسی این جاذبه کشور ترکیه بپردازیم.
مقبره مولانا کجاست؟
درست در مرکز شهر قونیه، مقبره مولوی قرار دارد و در کنار آن نیز تکیه‌ای تاریخی دیده می‌شود که وابسته به دراویش چرخان فرقه صوفیه است. این مکان توسط پیروان مولوی ساخته شده و از جمله اصلی‌ترین جاهای دیدنی شهر قونیه به شمار می‌رود. امروزه این مقبره به عنوان موزه مولانا مورد استفاده قرار می‌گیرد و هم زائران و هم گردشگران برای ادای احترام به یکی از بزرگترین عارفان مذهبی به اینجا می‌آیند.
مولوی که بود؟
مولانا جلال الدین بلخی بیشتر برای شعرهای خودش و به خصوص کتاب مثنوی ۲۵ هزار بیتی شناخته می‌شود و برخی نیز او را همانند یک قدیس می‌دانند و به احترام می‌گذارند و مقبره او را یک مکان مقدس می‌دانند.
جلال الدین محمد رومی در بلخ (افغانستان کنونی) در خانواده‌ای معلمان برجسته اسلامی به دنیا آمد. در سنین کودکی، خانواده او به نیشابور در ایران مهاجرت کردند، جایی که در آنجا، مولوی تحصیلات روحانی خودش را آغاز کرد.
خانواده مولانا پس از سفرهای طولانی در سنین جوانی وی، سرانجام در کارامان در آنتولی در فاصله ۱۱۰ کیلومتری جنوب قونیه ساکن شدند اما بعدا از پدر مولانا توسط حاکم سلجوقی روم دعوت شد تا به شهر قونیه بیاید و در آنجا به تدریس مشغول شود.
پس از مرگ پدر مولانا، خود او سمت پدرش را به عنوان دبیر مدرسه یا مدرسه دینی برعهده گرفت و در عین حال، در مسجد آنجا به موعظه مشغول می‌شد. در همین دوران بود که مولانا با شمس تبریزی که یک شاعر پارسی بود، آشنا می‌شود. شمس تبریزی به مشاور معنوی مولانا تبدیل شد و در رویگردانی مولانا از زندگی عمومی و تمرکز بر جنبه‌های عرفانی‌تر اسلام موثر بوده است.
پس از اینکه شمس تبریزی به قتل رسید، مولانا زندگی خود را وقف زهد و سرودن اشعار عرفانی کرد، اشعاری که او را به شهرتی جهان رساندند. پس از مرگ مولوی در سال ۱۲۷۳ میلادی، پیروان او یک فرقه صوفیانی شکل دادند که بعدا به نام فرقه مولوی شهرت پیدا کرد اما امروزه بیشتر تحت عنوان دراویش چرخان شناخته می‌شوند.
معماری مقبره مولانا
معماری تکیه یا خانقاه (محل اجتماع درویش‌ها) متعلق به قرن شانزدهم میلادی است و قرن‌ها پس از مرگ مولوی ساخته شده است. با این حال، بخشی از این سازه مربوط به قرن سیزدهم میلادی و زمان زنده بودن مولانا است که امروزه مقبره او به شمار می‌رود.
برای ورود به مقبره مولانا، ابتدا از دروازه‌ای عبور میکنید و سپس وارد باغی بسیار زیبا و تماشایی از فواره‌ها، گل‌ها، درختان و سنگ‌های قبر می‌شوید. در داخل مقبره نیز می‌توان محل دفن خود مولانا را مشاهده کرد که روی آن جمله «آرامگاه ما را در این زمین جستجو نکنید، مقبره‌های ما در دل روشنگران است.» به چشم می‌خورد.
علاوه بر قبر خود مولانا، مقبره همسرش به نام کرا خاتون، فرزندانش به نام ملیکه خاتون و مظفرالدین امیر علی چلبی نیز قرار دارند. علاوه بر این‌ها نیز مقبره شش درویش دیده می‌شوند که به نام سربازان خراسان شناخته می‌شوند و از بلخ به همراه مولوی به قونیه آمدند.
موزه مولانا
این ساختمان بزرگ درون خودش مجموعه بسیار گسترده‌ای از آثاری را به نمایش گذاشته است که متعلق به فرقه مولوی هستند و شامل فرش‌های نفیس، اشیاء هنری فلزی و چوبی و همچنین کتاب‌ها و قرآن‌های گران‌بها است.
این موزه کوچک علاوه بر اینکه این مصنوعات ارزشمند را به نمایش گذاشته، یک کتابخانه با بیش از ۱۷۰۰ نسخه خطی و ۵۰۰ کتاب دارد. در بیرون موزه نیز حیاطی آرام و دلنشین با فواره‌ای مررین قرار دارد. در سراسر حیاط نیز مقبره‌های مختلف به چشم می‌خورد و در اطراف آن‌ها نیز حجره‌هایی دیده می‌شوند که زمانی، دانش‌آموزان فرقه مولانا در آن زندگی و تحصیل می‌کردند.
امروزه این حجره‌ها مجموعه جالبی از اشیاء مربوط به زندگی دراویش همچون لباس، منسوجات، خوش‌نویسی و آلات موسیقی را نگهداری و به نمایش گذاشته‌اند. با گشت و گذار در اینجا شما می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد تاریخ و فرهنگ صوفیه بدست بیاورید.
اجرای نمایش توسط دراویش چرخان
یکی از بخش‌های جالب موزه مولانا، باغ گل رز آن است که پنج شنبه شب‌ها در فصل تابستان از ژوئن تا سپتامبر، دراویش چرخان به اجرای نمایش مشغول می‌شوند. این نمایش توسط دراویش واقعی اجرا می‌شود و تماشای آن رایگان است. این در حالی است که اجراهای دیگر صورت گرفته در نقاط مختلف ترکیه توسط رقاص‌های حرفه‌ای انجام می‌شود.
