تغییرات آب‌وهوایی تأثیر عمیقی بر جنگل‌های اروپا داشته است و منجر به مرگ هزاران هکتار درخت در اثر خشکسالی و هجوم سوسک‌های پوست‌خوار شده است. مطالعه اخیر انجام‌شده توسط محققان دانشگاه وین و دانشگاه فنی مونیخ (TUM) باتوجه‌به این چالش‌ها، آینده احیا جنگل‌ها را بررسی کرده است.
کارشناسان تعداد محدودی از گونه‌های درختی را شناسایی کرده‌اند که برای جنگل‌های آینده مناسب هستند و بر اهمیت جنگل‌های ترکیبی برای مقاومت اکوسیستم تأکید کرده‌اند.
کاهش چشمگیر گونه‌های درختی
جنگل‌های اروپا که به طور سنتی دارای گونه‌های درختی متنوعی هستند، در مقایسه با مناطق آب‌وهوایی مشابه در آمریکای شمالی یا شرق آسیا، از انواع درختان کمتری برخوردار هستند. همان‌طور که تحقیقات به رهبری یوهانس وسلی و استفان دولینگر از دانشگاه وین نشان می‌دهد، انتظار می‌رود این تنوع بیشتر کاهش یابد.
یافته‌ها نشان می‌دهند که ممکن است بین یک‌سوم تا نیمی از گونه‌های درختی فعلی قادر به تحمل شرایط آب‌وهوایی آینده نباشند.
وسلی، نویسنده اصلی این مقاله و متخصص در زیست‌شناسی حفاظت در وین، گفت: «این یک کاهش عظیم است، به‌خصوص زمانی که در نظر بگیرید تنها برخی از گونه‌ها برای جنگل‌کاری موردعلاقه هستند.»
مناسب‌بودن گونه‌های درختی برای آینده
این مطالعه مقاومت ۶۹ گونه درختی رایج از میان بیش از ۱۰۰ گونه درختی اروپا را در برابر پیش‌بینی‌های آب‌وهوایی قرن بیست و یکم ارزیابی کرد. به طور متوسط، تنها نُه گونه از این‌گونه‌ها در هر مکان برای شرایط آینده مناسب تلقی می‌شوند، و حتی تعداد کمتری (چهار گونه) در بریتانیا، جایی که گونه‌هایی مانند بلوط انگلیسی مناسب در نظر گرفته می‌شوند، وجود دارد.
مناسب‌بودن گونه‌های درختی برای آب‌وهوای آینده در مناطق مختلف اروپا به طور قابل‌توجهی متفاوت است.
حفظ جنگل‌های با گونه‌های درختی متنوع
این تحقیق نگرانی قابل‌توجهی را برجسته می‌کند: حتی با انتخاب درختان سازگار با آب‌وهوا، تنوع برای حفظ جنگل‌های ترکیبی با گونه‌های درختی متنوع که برای تقویت مقاومت جنگل در برابر اختلالاتی مانند سوسک‌های پوست‌خوار ضروری هستند، کافی نیست.
روپرت سیدل، استاد دینامیک اکوسیستم و مقاومت جنگل در TUM، توضیح داد: «جنگل‌های ترکیبی متشکل از گونه‌های درختی متعدد، اقدام مهمی برای مقاوم‌تر کردن جنگل‌ها در برابر اختلالاتی مانند سوسک‌های پوست‌خوار هستند. بااین‌حال، در برخی نقاط اروپا، ممکن است گونه‌های درختی کافی برای ایجاد چنین جنگل‌های ترکیبی متنوع نداشته باشیم.»
حفاظت از جنگل‌های آینده
علاوه بر این، همه درختان به طور مساوی قادر به انجام وظایف ضروری جنگل مانند ذخیره کربن، فراهم‌کردن زیستگاه یا غذا برای حیات‌وحش، یا استفاده به‌عنوان الوار نیستند. تنها به طور متوسط سه گونه از میان نه گونه مناسب می‌توانند این نیازها را برآورده کنند.
