در سبک زندگی پرهیاهوی شهری امروز، اغلب خود را از طبیعت و فواید بیشمار آن جدا میبینیم. بااینحال، یک مطالعه مشترک اخیر، روش ساده اما مؤثری را برای بهبود سلامت و تندرستی ما نشان داده است: باغچه خانگی.
فواید باغچه خانگی در محیط شهری
دکتر میکا سارنپآ، محقق دکترا از دانشکده علوم زیستی و محیطزیست، دانشگاه هلسینکی، مطالعه جالبی انجام داد که تأثیر باغبانی خانگی در محیط شهری بر روی میکروبیوتای انسان و تنظیم سیستم ایمنی را بررسی کرد.
در این مطالعه دو گروه از شرکتکنندگان حضور داشتند: یک گروه با استفاده از محیط کشت غنی از میکروب که تقلیدی از خاک جنگل بود، به باغبانی خانگی مشغول شدند، درحالیکه گروه کنترل از محیط کشت مبتنی بر پیت با میکروب کم استفاده کردند. نتایج شگفتانگیز بود.
سارنپآ توضیح میدهد: «یک ماه باغبانی خانگی در محیط شهری باعث افزایش تنوع باکتریهای روی پوست شرکتکنندگان شد و با سطوح بالاتر سیتوکینهای ضدالتهابی در خون مرتبط بود. گروه موردمطالعه از محیط کشت با تنوع میکروبی بالا استفاده کردند که تقلیدی از خاک جنگل بود.»
زندگی «تمیز» ما ممکن است باعث بیماری ما شود
شهرنشینی راحتیهای زیادی را به همراه داشته است، اما همچنین باعث کاهش قابلتوجه قرارگرفتن ما در معرض میکروبهای متنوع شده است. این تغییر با افزایش بیماریهای مرتبط با سیستم ایمنی مانند آلرژی، آسم و اختلالات خودایمنی مرتبط بوده است.
سارنپآ تأکید میکند: «ما در شهرها بیش از حد ‘تمیز’ زندگی میکنیم.» او توضیح میدهد که محیط بهداشتی شهری باعث کاهش قابلتوجه قرارگرفتن ما در معرض میکروبهای متنوع شده و تعادل ظریف میکروبیوتای بدن ما را تغییر داده است. این تغییر با افزایش نگرانکننده بیماریهای مرتبط با سیستم ایمنی مرتبط بوده است.
سارنپآ میگوید: «مطالعه ما نشان میدهد که شرکت در فعالیتهای معنادار و طبیعی مانند باغبانی خانگی میتواند با افزایش تنوع میکروبیوتای ما و حمایت از تنظیم سیستم ایمنی بدن، به مقابله با این اثرات کمک کند.»
آوردن طبیعت به خانه ساده و در دسترس است
یکی از هیجانانگیزترین جنبههای این مطالعه این است که افزایش قرارگرفتن در معرض میکروب را میتوان بهراحتی و با خیال راحت در خانه و در تمام طول سال انجام داد.
فضای موردنیاز و سرمایهگذاری مالی بسیار کم است. شرکتکنندگان در این مطالعه از جعبههای گلدان معمولی و گیاهان در دسترس مانند نخود، لوبیا، خردل و سبزیجات سالادی استفاده کردند.
سارنپآ اشاره میکند: «ما هنوز نمیدانیم تغییراتی که در میکروبیوتای پوست و سیتوکینهای ضدالتهابی مشاهده میشود تا چه مدت باقی میماند، اما اگر باغبانی به یک سرگرمی تبدیل شود، میتوان فرض کرد که تنظیم سیستم ایمنی به طور فزایندهای مداوم میشود.»
آشنایی کودکان با طبیعت در سنین پایین
سارنپآ بر اهمیت آشنایی زودهنگام کودکان با طبیعت و میکروبها تأکید میکند، زیرا سیستم ایمنی آنها در دوران کودکی به سرعت رشد میکند.
او پیشنهاد میکند باکسهای کاشت پر از خاک غنی از میکروب در مهدکودکها، مدارس و حتی بیمارستانها، بهویژه در مناطق شهری با تراکم بالا، معرفی شوند.
بااینحال، سارنپآ همچنین بر لزوم احتیاط تأکید میکند و میگوید: «برای اینکه باغبانی شهری بهجای ریسک، فواید سلامتی به همراه داشته باشد، بهخصوص پوست دست باید بدون زخم باشد و از استنشاق محیط کشت گردوغباری اجتناب شود.»
برقراری مجدد ارتباط با تنوع طبیعت
درحالیکه باغبانی خانگی راهحلی عملی برای افزایش قرارگرفتن در معرض میکروب ارائه میدهد، سارنپآ هدف گستردهتری را در نظر دارد: ایجاد محیطهای شهری بهاندازهای متنوع که بتوانند بدون نیاز به محصولات طراحیشده ویژه، قرارگرفتن در معرض میکروبهای ضروری را فراهم کنند.
سارنپآ میگوید: «تحقیقات من بر وابستگی سلامتی ما به تنوع طبیعت و بهویژه خاک تأکید میکند.» او بر حقیقت اساسی تأکید میکند که رفاه انسان به طور ذاتی با بافت غنی گونههای اطراف ما مرتبط است.
سارنپآ تصور میکند: در دنیای ایدهآل، چشماندازهای شهری ما بهگونهای طراحی میشدند که این تنوع را پرورش دهند و منبع طبیعی از قرارگرفتن در معرض میکروبهای مفید را بدون نیاز به راهحلهای مهندسی شده ویژه فراهم کنند.
با به رسمیت شناختن جایگاه خود در تاروپود پیچیده حیات، میتوانیم شهرهایی بسازیم که سلامتی و تابآوری را برای همه ساکنان خود ارتقا میبخشند.
سلامتی و شادی از طریق باغچه خانگی
در خلاصه، با آغوش باز گرفتن باغچه خانگی، میتوانیم آیندهای سالمتر برای خود و جوامعمان بسازیم. این فعالیت ساده اما قدرتمند، فواید طبیعت را به خانههایمان میآورد و یادآور ارتباط پیچیده ما با دنیای متنوع اطرافمان است.
همانطور که از گیاهان خود مراقبت میکنیم، از سلامت خود نیز مراقبت میکنیم، سیستم ایمنی بدن خود را تقویت میکنیم و خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را کاهش میدهیم.
بنابراین، بیایید با یک جعبه کاشت در یک زمان، بذرهای تغییر را بکاریم و شاهد تبدیلشدن شهرهایمان به اکوسیستمهای پررونق و انعطافپذیر باشیم که از سلامت و شادی همه کسانی که آنها را خانه خود مینامند، حمایت میکنند.
مطالعه کامل در مجله Environment International منتشر شده است.