در یک دستاورد بیسابقه، کارشناسان دانشگاه کیوشو یک هدف عددی قابل فهم برای مقابله با آلودگی پلاستیکی دریاها در سراسر جهان ارائه کردهاند.
با استفاده از نقشههای جریان اقیانوس که حرکت و سرنوشت زبالههای پلاستیکی را ثبت میکنند، تیم تحقیقاتی نیاز به پیشگیری از آسیبهای آینده به اکوسیستمهای دریایی را به طور کمی مشخص کرد: حداقل 32 درصد کاهش در زبالههای پلاستیکی تا سال 2035.
آلودگی پلاستیکی دریاها به یک مشکل جهانی تبدیل شده و در صورت عدم مداخله مؤثر، این وضعیت احتمالاً بدتر خواهد شد.
نظارت بر آلودگی پلاستیکی در اقیانوس
برای سالها، پروفسور آتسوهیکو ایسوبه از موسسه تحقیقات مکانیک کاربردی دانشگاه کیوشو بر روی نظارت و ردیابی آلودگی پلاستیکی در اقیانوسها کار کرده است.
در سال 2022، این تیم گزارش داد که حدود 25.3 میلیون تن متریک زباله پلاستیکی وارد اقیانوسها شده و تقریباً دو سوم این مقدار غیرقابل ردیابی است.
چیسا هیگوچی، نویسنده اصلی و پسا دکتری در آزمایشگاه ایسوبه توضیح داد: «تحقیقات من بر ردیابی مسیری که زبالههای پلاستیکی پس از ورود به منابع آبی مانند رودخانهها و اقیانوسها طی میکنند، تمرکز دارد. ما از مدلهای کامپیوتری برای ردیابی حرکت و تجزیه پلاستیکها در طول زمان استفاده میکنیم.»
افزایش مداوم میکروپلاستیکها
زبالههای پلاستیکی برای مدتهای طولانی در محیط باقی میمانند و به تدریج به ذرات کوچکتری تجزیه میشوند.
در حالی که جمعآوری پلاستیکهای بزرگتر آسانتر است، آنها به مرور به ذراتی کوچکتر از 5 میلیمتر که به نام میکروپلاستیک شناخته میشوند، تجزیه میشوند که بازیابی آنها بسیار دشوارتر است.
این میکروپلاستیکها به ویژه نگرانکننده هستند زیرا بیشتر در معرض بلعیده شدن توسط حیات دریایی قرار دارند. حتی اگر از امروز آلودگی پلاستیکی متوقف شود، میزان میکروپلاستیکها در اقیانوسها همچنان افزایش خواهد یافت.
توقف آلودگی پلاستیکی دریاها
در اجلاس G20 اوزاکا در سال 2019، رهبران جهانی “چشمانداز اقیانوس آبی اوزاکا” را با هدف متوقف کردن افزایش آلودگی پلاستیکی دریایی تا سال 2050 معرفی کردند. این ابتکار بر بهبود استراتژیهای مدیریت زباله از طریق همکاریهای بینالمللی متمرکز است.
هیگوچی توضیح داد: «ما میخواستیم بفهمیم چه سناریویی برای موفقیت چشمانداز اقیانوس آبی اوزاکا ایدهآل است. بنابراین از مدلسازی محاسباتی همراه با مطالعات میدانی برای درک اینکه پلاستیکها چگونه و از کجا به اقیانوسها وارد میشوند، استفاده کردیم.»
پیشبینی مسیرهای انتشار پلاستیک
محققان مدت زمانی که انواع مختلف پلاستیک برای تجزیه نیاز دارند را بررسی کردند و دادههایی از مسیرهای انتشار پلاستیکها، از جمله رودخانهها و منابع دیگری که زبالهها را به اقیانوس منتقل میکنند، جمعآوری کردند.
هیگوچی گفت: «آنچه ما به دست آوردیم، چیزی شبیه به نقشههای پیشبینی آبوهوا است، اما به جای نشان دادن اینکه چه زمانی و کجا باران میبارد، این نقشهها سناریوهای مختلفی را درباره زمان و مکان ورود پلاستیکها نشان میدهند.»
پیشبینیهای آنها نشان میدهد که کاهش 32 درصدی مقدار پلاستیکهای ورودی به اقیانوسها، یا حدود 8.1 میلیون تن تا سال 2035، میتواند به کاهش بیش از 50 درصدی پلاستیکهای اقیانوس تا سال 2050 منجر شود.
تأثیر این کاهش در مناطق آلوده مانند دریای زرد و شرق چین حتی بیشتر است، به طوری که زبالههای پلاستیکی میتواند تا 63 درصد کاهش یابد.
جلوگیری از ورود زبالههای جدید به اقیانوسها
هیگوچی افزود: «این کار نه تنها به چشمانداز اقیانوس آبی اوزاکا اهداف ملموس میدهد، بلکه به دولتها و شرکتها اهداف عددی مشخصی ارائه میکند. به طور طبیعی، ما باید فراتر از پاکسازی آلودگی موجود عمل کنیم و جلوی ورود زبالههای پلاستیکی جدید به اقیانوسها و رودخانهها را بگیریم.»
ایسوبه معتقد است این هدف در صورتی که از استراتژیهایی مانند بهبود مدیریت زباله، ترویج جایگزینهای قابل استفاده مجدد به جای پلاستیکهای یکبار مصرف و افزایش آگاهی عمومی استفاده کنیم، قابل دستیابی است.
او گفت: «بسیاری از افراد ممکن است با شنیدن مشکلات مداوم زبالههای پلاستیکی ناامید شوند. اما من همچنان امیدوارم که بتوانیم راهی برای خروج از این وضعیت پیدا کنیم.»
نقش صنعت شیلات
محققان اشاره کردند که انتشار پلاستیک از شیلات، که در این مطالعه لحاظ نشده بود، نیز یکی از نگرانیهای بزرگ در زمینه آلودگی دریایی است.
این کارشناسان تأکید کردند که سناریوی کاهش 32 درصدی فقط بر پلاستیکهای مدیریتنشده زمینی استوار است و بنابراین برای شیلات نیاز به سناریوهای کاهش متفاوتی وجود دارد.
کاهش پلاستیک دریایی از طریق رودخانهها
محققان نتیجهگیری کردند: «در میان همه نگرانیها، مدیریت زبالههای پلاستیکی باید اولویت داشته باشد. کاهش انتشار زبالههای پلاستیکی بزرگ از رودخانهها به دریا مهمترین راهحل قابل مدیریت توسط انسانها است.»
آنها افزودند: «باید توجه داشت که پلاستیکهای دریایی دارای اینرسی هستند، بنابراین حتی اگر به طور ناگهانی انتشار پلاستیکهای زمینی را متوقف کنیم، میکروپلاستیکها همچنان به دلیل پلاستیکهای باقیمانده در خشکی افزایش خواهند یافت.»
این مطالعه در مجله Marine Pollution Bulletin منتشر شده است.