فصل جدید سریال پرطرفدار «The Last of Us» در تاریخ ۱۳ آوریل منتشر میشود. در این سریال، قارچی خیالی انسانها را آلوده کرده و از طریق هوا گسترش مییابد؛ مفهومی که، به طرز نگرانکنندهای، چندان هم غیرواقعی به نظر نمیرسد. چراکه برخی قارچهای واقعی نیز با تولید اسپورهای هوابرد میتوانند عفونتزا باشند.
وقتی قارچها کنترل بدن میزبان را به دست میگیرند
آشنایی با قارچ کوردیسپس
یکی از قارچهای شگفتانگیز، کوردیسپس است که در مورچهها نفوذ میکند و رفتاری شبیه به زامبیها در آنها ایجاد میکند. این قارچ تا زمانی که مورچه را به جایی مناسب برای پراکندن اسپورهایش ببرد، بر رفتار او تاثیر میگذارد.
تحقیقات جدید در مورد اسپورها
ذکر اسپورها در فصل جدید سریال، توجهها را به تحقیقاتی چون پژوهش دکتر جیم کرونستاد در دانشگاه بریتیش کلمبیا جلب کرده است. وی و همکارانش بر روی قارچهایی تحقیق میکنند که توانایی سازگاری با گرمایش جهانی را دارند و احتمال میدهند این ویژگی آنها را خطرناکتر کند.
تغییرات اقلیمی و نقش آن در گسترش بیماریهای قارچی
قارچی به نام کوکسیدیوئیدس
این قارچ عامل تب دره (Valley Fever) است؛ بیماریای که میتواند به عفونتهای جدی ریوی منجر شود. دانشمندان نگرانند که با گرمتر شدن زمین، گستره جغرافیایی این قارچ نیز بیشتر شود.
تهدیدی به نام کاندیدا اوریس
کاندیدا اوریس قارچی است که در محیطهای بیمارستانی شایع شده و بسیاری از داروهای ضدقارچ در برابر آن بیاثرند. برخی متخصصان هشدار دادهاند که این قارچ میتواند در محیطهای گرمتر، رشد گستردهتری داشته باشد.
اسپورهای قارچی؛ مهاجمان میکروسکوپی اما خطرناک
دکتر کرونستاد میگوید: «قارچها عاشق تولید اسپور هستند.»
اسپورها ذرات میکروسکوپیای هستند که از طریق هوا وارد ریه انسان شده و عفونت ایجاد میکنند.
بهعنوان نمونه، قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمانس از طریق استنشاق وارد بدن شده و ممکن است در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، باعث مننژیت شود.
جهش قارچها از خاک به انسان
مورد عجیب رودوسپوریدیوبولوس فلوویالیس
اخیراً دانشمندان این قارچ را که قبلاً فقط در خاک دیده شده بود، در بدن انسان نیز یافتند. این کشف گواهی بر توانایی قارچها در تغییر میزبان و محیط زیست است.
سازگاری قارچها با بدن انسان؟
تغییرات اقلیمی ممکن است برخی گونههای قارچی را به زندگی در دمای بالاتر و درون بدن انسان تطبیق دهد؛ موضوعی که محققان در حال بررسی آن هستند.
نه فقط تهدید؛ قارچها ناجیان نیز هستند
قارچها، بازیگران پشت پرده طبیعت
دکتر کرونستاد میگوید: «نقش قارچها در زندگی بشر فوقالعاده است.» قارچها فقط تهدید نیستند. آنها ضایعات را به مواد مغذی تبدیل میکنند، کربن را در خاک ذخیره کرده و هزاران سال است که منبع غذایی انسانها بودهاند.
از بستهبندی تا ساختمانسازی با قارچها
دانشمندان از ساختارهای قارچی در تولید مواد پایدار برای بستهبندی و حتی مصالح ساختمانی بهره بردهاند؛ الیافی سبک، اما مقاوم و زیستپذیر.
وقتی داستان علمیتخیلی هشدار واقعی میدهد
سازندگان سریال با انتخاب «اسپورها» بهعنوان روش انتشار قارچ، به تحقیقات واقعی در زمینه انتقال هوابرد قارچها اشاره کردهاند.
در حالیکه کنترل ذهن انسان توسط قارچ دور از ذهن است، اما مسافران میکروسکوپیِ موذی، آنقدرها هم خیالی نیستند.
نقش قارچها در صنعت غذا و پزشکی
فراتر از قارچهای خوراکی
بسیاری قارچها را با قارچهای خوراکی یا مخمرها میشناسند، اما صدها گونه دیگر، در تولید نان، پنیر و حتی گوشتهای جایگزین نقش دارند.
قارچها و داروهای نجاتبخش
پنیسیلین، یکی از مشهورترین آنتیبیوتیکها، از قارچ بهدست آمد و انقلاب بزرگی در پزشکی ایجاد کرد؛ انقلابی که هنوز جان انسانها را نجات میدهد.
آیا باید از بیماریهای قارچی بترسیم؟
طرفداران سریال ممکن است از خود بپرسند آیا آیندهای پر از تهدید قارچی در انتظار ماست؟ کارشناسان معتقدند حفظ تعادل میان احتیاط و واقعبینی مهم است. اقدامات کنترلی در بیمارستانها و رصد مداوم بیماریهای نوظهور میتواند تا حد زیادی خطر را کاهش دهد.
پیشبینی آینده؛ آمادهسازی با علم
رصد جمعیتهای قارچی
دانشمندان محیطزیست بر لزوم پیگیری جمعیتهای قارچی و بررسی تأثیر دمای بالا بر آنها تأکید دارند. هدف آنها پیشبینی تهدیدها پیش از وقوع بحران است.
داروهای ضدقارچ جدید
پژوهشگران بر توسعه داروهای جدید برای مقابله با گونههای مقاوم تأکید دارند. این رویکرد پیشگیرانه میتواند جلوی شیوع وسیع برخی قارچها در مراکز درمانی را بگیرد.
همزیستی انسان و قارچ؛ سفری در حال تحول
قارچها از ابتداییترین موجودات روی زمین هستند. تنوع، قدمت، و توانایی جهش آنها ما را به یاد میآورد که هنوز هم بسیاری از رازهای طبیعت ناشناخته ماندهاند.
فصل جدید سریال «The Last of Us» شاید آغازگر موج جدیدی از کنجکاوی درباره اسپورهای قارچی باشد؛ کنجکاویای که اگر منجر به تحقیق بیشتر و آمادهسازی شود، بیارزش نخواهد بود.