گرژگوش لاتو امروز ۷۵ ساله می‌شود. فوت‌وفن به همین مناسبت یاد و خاطره ستاره‌ای را زنده می‌کند که در جام جهانی ۱۹۷۴ آلمان، لهستان را به مقام سوم رساند و کفش طلای آدیداس را از آن خود کرد.
ستارگان پیش‌بینی‌شده برای کفش طلا
در آستانه جام جهانی ۱۹۷۴، گرت مولر آلمانی بخت اول کسب کفش طلا بود. پس از او، یوهان کرایف هلندی و چهره‌هایی چون جورجو کینالیا، ژایرزینیو، یوپ هاینکس، جیجی ریوا، ماریو کمپس، دوسان باجویچ، روبرتو بونینسگنا و رولند ساندبرگ در فهرست ۱۰ نفر برتر قرار داشتند.
اما در میان ۲۵ بازیکنی که توسط یکی از بنگاه‌های شرط‌بندی معتبر معرفی شده بودند، نامی از گرژگوش لاتو دیده نمی‌شد! زیرا:
- لهستان در گروهی دشوار با آرژانتین و ایتالیا قرار داشت.
- لاتو فقط یک وینگر بود.
- او تنها ۳ گل در ۱۲ بازی ملی به ثمر رسانده بود، در حالی که مولر ۶۴ گل در ۵۴ بازی و ریوا ۳۵ گل در ۴۰ بازی ملی داشتند.
لاتو؛ شگفتی‌ساز بزرگ در جام جهانی
اما تنها سه هفته پس از آن‌که لاتو دو گل در پیروزی ۳–۲ لهستان برابر آرژانتین به ثمر رساند، او از نیمه زمین خودی توپ را گرفت، با سرعت باورنکردنی‌اش دو مدافع برزیلی را جا گذاشت و گلی رؤیایی در المپیا اشتادیون به ثمر رساند.
لهستان به شکلی باورنکردنی به مقام سوم جهان رسید و شماره ۱۶ این تیم در کنار بزرگانی چون شاندور کوچیش، ژوست فونتن، اوزه‌بیو و گرت مولر قرار گرفت.
کازیمیرژ گورسکی: «او ماشین گلزنی بود»
سرمربی لهستان در آن زمان، کازیمیرژ گورسکی، بعدها گفت:
«در آن تورنمنت، او متوقف‌نشدنی بود؛ یک ماشین واقعی. ما می‌دانستیم چه در چنته دارد، اما رقبای‌مان هیچ تصوری از توانایی‌های او نداشتند. سرعتش آن‌ها را می‌ترساند.»
گورسکی همچنین از یکی از گل‌های لاتو برابر آرژانتین یاد می‌کند که در آن، لاتو توپ را از پرتاب دروازه‌بان ربود و گل زد:
«او متخصص ربودن توپ بود. حتی در ضربات ایستگاهی، مدافعان رقیب به دنبال مهاجمان قدبلند ما بودند، اما لاتو با آن‌که قد بلندی نداشت، شم گلزنی‌اش بی‌نظیر بود.»
صعود باشکوه با استال میلتس
با اینکه جهان از درخشش لاتو شگفت‌زده شد، در لهستان او از پیش شناخته‌شده بود. در سال ۱۹۶۹ و تنها در ۱۹ سالگی، باشگاه دسته دومی استال میلتس با وعده یک خانه و خودرو، موفق شد او را به خدمت بگیرد — حرکتی که در آن زمان با انتقادات رسانه‌ها مواجه شد.
اما لاتو با عملکردش پاسخ داد:
- استال به دسته برتر (اکسترا کلاس) صعود کرد.
- در فصل ۷۳–۱۹۷۲ قهرمان لیگ شد و لاتو آقای گل گردید.
- در چهار فصل پیاپی در میان سه تیم برتر بود و در سال ۱۹۷۶، دومین قهرمانی را نیز کسب کرد.
