زندگی امروز ما به طرز عجیبی با انرژی الکتریکی گره خورده است. لوازم منزل، دستگاه‌های صنعتی کارخانه‌ها، تجهیزات بیمارستانی و حتی یک لامپ ساده، همه با کمک نیروی برق فعالیت می‌کنند. پس هرگز نمی‌توان این انرژی مهم را نادیده گرفت. یکی از مشکلات رایج در شبکه برق نوساناتی است که می‌توانند باعث خرابی وسایل برقی شوند. البته خطر نوسان در این شبکه فقط محدود به خرابی وسایل نبوده و در صورت عدم رسیدگی ممکن است حتی منجر به بروز آتش‌سوزی نیز شود. بنابراین رفع مشکل نوسان برق اهمیت بسیار زیادی دارد.
نوسان برق چیست؟
استاندارد (EN 50160) IEEE 1559 نوسان برق را به عنوان تغییر در جریان، ولتاژ و فرکانس شبکه تعریف می‌کند.
نتیجه این تغییر، ایجاد مشکل درکارکرد تجهیزات الکتریکی خواهد بود. در حقیقت، زمانی که تغییر ولتاژ جریان برق در یک شبکه به شکل دوره‌ای تکرار شود، باید بگوییم که مشکل نوسان برق پیش آمده است.
اکثر تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به شرط اینکه منبع ولتاژ در محدوده 10% ± حد معین باشد، به درستی کار کنند. با این حال، برخی از دستگاه‌های حساس مانند رایانه‌ها، آزمایشگاه‌های پزشکی، مخابرات و تجهیزات تست برای عملکرد دقیق به ولتاژ ورودی پایدار نیاز دارند. برای رفع مشکل نوسان برق وسایل خانگی و اداری می‌توانید از استابلایزر تک فاز استفاده کنید.
دلایل ایجاد نوسان برق
برای رفع مشکل نوسان برق ابتدا باید دلایل آن را بشناسیم. در واقع هیچ‌گاه نمی‌توان علت ثابتی برای این مشکل در نظر گرفت. بررسی دلایل زیر تا حد زیادی به جلوگیری از نوسان برق کمک می‌کند.
ضعیف بودن منبع تغذیه
با توجه به وابستگی تمام وسایل روزمره انسان به انرژی برق، شبکه‌های اصلی باید ساختار قوی داشته باشند؛ چرا که تقاضای مصرف‌کنندگان روز به روز در حال افزایش است. در صورتی که منبع تغذیه در یک محدوده توانایی پاسخگویی به نیاز ساکنین را نداشته باشد، افت ولتاژ و در نتیجه قطعی برق اتفاق خواهد افتاد.
تغییرات بار
یکی از دلایل نوسان برق مربوط به تغییرات ناگهانی در مصرف برق ناشی از سوئیچینگ تجهیزات الکتریکی سنگین است. با راه افتادن موتورهای الکتریکی بزرگ در منطقه، برق زیادی از شبکه محلی به سمت آن مصرف‌کننده هدایت شده و در نتیجه، در ولتاژ برق نوسان ایجاد خواهد شد.
وجود ایراد در تاسیسات برق
برای رفع مشکل نوسان برق در همان ابتدا باید سیستم برق‌کشی را مورد بررسی قرار دهید. سیم‌کشی نامناسب و تاسیسات معیوب جزو علل رایج نوسانات برقی محسوب می‌شوند. گاهی نقص در سیم‌کشی به علت خوردگی یا شل شدن اتصالات اتفاق می‌افتد.
همچنین اگر قطر و اندازه کابل‌ها تحمل کافی برای تحمل افزایش بار را نداشته باشد، هر گونه افزایش مصرف باعث افت شدید ولتاژ منطقه خواهد شد.
حوادث طبیعی
گاهی اوقات نوسانات برق به علت حوادث غیرقابل پیش‌بینی مانند صاعقه، طوفان و بارندگی شدید اتفاق می‌افتد. در چنین شرایطی، ولتاژ برق، افزایش شدید و ناگهانی را تجربه خواهد کرد.
