شهر میستراس (Mystras) در کشور یونان قرار دارد و یکی از برجستهترین و جذابترین ویرانههای قرون وسطایی در یونان به شمار میرود. این شهر که قبلا پایتختی بیزانسی بوده، در کنار کوهی شیبدار قرار گرفته و پیرامون آن را نیز درختان پرتغال و زیتون فرا گرفتهاند. قدم زدن در میان خیابانهای سنگفرش میسترس شما را به قرنها قبل میبرد و در آنجا میتوانید شاهد خرابههایی از کاخها، صومعهها و کلیساهایی باشید که قدمت اکثر آنها بین سالهای ۱۲۷۱ تا ۱۴۶۰ میلادی است. در ادامه همراه با ما باشید.
تاریخچه شهر و قلعه میستراس
رهبر فرانکیها به نام گیوم دو ولهاردوئن قلعه میستراس را در سال ۱۲۴۹ میلادی ساخت. زمانی که بیزانسیها توانستند بار دیگر موریا را از فرانکیها باز پس بگیرند، امپراتور مایکل هشتم، میستراس را به عنوان پایتخت و مقر حکومت تعیین کرد. همین نیز سبب شد تا مهاجران در حال گریز از دست اسلوها از دشتهای اطراف به سمت این شهر هجوم بیاورند.
از آن زمان تا وقتی که دیمیتریوس در سال ۱۴۶۰ میلادی تسلیم ترکها شد، یک حاکم مستبد موریایی که معمولا پسر یا برادر امپراتور حاکم بیزانس بود، در میستراس زندگی و سلطنت میکرد. زمانی که امپراتوری در دیگر نقاط شروع به زوال بود، میستراس از یک دوره رنسانس لذت میبرد.
جمیستون پلتون در اینجا مکتبی از فلسفه اومانیسی پایهگذاری و ایدههای روشنگرایانه خودش از جمله احیای آموزههای افلاطون و فیثاغورث را بازنشر کرد و همین نیز باعث شد تا روشنفکران از سراسر بیزانس به آنجا بیایند. در نتیجه، هنر و معماری در اینجا شکوفا شد و امروزه تاثیر آن روی ساختمانهای باشکوه و نقاشیهای دیواری شهر دیده میشود.
شهر میستراس تحت سلطه عثمانیها رو به زوال رفت اما زمانی که ونیزیها آن را در سال ۱۶۸۷ میلادی از آن خود کردند، دوباره رو به پیشرفت رفت و به مرکز مهمی در صنعت ابریشم تبدیل شد و جمعیت آن به ۴۰۰۰۰ نفر رسید. با این حال، ترکها شهر را بار دیگر در سال ۱۷۱۵ تصرف کردند و از آن زمان نیز این شهر رو به نابودی رفت. در جریان قیام اورلوف در سال ۱۷۷۰ میلادی نیز این شهر سوزانده شد و در سال ۱۸۲۵ میلادی نیز ابراهیم پاشا آنچه از این شهر باقی مانده بود را به آتش کشید.
در سالهای پس از آن نیز این ویرانهها متروکه باقی ماندند و عدم توجه به آنها سبب نابودی بیشتر نیز شد. با این حال، در دهه پنجاه میلادی بازسازیهایی در اینجا صورت گرفت که همچنان نیز ادامه دارند. شهر میستراس در سال ۱۹۸۹ میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
بخشهای مختلف شهر میستراس
شهر میستراس به سه بخش قلعه، بخش بالایی و بخش پایینی شهر تقسیم میشود و گشت و گذار در میان این ویرانهها حداقل نصف روز به طول میانجامد. در ادامه به معرفی بخشهای مختلف آن میپردازیم.
قلعه میستراس
از باجه ورودی بالایی، با حرکت در مسیر سمت راست و با صعودی ۱۰ دقیقهای، به قلعه میستراس خواهید رسید. اینجا توسط فرانکها ساخته شده و ترکها نیز آن را گسترش دادند و از آنجا میتوان شاهد مناظری زیبا و تماشایی از دشت لاکونیا بود.
ایا صوفیه
با حرکت در مسیر سمت چپ از باجه ورودی بالایی، به سمت ایا صوفیه خواهید رفت که قبلا از آن به عنوان کلیسای کاخ استفاده میشد و چندین همسر امپراتورها نیز در آن دفن شدهاند. برخی از نقاشیهای دیواری این کلیسا تا به امروز پابرجا باقی ماندهاند که بسیار زیبا و جالبتوجه هستند.
صومعه پانتاناسا
به هنگام عبور از دروازه مونمواسیا که به عنوان وردی قبلی به پایین شهر شناخته میشد، به سمت راست بروید تا بتوانید شاهد صومعه پانتاناسا باشید که قدمت آن به قرن چهاردهم میلادی باز میگردد و به خوبی تا به امروز حفظ شده است. این صومعه نمای سنگی تزئین شده بسیار زیبایی دارد و همچنان نیز راهبهها از آن نگهداری میکنند، راهبههایی که تنها ساکنان میستراس به شمار میروند. نقاشیهای دیواری نفیس و رنگارنگ قرن پانزدهمی موجود در این صومعه از جمله بهترین نمونههای نقاشیهای دیواری اواخر دوره بیزانسی به شمار میروند.
صومعه پریولپتوس
یکی دیگر از صومعههای شهر میستراس، صومعه پریولپتوس نام دارد که درون یک صخره ساخته شده و پیرامون آن را بیشهای از درختان کاج فرا گرفتهاند. درون این بنا نیز نقاشیهای دیواری متعلق به قرن چهاردهم میلادی تقریبا دست نخورده باقی ماندهاند. اینجا مکانی خارقالعاده و تماشایی به شمار میرود که کف آن مرمرین است و گنبدی در بالای آن به چشم میخورد.
میتروپولیس
میتروپولیس که به عنوان کلیسای جامع آگیوس دیمیتریوس نیز شناخته میشود، مجموعهای از ساختمانهای محصور شده توسط دیواری بلند است. کلیسای اصلی در قرن سیزدهم میلادی ساخته شده بود اما در قرن پانزدهم میلادی تغییرات بسیار زیادی در آن انجام شد. بالکنها و تراسهای پیرامون این کلیسا و مشرف به حیاط و مناطق اطراف، جلوه بسیار زیبایی به آن داده است.