موج‌های گرمای سوزان، آتش‌سوزی‌های گسترده در کشورهای مختلف و دی‌اکسید کربن نامرئی که هوا را پر می‌کند، تأثیر شدیدی بر سیاره ما دارند.
در سال ۲۰۲۳، جهان شاهد موج‌های گرمای شدیدی بود که آتش‌سوزی‌های عظیمی را شعله‌ور کرد و خشکسالی‌های شدید در سراسر جهان را به همراه داشت.
علاوه بر این، این شرایط نامساعد به‌طور قابل توجهی توان زمین برای جذب کربن موجود در هوا را تضعیف کرد.
نتیجه چه بود؟ افزایش قابل‌توجه سطح دی‌اکسید کربن در جو، که نگرانی‌ها را در مورد تسریع تغییرات اقلیمی بیشتر کرد.
گرما و دی‌اکسید کربن جوی
داده‌های رصدخانه مائونا لوا در هاوایی نشان داد که غلظت دی‌اکسید کربن جوی در سال ۲۰۲۳ با افزایش خیره‌کننده ۸۶ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۲ مواجه شد. این افزایش، رکورد جدیدی را از زمان شروع ردیابی این سطح در سال ۱۹۵۸ ثبت کرد.
جالب اینکه، نمی‌توان تنها افزایش سطح دی‌اکسید کربن را به انتشار سوخت‌های فسیلی نسبت داد. این انتشارها ظاهراً تنها حدود ۰.۶ درصد افزایش یافتند.
پس دلیل اصلی افزایش انتشارها چه بود؟ احتمالاً این موضوع به تضعیف جذب کربن توسط اکوسیستم‌های طبیعی مربوط می‌شود.
تضعیف مخزن کربن
یک تیم بین‌المللی از دانشمندان با حمایت پروژه کربن‌های شدید در زمان تقریباً واقعی از برنامه ESA Science for Society و پروژه RECCAP-2 مرتبط با تغییرات اقلیمی، به بررسی علل اصلی این رویداد پرداختند.
متخصصان از مدل‌های جهانی پوشش گیاهی و داده‌های ماهواره‌ای برای تسریع گزارش بودجه کربن سال ۲۰۲۳ استفاده کردند.
زمین به‌طور معمول حدود یک‌سوم انتشارهای دی‌اکسید کربن ناشی از فعالیت‌های انسانی را جذب می‌کند. اما در سال ۲۰۲۳، این ظرفیت جذب به تنها یک‌پنجم سطح معمول خود کاهش یافت و ضعیف‌ترین عملکرد مخزن کربن زمینی در دو دهه گذشته ثبت شد.
گرمای شدید و ظرفیت ذخیره‌سازی کربن
«تحقیقات ما نشان می‌دهد که ۳۰ درصد از این کاهش توسط گرمای شدید سال ۲۰۲۳ ایجاد شد که باعث آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای در مناطق وسیعی از جنگل‌های کانادا شد و خشکسالی‌های شدید در بخش‌هایی از جنگل آمازون را رقم زد»، فیلیپ سیاس، دانشمند آزمایشگاه علوم اقلیمی و زیست‌محیطی فرانسه گفت.
«این آتش‌سوزی‌ها و خشکسالی‌ها باعث از دست رفتن شدید پوشش گیاهی شدند و توانایی اکوسیستم‌های زمینی برای جذب دی‌اکسید کربن را تضعیف کردند. این موضوع با پدیده النینوی بسیار قوی نیز تشدید شد، که طبق تاریخچه، ظرفیت جذب کربن در مناطق گرمسیری را کاهش می‌دهد.»
این وضعیت با النینوی بسیار قوی، که به‌طور تاریخی ظرفیت جذب کربن در مناطق گرمسیری را کاهش می‌دهد، وخیم‌تر شد.
انتشار کربن ناشی از آتش‌سوزی‌های جنگلی
آتش‌سوزی‌های گسترده در سراسر کانادا و خشکسالی در آمازون در سال ۲۰۲۳ تقریباً به همان میزان کربنی را به جو وارد کردند که مجموع انتشارهای سوخت‌های فسیلی در آمریکای شمالی داشتند.
این یافته نشان‌دهنده تأثیر شدید تغییرات اقلیمی بر اکوسیستم‌های طبیعی است.
جنگل آمازون، یکی از مهم‌ترین مخازن کربن زمین، نشانه‌هایی از تنش بلندمدت را نشان می‌دهد. برخی از مناطق آمازون که دیگر کربن جذب نمی‌کنند به منابع خالص انتشار کربن تبدیل شده‌اند.
کاهش ظرفیت زمین برای جذب کربن
کاهش ظرفیت اکوسیستم‌های زمینی برای جذب دی‌اکسید کربن ممکن است نشان‌دهنده این باشد که این مخازن طبیعی کربن به مرزهای خود نزدیک می‌شوند.
آن‌ها دیگر قادر نخواهند بود خدمات کاهش انتشار دی‌اکسید کربن انسانی را ارائه دهند.
«در نتیجه، دستیابی به محدودیت‌های ایمن برای گرمایش جهانی نیاز به کاهش‌های حتی بلندپروازانه‌تر در انتشارها خواهد داشت»، سیاس افزود.
حفظ چرخه کربن زمین
این مطالعه همچنین تأکید می‌کند که مدل‌های اقلیمی فعلی ممکن است سرعت و تأثیر رویدادهای شدید مانند خشکسالی و آتش‌سوزی‌ها بر تخریب این مخازن کربنی حیاتی را دست‌کم گرفته باشند.
«درک اثرات زنجیره‌ای تغییرات اقلیمی بر چرخه کربن حیاتی است و دو پروژه مطالعاتی ESA اهمیت مشاهده زمین را در توسعه روش‌شناسی برای ارزیابی سریع این تأثیرات در سطح جهانی نشان می‌دهند»، استفن پلامر، دانشمند کاربردهای مشاهده زمین در ESA گفت.
«این نتایج به‌ویژه نگران‌کننده هستند، به‌ویژه با توجه به دشواری‌های جهان در محدود کردن گرمایش به ۱.۵ درجه سانتی‌گراد، همان‌طور که در توافق پاریس تعیین شده است»، کلمنت آلبرگل، رئیس موقت بخش اطلاعات اقلیمی قابل اقدام در ESA، گفت.
با توجه به این افشاگری‌های نگران‌کننده، بسیار مهم است که از خود بپرسیم: چگونه می‌توانیم برای کاهش این اثرات تلاش کنیم؟ آیا می‌توانیم کمتر مصرف کنیم، بیشتر بازیافت کنیم و به دنبال گزینه‌های سبزتر در زندگی روزمره خود باشیم؟ نیاز به اقدام اقلیمی هیچ‌گاه تا این حد فوری نبوده است.
این مطالعه در مجله National Science Review منتشر شده است.