حوادث طبیعی خسارت جدی به تاسیسات و خطوط برق وارد می‌کند. به همین دلیل توصیه می‌شود در زمان بارندگی شدید یا طوفان، لوازم برقی حساس مانند کامپیوتر، تلویزیون، کولر و… را از برق بکشید.
چگونه نوسان برق را تشخیص دهیم؟
مشهودترین نتیجه نوسانات ولتاژ از نظر بصری، مشاهده نور لامپ است. کم شدن نور و به اصطلاح سوسو زدن و یا شنیده شدن صدای وز وز لامپ ها نشانه دیگری از وجود این مشکل به حساب می آید. در برخی موارد نوسان برق بقدری سریع اتفاق می‌افتد که به شما اجازه تشخیص و جلوگیری را نخواهد داد. در ادامه بعضی از رایج‌ترین علائم نوسان برق را شرح خواهیم داد.
- تغییر رنگ یا سوختن پریز‌ها می‌تواند به شما هشدار دهد که باید به فکر رفع مشکل نوسان برق باشید؛ زیرا این مشکل به علت آسیب به سیستم الکتریکی اتفاق می‌افتد.
- مشاهده دود یا بوی سوختگی از پریز یا سیم‌های برق نیز یک زنگ خطر جدی برای نشان دادن مشکل در جریان برق است. در این شرایط سریعا با یک برقکار تماس بگیرید.
- آسیب رسیدن به سیم‌کشی به عنوان علامتی از جهش‌های الکتریکی به شمار می‌رود.
- احساس گرما یا ارتعاش هنگام دست زدن به پریز برق نشانگر مشکلات الکتریکی از جمله نوسان بسیار شدید برق است.
راه های رفع مشکل نوسان برق در خانه و محل کار
برای رفع مشکل نوسان برق در گام اول، در صورت فرسوده بودن سیم‌کشی و سیستم برق حتما برای تعویض آن‌ها اقدام کنید. برای جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی، در صورت عدم استفاده از وسایل برقی، آن‌ها را از پریز بکشید. در گام بعدی می‌توانید به کمک دو ابزار این مشکل را حل کنید.
استفاده از محافظ برق
ساده‌ترین روش برای حل مشکل نوسان برق و جلوگیری از آسیب به وسایل برقی، استفاده از محافظ برق است. در صورتی که محافظ حس کند ولتاژ برق شبکه کمتر یا بیشتر از حد طبیعی است، برای یک بازه زمانی کوتاه، برق مصرف‌کننده را قطع کرده تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند. در محیط‌های حساسی که قطعی برق مشکل آفرین است، نمی‌توان از این ابزار استفاده کرد.
استفاده از استابلایزر
استابلایزر دستگاهی است که وظیفه تثبیت جریان برق و جبران تغییر ولتاژ را بر عهده دارد و به رفع مشکل نوسان برق کمک می‌کند. با استفاده از این دستگاه دیگر حین نوسانات شبکه‌ای با مشکل قطعی برق رو به رو نخواهید شد.
این وسیله انواع مختلفی دارد. قیمت استابلایزر تفاوت زیادی با یک محافظ برق معمولی دارد، اما در عوض در صورت بروز اختلال در شبکه برق، هیچ مشکلی در کار یا زندگی شما پیش نخواهد آمد.
نتیجه گیری
با وجود اینکه نوسان برق یک اتفاق رایج است، اما تاثیرات منفی آن بر زندگی افراد پوشیده نیست. در صورتی که برای رفع مشکل نوسان برق اقدام نکنید، آسیب‌های وارده به وسایل الکترونیکی می‌تواند برای شما هزینه‌های سنگینی به دنبال داشته باشد. از طرف دیگر، قطعی برق ناشی از تغییر ولتاژ باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره شما خواهد شد. استفاده از یک دستگاه کارآمد مانند استابلایزر می‌تواند این خطرات را از شما دور نگه دارد. برای انتخاب و خرید یک استابلایزر مناسب و باکیفیت می‌توانید به وبسایت مجموعه خوشنام هژیر صنعت مراجعه کنید. با کمک محصولات این مجموعه از مشکل نوسان برق رها خواهید شد.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
