گردشگری فیلم به طور فزاینده‌ای محبوب شده است، به طوری که بسیاری از بینندگان برای سفر به مکان‌هایی که فیلم‌ها یا سریال‌های مورد علاقه‌شان در آنجا فیلم‌برداری شده، اشتیاق دارند. این ترند در دهه‌های اخیر به طور قابل توجهی رشد کرده، به طوری که برآوردها نشان می‌دهد که بیش از ۸۰ میلیون گردشگر به این دلیل در سال ۲۰۱۸ سفر کردند و همین نیز گردشگری فیلم را به‌عنوان یک بخش در حال گسترش ثابت می‌کند.
فراتر از تأثیر اقتصادی، صنعت سمعی و بصری درک مقاصد را نیز تغییر داده و نحوه تجربه بازدیدکنندگان را متفاوت کرده است. در برخی موارد، هجوم گردشگران باعث تقویت اقتصاد محلی و احیای برخی مناطق شده است. با این حال، این افزایش همچنین می‌تواند منجر به ازدحام بیش از حد، اعیانی سازی و تضعیف هویت محلی می‌شود. بازدیدکنندگان ممکن است به صورت سطحی از اینجا دیدن کنند و فقط روی صحنه‌های نمادین متمرکز شوند، بدون اینکه تاریخ یا فرهنگی محلی را درک کنند.
این عوامل رقابتی به یک بحث اساسی برای بسیاری از شهرها کمک می‌کند، شهرهایی که در تلاش برای تعادل بین مزایای گردشگری و نیاز به پایداری هستند.
گسترش گردشگری از طریق گردشگران وفادار
گردشگری فیلم یک نیروی محرکه مهم برای اقتصاد محلی است اما گاهی اوقات می‌تواند منجر به شرایط نامطلوب شود. هنگامی که این مسئله به شکلی مؤثر مدیریت شود، هم به‌عنوان یک جاذبه و هم راهی برای ترویج سفر در کل سال عمل خواهد کرد.
بینندگان اغلب به مکان‌هایی علاقه‌مند می‌شوند که روی صفحه نمایش داده می‌شود و به دنبال تجربه این مکان‌ها در دنیای واقعی هستند. این تمایل به مقایسه مکان به تصویر کشیده شده در فیلم یا سریال با واقعیت، به فیلم و سریال اجازه می‌دهد تا به طور قابل توجهی بر تصمیمات سفر تأثیر بگذارد و به‌عنوان ابزار قدرتمند بازاریابی منطقه‌ای عمل کند.
یکی دیگر از مزایای گردشگری فیلم، توانایی آن در تخصیص یکنواخت‌تر جریان گردشگر در طول سال است. این افزایش فعالیت در دوره‌های رکود گردشگری چندین اثر مفید دارد. این کار نواحی محلی را جوان سازی می‌کند و در عین حال علاقه به مقصد را حفظ کرده و منجر به رشد اقتصادی پایدار با کاهش اثرات اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی است.
علاوه بر این، گردشگران مرتبط با فیلم باعث ایجاد حس وفاداری بیشتر به مقصد می‌شوند. بازدیدکنندگان ارتباطی ایجاد می‌کنند که اغلب آن‌ها را برای بازگشت ترغیب می‌کند. بسیاری از مسافران حتی تجربیات خودشان را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند یا این مکان‌ها را به دیگران توصیه می‌کنند.
اصالت در این فرایند بسیار مهم است چراکه به گردشگران اجازه می‌دهد تا احساسات واقعی را احساس کنند و تجربه‌ای فریبنده ایجاد می‌کند. این ارتباط عاطفی برای ایجاد انگیزه برای بازدید از یک مکان و پرورش وفاداری ضروری است.
این بینش‌ها از تحقیقات انجام شده توسط تیم چند رشته‌ای در مرکز تحلیل و چشم‌انداز گردشگری در دانشگاه کوردوبا به دست آمده است. مطالعات آن‌ها مشخصات اجتماعی جمعیت شناسی گردشگران فیلم و علایق و انگیزه‌های اصلی آن‌ها را بررسی کرده است.
