هوای آلوده در سراسر جهان هر ساله باعث مرگ بیش از هفت میلیون نفر می‌شود و انگار از آن هیچ گریزی نیست.
عمل سادهٔ نفس کشیدن، ۹ نفر از ۱۰ نفر را در معرض خطر بیماری‌ها و سکتهٔ قلبی و عفونت‌های تنفسی و سرطان ریه قرار می‌دهد.
این آلاینده‌ها در همه‌جا هستند و به ما آسیب می‌زنند به ویژه در فضا‌های بسته.
بنا بر پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا، آلودگی هوای فضا‌های بسته معمولا بین دو تا پنج برابر بیشتر از فضای باز است.
ماتیو اس جانسون، پژوهشگر ارشد ایر‌لبز که فناوری تصفیهٔ هوا را ابداع کرده، می‌گوید: “هوای فضا‌های سر‌بسته، حاوی همهٔ آلاینده‌هایی است که در فضای باز وجود دارد به علاوهٔ آنچه در داخل ساختمان انجام می‌شود مانند آشپزی و گازهایی که از محصولات پاک‌کننده و مصالح ساختمانی، نشات می‌گیرند.”
خوشبختانه راه‌هایی هست که هوای داخل خانهٔ را بهتر کرد.
۱. تهویه و هوا‌دهی بهتر و بیشتر
نبود تهویه و جریان هوا باعث ماندن آلاینده‌ها در هوا می‌شود.
ر. سورش، از مؤسسهٔ منابع و انرژی هند می‌گوید که تهویه، باعث می‌شود هوای تازه به داخل بیاید.
“پنجره‌ها را حداقل دو تا سه بار در روز باز کنید، مگر آنکه نسبت به دمای خیلی گرم یا خیلی سرد حساسیت داشته باشید. “
در این صورت می‌توانید فضای داخل را با سیستم‌های تهویهٔ هوا تصفیه کنید.
در هنگام آشپزی یا حمام، اگر هواکش دارید آن را روشن کنید تا آلاینده‌ها و رطوبت هوا کاهش پیدا کند.
۲. خانه را با گیاهان خانگی پر کنید
امکان تهیهٔ فیلتر‌های گران تصفیهٔ هوا را ندارید؟ به جای آن گیاهان خانگی نگه دارید.
ر. سورش می‌گوید: “بعضی گیاهان به دفع آلاینده‌های سمی هوا کمک می‌کنند و راهی تضمینی و ارزان برای رفع آلودگی هوای فضا‌های داخلی هستند.”
بعضی افراد با بدبینی فکر می‌کنند هنوز پژوهش‌های کافی برای تائید این نظریه انجام نشده است اما اگر هیچ فایده‌ای هم نداشته باشد، حداقل بودن گیاهان در اطراف‌تان حال خودتان را خوب می‌کند.
در اینجا فهرست مختصری از گیاهانی که می‌توانید در خانه نگهداری کنید، آورده‌ایم:
نخل کنتیا یا نخل پروانه: یکی از آسانترین نخل‌هایی است که می‌توان در فضای داخلی نگهداری کرد. در پژوهش هوای پاک ناسا یکی از گیاهانی است که توانایی تصفیهٔ هوای بالایی دارد.
خاصیت اصلی: جذب دی‌اکسید‌کربن
پوتوس: این گیاه روندهٔ خانگی خیلی خوب و سریع رشد می‌کند و نگهداری از آن آسان است.
خاصیت اصلی: به دفع مواد آلی فرّار کمک می‌کند، این مواد از رنگ‌های صنعتی و فرش‌ها، آزاد می‌شوند.
دراسنا دراکو یا درخت اژدها: گیاهی است بومی شرق آفریقا که معمولاً برای فضا‌سازی خانه‌ها و محل‌های کار استفاده می‌شود.
خاصیت اصلی: این گیاه برای دفع مواد آلی فرّار در هوا مانند بنزین، فرمالدهید، تولوئن و زایلین مفید است.