این یافته‌ها تأثیر شدید تغییرات آب‌وهوایی بر نشاط جنگل‌ها و ناکافی بودن صرفاً معرفی ترکیب جدیدی از گونه‌های درختی به‌عنوان راه‌حل را برجسته می‌کند.
وسلی در پایان گفت: «کار ما به طور واضح نشان می‌دهد که نشاط جنگل‌ها چگونه تحت‌تأثیر تغییرات آب‌وهوایی قرار می‌گیرد. ما نمی‌توانیم فقط به ترکیب جدیدی از گونه‌های درختی تکیه کنیم؛ اقدامات سریع برای کاهش تغییرات آب‌وهوایی برای حفاظت پایدار از جنگل‌های ما ضروری است.»
درباره جنگل‌های آینده
باتوجه‌به تغییرات آب‌وهوایی، فعالیت‌های انسانی و پیشرفت‌های تکنولوژیکی، انتظار می‌رود جنگل‌های آینده دستخوش تغییرات قابل‌توجهی شوند.
جابه‌جایی گونه‌های درختی
با افزایش دمای جهانی، انتظار می‌رود توزیع گونه‌های مختلف درختی تغییر کند. برای مثال، گونه‌هایی که با آب‌وهوای سردتر سازگار هستند ممکن است به سمت ارتفاعات بالاتر یا عرض‌های جغرافیایی بالاتر حرکت کنند، درحالی‌که گونه‌هایی که گرما را تحمل می‌کنند، می‌توانند دامنه خود را گسترش دهند. این تغییر بر تنوع زیستی جنگل تأثیر می‌گذارد و می‌تواند منجر به ترکیب جدیدی از جوامع گیاهی و جانوری شود.
آفات و بیماری‌ها
علاوه بر این، جنگل‌ها به‌احتمال زیاد با تهدیدات فزاینده‌ای از آفات و بیماری‌ها مواجه خواهند شد که می‌توانند در شرایط گرم‌تر سریع‌تر گسترش یابند. این امر می‌تواند منجر به افزایش نرخ مرگ‌ومیر درختان و تغییر چشم‌اندازهای جنگلی شود. در پاسخ به این موضوع، انتظار می‌رود شیوه‌های مدیریت جنگل تکامل یابد.
تکنیک‌هایی مانند مهاجرت کمکی، جایی که گونه‌های درختی به طور عمدی به مناطقی منتقل می‌شوند که انتظار می‌رود در شرایط آب‌وهوایی آینده رشد کنند، ممکن است رایج‌تر شوند.
شکل‌دهی به جنگل‌های آینده
پیشرفت‌های تکنولوژیکی نیز نقش حیاتی در شکل‌دهی به جنگل‌های آینده خواهد داشت. نوآوری در فناوری پهپاد و تصویربرداری ماهواره‌ای، پایش سلامت و رشد جنگل را بهبود می‌بخشد و امکان استراتژی‌های حفاظتی دقیق‌تر و مؤثرتر را فراهم می‌کند.
علاوه بر این، مهندسی ژنتیک می‌تواند برای توسعه گونه‌های درختی که در برابر آفات، بیماری‌ها و شرایط آب‌وهوایی شدید مقاوم‌تر هستند، استفاده شود و به تضمین انعطاف‌پذیری اکوسیستم‌های جنگلی کمک کند.
جنگل‌های آینده احتمالاً بسیار متفاوت از آنچه امروز می‌شناسیم خواهند بود و ترکیبی از تغییرات محیطی، مداخلات انسانی و نوآوری‌های تکنولوژیکی آن‌ها را شکل خواهد داد. توانایی آن‌ها برای سازگاری و رشد برای حفاظت از تنوع زیستی، تنظیم آب‌وهوا و خدمات زیست‌محیطی بی‌شماری که ارائه می‌دهند، حیاتی خواهد بود.
مطالعه در مجله Nature Ecology & Evolution منتشر شده است.
