دانشمندان دریافته‌اند که فضولات حشرات – ترکیبی از مواد دفعی، خوراک و پوست‌های ریخته شده – صرفاً یک ضایعات بی‌ارزش نیست. بلکه این ماده می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه کشاورزی پایدارتر و سازگارتر با محیط زیست ایفا کند.
بررسی “دام‌های کوچک” و پتانسیل شگفت‌انگیز آن‌ها
این مطالعه بر روی حشراتی مانند کرم زرد آردی، جیرجیرک نواری و مگس سرباز سیاه متمرکز بود. این حشرات که معمولاً نادیده گرفته می‌شوند، به عنوان یک منبع جایگزین پروتئین برای تغذیه حیوانات پرورش داده می‌شوند و در تحول کشاورزی پایدار نقش مهمی دارند. اما چیزی که از آن‌ها به جا می‌ماند، ممکن است حتی باارزش‌تر از پروتئینی باشد که ارائه می‌دهند.
فضولات حشرات: بیش از یک زباله ساده
فضولات حشرات یک محصول جانبی غنی از مواد مغذی در صنعت پرورش حشرات محسوب می‌شود. برخلاف کودهای دامی معمولی، فضولات حشرات به طور ذاتی عاری از عوامل بیماری‌زا بوده و سرشار از عناصر مغذی مانند نیتروژن، فسفر و کربن است.
مواد مغذی موجود در این فضولات، آن را به یک کود ارگانیک امیدبخش تبدیل می‌کند که می‌تواند سلامت خاک و رشد گیاه را بهبود بخشد، بدون نیاز به کودهای شیمیایی مصنوعی. این یافته‌ها می‌توانند مقدمه‌ای برای یک تحول بزرگ در کشاورزی باشند.
در مطالعات قبلی، گروهی از محققان به سرپرستی “خدمات تحقیقات کشاورزی” (ARS) وابسته به وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA)، به بررسی مزایای بالقوه فضولات حشرات پرداختند.
نتایج این تحقیقات نشان داد که فضولات حشرات از نظر محتوای نیتروژن و کربن می‌توانند با کودهای مبتنی بر سوخت‌های فسیلی رقابت کنند، درحالی‌که نسبت به سایر کودهای حیوانی، کمتر آلوده به عوامل بیماری‌زا هستند.
در ادامه، این تیم تحقیقاتی با همکاری پژوهشگران “دانشگاه آرکانزاس” به بررسی قابلیت فضولات حشرات به عنوان یک اصلاح‌کننده خاک پرداختند.
اثبات علمی در خاک
محققان یک مطالعه میدانی دو ساله انجام دادند که نتایج آن بسیار شگفت‌انگیز بود.
فضولات کرم زرد آردی توانستند میزان کربن خاک را دو برابر و مقدار نیتروژن آن را سه برابر کنند.
این میزان افزایش به طور قابل توجهی بیشتر از سایر منابع مانند کود مرغی و نیترات آمونیوم بود. مهم‌تر از آن، خاک غنی‌شده با فضولات حشرات توانست محصولاتی با عملکرد مشابه و میزان انتشار دی‌اکسید کربن برابر با روش‌های رایج تولید کند.
آماندا اشورث، دانشمند خاک در واحد تحقیقاتی “تولید و ایمنی محصولات طیور” در آرکانزاس، می‌گوید:
“فضولات حشرات به طور قابل توجهی حاصلخیزی خاک را بهبود بخشیدند، که نشان می‌دهد این ماده می‌تواند جایگزینی برای کودهای شیمیایی معدنی باشد.”
وی همچنین افزود:
“این یافته‌ها از آن جهت مهم هستند که صنعت پرورش حشرات در حال گسترش است و سیستم‌های کشاورزی چرخشی (جایی که محصولات جانبی دوباره وارد چرخه تولید می‌شوند) می‌توانند راهکاری پایدار برای تولید غذا در آینده باشند.”
آینده کشاورزی
سوال این است که آیا ما آماده پذیرش این تغییر هستیم؟
با افزایش تقاضای جهانی برای منابع پروتئینی پایدار، صنعت پرورش حشرات با رشد چشمگیری روبرو شده است. بر اساس گزارش “پیش‌بینی بازار جهانی حشرات خوراکی تا سال ۲۰۳۰”، این صنعت سالانه با نرخ ۲۸٪ رشد خواهد کرد و تا سال ۲۰۳۰ ارزش آن به ۸ میلیارد دلار خواهد رسید.
فضولات حشرات به عنوان یک عامل کلیدی در این تغییر، مسیر را برای آینده‌ای سبزتر هموار می‌کند. این ماده یک جایگزین پایدار در کشاورزی ارائه می‌دهد که نه‌تنها از ضایعات استفاده می‌کند، بلکه محیط زیست را بهبود داده و نیازهای غذایی جمعیت رو به رشد را تأمین می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهند که فضولات حشرات تنها یک ضایعات بی‌ارزش نیستند، بلکه یک منبع طلایی بالقوه هستند که باید مورد توجه و بهره‌برداری قرار گیرند.
فضولات حشرات و کشاورزی باززاینده
با حرکت صنعت کشاورزی به سمت روش‌های دوستدار محیط زیست، فضولات حشرات به عنوان یک عنصر مهم در کشاورزی باززاینده (Regenerative Farming) شناخته می‌شوند.
برخلاف کودهای شیمیایی که می‌توانند خاک را تخریب کرده و منابع آبی را آلوده کنند، فضولات حشرات باعث افزایش فعالیت‌های میکروبی و بهبود ساختار خاک می‌شوند.
این محصول طبیعی نه‌تنها مواد مغذی اساسی را به خاک بازمی‌گرداند، بلکه با تقویت رشد باکتری‌ها و قارچ‌های مفید، سلامت خاک را در بلندمدت تضمین می‌کند.
در شرایطی که کمبود کود و نگرانی‌های زیست‌محیطی ناشی از جایگزین‌های مصنوعی افزایش یافته است، فضولات حشرات به عنوان یک راهکار امیدوارکننده مطرح می‌شوند.
تاکنون، کشاورزانی که از این اصلاح‌کننده ارگانیک استفاده کرده‌اند، بهبود مقاومت محصولات، کاهش وابستگی به کودهای شیمیایی و افزایش تنوع زیستی خاک را گزارش داده‌اند.
با ادامه تحقیقات، فضولات حشرات ممکن است در نهایت شیوه‌های کشاورزی را متحول کنند و آن را نه‌تنها پربازده‌تر، بلکه واقعاً پایدار سازند.
مطالعه کامل این تحقیق در مجله Scientific Reports منتشر شده است.