گیاه سانسوریا یا گیاه ماری: این گیاه گلدار آب خیلی کمی می‌خواهد، به‌ویژه در زمستان.
خاصیت اصلی: جذب‌کنندهٔ دی‌اکسی‌کربن به‌ویژه در هنگام شب. باعث کاهش فرمالدهید‌ها و از‌بین‌برندهٔ آلایندهٔ نیتروژن‌دی‌اکسید است.
به نظر ر. سورش، مهم نیست چه گیاهی را انتخاب کنید، فقط باید به خاطر داشته باشید؛ “برای آنکه گیاهان به عنوان تصفیه‌کننده‌های طبیعی هوا عمل کنند باید آنها را سالم نگه دارید، وگرنه ممکن است خودشان باعث آزاد شدن آلوده‌کننده‌های بیولوژیکی در فضای داخلی شوند. “
۳. رفع بوهای نامطبوع با روش “طبیعی”
پیش از این در مورد زیانبار بودن مواد آلی فرّار گفتیم، باید بدانیم که هر بار از مواد خوشبو‌کنندهٔ مصنوعی استفاده می‌کنیم این مواد آلی آزاد می‌شوند.
آنها در ترکیب با هوا می‌توانند معجون‌های بسیار خطرناکی بسازند.
برای مثال، مواد‌پا‌ک‌کننده‌ٔ ناسازگار با محیط‌‌زیست، فرمالدهید‌هایی آزاد می‌کنند که در ترکیب با هوا مواد سرطان‌زایی می‌سازند.
چه کنیم؟
از مواد شویندهٔ بدون بو و عطر استفاده کنید و از اسپری‌ها استفاده نکنید، مانند اسپری‌های خوشبو‌کننده بدن و پاک‌کننده‌های فرش وخوشبو‌کننده‌های هوا.
ر. سورش پیشنهاد می‌کند برای خوش‌بو کردن آشپز‌خانه از چند برش لیمو‌ترش و جوش‌شیرین در آب استفاده کنید.
۴. سیگار کشیدن در فضای داخلی ممنوع
سیگار کشیدن به هر حال برای سلامتی ضرر دارد اما سیگار کشیدن در فضای داخلی کاری است که باید آن را ممنوع کنید.
مواد آلایندهٔ ناشی از دخانیات تأثیر خیلی بدی بر هوای فضای داخلی می‌گذارند به‌ویژه فضا‌هایی که فاقد تهویهٔ خوب باشند.
در معرض دود سیگار بودن هم حتی اگر ما سیگاری نباشیم، ممکن است ما را دچار بیماری‌های خطرناکی کند.
نوزادانی که در خانه، در معرض دود تنباکو قرار دارند بیشتر احتمال دارد که دچار مرگ ناگهانی شوند.
۵. از شر آلرژن‌ها خلاص شوید
گرده‌های گیاهان و مایت‌های (موجودات میکروسکوپی) گرد‌‌و‌غبار باعث تشدید خطر ابتلا به بیماری‌ها می‌شوند؛ بخصوص اگر دچار بیماری آسم یا تنگی‌نفس و حساسیت فصلی باشید.
رطوبت زیاد هم باعث افزایش ذرات ریز کپک در هوا می‌شود که منجر به عفونت ریه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، می‌شود.
کارشناسان این اقدامات ساده را پیشنهاد می‌کنند:
- ملافه‌ها را زود‌‌به‌زود عوض کنید
- از دستگاه رطوبت‌گیر استفاده کنید
- فرش و زمین را با جارو‌برقی‌هایی که آلاینده‌ها را کمتر پخش می‌کنند، تمیز کنید
- لباس‌های شسته‌شده را کنار پنجرهٔ باز یا بیرون پهن کنید
- از پادری استفاده کنید تا مواد آلایندهٔ بیرون وارد فضای داخلی نشوند