درخشش در المپیک و دیگر جام‌های جهانی
در المپیک ۱۹۷۲، لاتو تنها یک بار به عنوان بازیکن تعویضی بازی کرد، اما دو سال بعد، نقش اول تیم در جام جهانی بود.
در المپیک ۱۹۷۶ نیز با وجود گلزنی او، لهستان ۳–۱ به آلمان شرقی باخت و نایب‌قهرمان شد.
در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین، لاتو دوباره دو گل زد و لهستان صدرنشین گروه شد، اما در مرحله دوم حذف گردید.
در سال ۱۹۸۲ و در ۳۲ سالگی، او بار دیگر با درخشش خود، کمک کرد تا لهستان به مقام سوم جهان برسد.
لاتو؛ قهرمان ابدی لهستانی‌ها
بدون تردید، نام لاتو با جام جهانی ۱۹۷۴ عجین شده است.
از سال ۱۹۶۲ تا ۲۰۱۰، تنها غیرمهاجمی که توانست کفش طلای جام جهانی را کسب کند، همین وینگر لهستانی بود.
پس از او، تنها رونالدو برزیلی توانست در جام ۲۰۰۲ بیش از شش گل بزند.
تشویق در سراسر اروپا
هواداران باشگاهی در لهستان به‌طور سنتی رفتارهای تندی دارند، اما در سال ۱۹۷۴، زمانی‌که لاتو به کشور بازگشت، در همه ورزشگاه‌ها با تشویق بی‌سابقه‌ای روبرو شد — همانند آندرس اینیستا پس از قهرمانی با اسپانیا در سال ۲۰۱۰.
از آن پس، او دیگر فقط متعلق به استال میلتس نبود؛ لاتو تبدیل به «محبوب‌ترین فوتبالیست لهستان» شد.
نکات جالب درباره گرژگوش لاتو
🔥 آمار خیره‌کننده در یک سال
در فاصله یک‌ساله پس از می ۱۹۷۴، لاتو در ۱۸ بازی ملی، ۱۸ گل به ثمر رساند.
🇺🇸 پیشنهاد از نیویورک کاسموس
زمانی‌که لاتو ۳۰ ساله شد و مجاز به ترک لهستان گردید، پله او را برای پیوستن به تیم نیویورک کاسموس پیشنهاد داد. اما لاتو ترجیح داد دوران حرفه‌ای‌اش را در بلژیک، مکزیک و کانادا به پایان برساند.
🎖️ رکورددار بازی ملی
در جام جهانی ۱۹۸۲ و مقابل ایتالیا، او با عبور از رکورد کازیمیرژ دینا، بیشترین بازی ملی را در اختیار گرفت — رکوردی که ۲۸ سال پابرجا بود. لاتو ۱۰۰ بازی ملی دارد و تنها چند بازیکن لهستانی چون روبرت لواندوفسکی و کامیل گلیک از او عبور کرده‌اند.
⚽️ ۱۰ گل در جام‌های جهانی
لاتو در جام‌های جهانی ۱۰ گل به ثمر رسانده — آماری که تنها ۹ بازیکن بزرگ جهان از آن فراتر رفته‌اند، از جمله: کلوزه، رونالدو، مولر، مسی، پله، ام‌باپه و فونتن.
🧑⚖️ رئیس فدراسیون فوتبال
از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، لاتو رئیس فدراسیون فوتبال لهستان بود و در دوره او، این کشور میزبان مشترک یورو ۲۰۱۲ شد.
جمع‌بندی
گرژگوش لاتو، فراتر از یک فوتبالیست، یک اسطوره ملی برای لهستانی‌هاست. مردی که از یک وینگر ناشناخته به قهرمان جهانی تبدیل شد، کفش طلای آدیداس را از آن خود کرد، لهستان را به دو مقام سوم در جام جهانی رساند و حتی پس از بازنشستگی نیز به فوتبال کشورش خدمت کرد. زندگی ورزشی او نشان می‌دهد که اراده، سرعت و غریزه گلزنی می‌تواند هر پیش‌بینی‌ای را باطل کند.