شهر دوبرونیک قبل و بعد از سریال Game of Thrones
فیلم و سریال می‌تواند نحوه درک مردم از یک مقصد را تغییر بدهد و فضاهای روزمره را به مکان‌های نمادین تبدیل کند. به‌عنوان مثال، شهر دوبرونیک پس از اینکه به‌عنوان مکانی برای فیلم‌برداری کینگزلندینگ در سریال بازی تاج و تخت (Game of Thrones) استفاده شد، شاهد افزایش قابل توجهی در گردشگری بود.
جایی که زمانی یک مقصد خاص در کرواسی بود، تنها در چند سال از افزایش ۴۰ درصدی گردشگران استقبال کرد و فرصت‌های اقتصادی و چالش‌های لجستیکی را برای شهر به ارمغان آورد.
با این حال، ازدحام بیش از حد گردشگران همچنین می‌تواند منجر به درگیری با ساکنان شود و ماهیت یک مقصد را تغییر بدهد. بارسلونا که به‌عنوان پس‌زمینه‌ای برای فیلم‌هایی همچون فیلم Vicky Cristina Barcelona و فیلم El Perfume استفاده شده، در حال حاضر با مسائل مربوط به اعیان سازی و افزایش قیمت خانه‌ها و مغازه‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. این وضعیت باعث اعتراضات علیه گردشگری کنترل نشده در این شهر شده است.
گردشگر فیلم کیست؟
برای درک بهتر تأثیر گردشگری فیلم، گروهی تحقیقاتی در دانشگاه کوردوبا به تحلیل مشخصات این مسافران پرداخته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر گردشگران سینما، مسافران جوان بین ۱۸ تا ۳۵ سال هستند که تحصیلات بالا و درآمد متوسط به بالا دارند. انگیزه‌های اصلی سفر آن‌ها شامل سرگرمی، تمایل به فرار از کارهای روزمره و علاقه فرهنگی است.
این نمایه نشان می‌دهد که گردشگری فیلم می‌تواند گردشگرانی با قدرت خرج کردن بالاتری را جذب کند. با این حال، چالش‌هایی نیز ایجاد می‌کند که شامل این است که چطور می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که این بازدیدکنندگان با فرهنگ محلی به شیوه‌هایی فراتر از بازدید صرف از محل فیلم‌برداری فیلم‌های مورد علاقه‌شان درگیر شوند؟
تأثیر گردشگری فیلم بر هویت و تحول شهری
یکی از کمترین تأثیرات گردشگری فیلم، تأثیر آن بر هویت فرهنگی مقصد و ساختار شهری است. وقتی که یک مکان به شدت با یک فیلم یا سریال مرتبط می‌شود، می‌تواند نحوه درک بازدیدکنندگان و ساکنان از این محیط را تغییر بدهد.
نمونه بارز آن نیز ناتینگ هیل (Notting Hill) در شهر لندن است. پس از اکران فیلم معروفی به همین نام، این منطقه دچار تغییرات جمعیتی و افزایش هزینه‌های مسکن شد که منجر به جابه‌جایی برخی از جوامع اصلی آن گردید. این پدیده که به‌عنوان اعیان سازی ناشی از فیلم شناخته می‌شود، در دیگر شهرهایی که به‌عنوان پس‌زمینه تولید آثار سینمایی و سریالی استفاده شدند، نیز به چشم می‌خورد.
به طور مشابه، برخی از مقاصد تصمیم گرفتند تا برنامه‌ریزی شهری خودشان را برای پاسخگویی به تقاضاهای گردشگری فیلم تطبیق بدهند. در نیوزیلند، مکان فیلم‌برداری فیلم‌های The Lord of the Rings به یک جاذبه دائمی تبدیل شده و زیرساخت‌هایی برای پذیرایی از بازدیدکنندگان به صورت کنترل شده در آنجا ایجاد شده است. چنین ابتکاراتی به مقاصد اجازه می‌دهد تا بتوانند از گردشگری فیلم بهره ببرند و در عین حال، قابلیت زندگی را حفظ کنند.
در پایان باید گفت که فیلم و سریال همچنان الهام‌بخش سفر خواهند بود. با این حال، مدیریت تأثیر آن‌ها برای اطمینان از اینکه منافع همراه با از بین رفتن هویت و رفاه مقصد گردشگری نباشد، بسیار حائز اهمیت است. با اجرای راهبردهای صحیح، گردشگری فیلم می‌تواند ابزاری قدرتمند برای توسعه اقتصادی و فرهنگی باشد و در عین حال، پایداری مقاصد را حفظ کند.
