دیوار چین (Great Wall of China) پر از افسانه‌ها و اسرار است و از کوه‌ها، مراتع و بیابان‌ها در مسیر خستگی‌ناپذیر خودش در مرز شمالی چین عبور می‌کند. این یک سیستم دفاعی مرزی بوده که توسط صدها هزار سرباز در مقاطع مختلف در تاریخ پرآشوب چین مراقبت می‌شده و امروزه به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده و در وضعیتی از ویرانه‌های زیبا اما در عین حال متزلزل است و یک یادگاری در حال محو شدن است که تنها بخش کوچکی از طول آن بازسازی شده و به روی گردشگران باز است.
تاریخچه دیوار چین
دیوار چین از زمانی که مسافران برای اولین بار در قرن شانزدهم داستان‌های آن را به غرب آوردند، در تصورات جهانیان بزرگ جلوه کرد. حتی امروزه، این بنا، یادبود قابل توجهی برای تلاش‌های بشریت است و یک شگفتی است که به خوبی درک نشده است. در واقع، این یک دیوار نیست بلکه سازه‌های دفاعی مرزی است که با فاصله قرن‌ها از هم ساخته شده‌اند و وقتی که در کنار هم قرار می‌گیرند، یک معماری خارق‌العاده است که بین چینی‌های مستقر در داخل کشور و قبایل عشایری خشن آن‌سوی دیوار همچون مغول‌ها و شیونگنوها مستقر شده است.
طول دیوار چین
طول کل این دیوار با احتساب هر شاخه و ویژگی‌های طبیعی قرار گرفته در سر راه آن، در مجموع ۱۳۱۷۰ مایل است. از گذرگاه شانگهای تا مناطق دورافتاده استان گانسو و داخل مغولستان، دیوار ۱۵ استان چین را در بر می‌گیرد. از شرق به غرب، دیوار ۲۳ درجه جغرافیایی کشیده شده است. وقتی که خورشید در نوک شرقی دیوار نزدیک به مرز کره غروب می‌کنید، تقریباً دو ساعت طول می‌کشد تا در امتداد جاده ابریشم قدیمی به سمت آسیای مرکزی در آن‌سوی غربی خودش غروب کند.
-
- The Wall is one of the most recognisable landmarks in the world yet is often misunderstood © zhu difeng / Shutterstock
دیوار بزرگ چطور مورد استفاده قرار می‌گرفت؟
در طول سلسله مینگ، تقریباً یک میلیون سرباز بر روی دیوار مستقر بودند که تقریباً ۱۱۰ سرباز در هر کیلومتر در برج‌های دیدبانی زندگی می‌کردند و در صورت لزوم برای دفع تهاجم‌ها به برج‌های دیدبانی کناری کمک می‌کردند. دشمن بزرگ سلسله مینگ نیز مغول‌ها بودند، کسانی که سربازان و کمانداران اسب سوار قدرتمندی بودند و بنابراین چینی‌ها برای دفاع مؤثر به دیوار بزرگ وابسته بودند.
دیوار بزرگ همچنین بزرگراهی مرتفع برای انتقال نیروها، اسب‌ها و تجهیزات بوده و دارای یک سیستم برج فانوس دریایی است که از سیگنالهای دود تولید شده توسط سوزاندن مدفوع گرگ برای انتقال اخبار حرکت دشمن با پایتخت یعنی پکن استفاده می‌کردند. سلاح‌هایی که مدافعان در آن زمان استفاده می‌کردند، به طرز شگفت‌انگیزی پیشرفته بودند و شامل کمان‌های ضربدری خودکار، توپ‌ها و نوع اولیه مین‌های زمینی است.
اما علی‌رغم تسلط مینگ در دفاع از دیوار، مانچوها راهی برای عبور پیدا کردند و موفق شدند تا پکن را فتح کنند و آخرین سلسله امپراتوری چین به نام چینگ را تأسیس کردند که از سال ۱۶۴۴ تا ۱۹۱۲ حکمرانی کردند. اگرچه چینگ‌ها برای دیوارهای مینگ کاربردهایی داشتند و چند مورد را نیز خودشان اضافه کردند اما بزرگترین دوران دیوارسازی در تاریخ بشریت به پایان رسیده بود و دیدبانی‌ها در نهایت رها شدند و آجرها و سنگ‌های آن نیز توسط افراد مختلف به غارت رفتند.
-
- Sections of the Wall have been restored in modern times © Michael Gordon / Shutterstock
دیوار چین در دوران مدرن
مسافرانی که در اواخر قرن نوزدهم به پکن سفر کردند، ۶۰ کیلومتر با قاطر به بیرون شهر می‌رفتند، سفری که دو روز طول می‌کشید و بسیار دشوار بود تا بتوانند دیوار بزرگ را مشاهده کنند. مقصد آن‌ها نیز دره‌ای مرتفع در کوه‌های جوندو یعنی بادالینگ بود. دیوار این قسمت اگرچه در حال فروپاشی بود اما بسیار بزرگ بوده و نشان دهنده اهمیت استراتژیک این بخش بین زمین‌های حاصلخیز پایتخت و دشت‌های فراتر از آن بوده است. در سال ۱۹۰۹، اولین راه آهن خود ساخته چین، پایتخت را به بادالینگ متصل کرد اما بازدید از دیوار بزرگ بعداً به دلیل جنگ با ژاپن و سپس جنگ داخلی چین محدود شد.
کمونیست‌های پیروز در ابتدا علاقه چندانی به دیوار نداشتند و مائوتسه تونگ کشاورزان را که در اطراف دیوار زندگی می‌کردند، تشویق می‌کرد تا از آن به‌عنوان منبع مصالح ساختنمانی رایگان استفاده کنند. با این حال، در اواسط دهه ۱۹۵۰، تصمیم گرفته شد تا دیوار بزرگ در بادالینگ باید اولین مرمت دیوار بزرگ از زمان سلسله مینگ را داشته باشد.
سپس دوباره در سال ۱۹۸۷ دو پروژه مرمتی بیش از ۸ کیلومتر از دیوار و بیش از ۲۰ برج مراقبتی را احیا کرد. همین نیز سبب شده تا دیوار بزرگ چین به یکی از نمادهای مردم این کشور تبدیل شود و گردشگران بسیار زیادی اعم از داخلی و خارجی به دنبال آن باشند تا از اینجا دیدن کنند و از آن عکس بگیرند.
