در دنیای امروز، گسترش ساختمانهای بلندمرتبه و مراکز صنعتی اهمیت ایمنی در برابر آتشسوزی را دوچندان کرده است. هر سال هزاران نفر به دلیل نبود تجهیزات مناسب جان خود را از دست میدهند. خبر خوب اینکه با استفاده از تجهیزات آتش نشانی استاندارد میتوان این خطرات را به حداقل رساند. در این مقاله به بررسی لیست تجهیزات آتش نشانی و کاربرد هرکدام میپردازیم تا در شرایط اضطراری بهترین عملکرد را داشته باشید.
چرا تجهیزات آتش نشانی ضروری هستند؟
آتشسوزی نه تنها جان انسانها را تهدید میکند، بلکه خسارات مالی جبرانناپذیری نیز به همراه دارد. طبق آمار سازمان آتشنشانی ایران، بیش از ۷۰ درصد حوادث آتشسوزی در ساختمانهای مسکونی و تجاری به دلیل نبود تجهیزات آتش نشانی استاندارد رخ میدهد. این تجهیزات شامل مجموعهای از ابزارها و سیستمهای اعلام و اطفای حریق هستند که بر اساس استانداردهای جهانی مانند UL، FM و NFPA طراحی میشوند. استفاده صحیح از آنها علاوه بر خاموش کردن آتش، امکان هشدار زودهنگام و تخلیه ایمن افراد را نیز فراهم میکند.
در ایران، با توجه به زلزلهخیز بودن کشور و تمرکز صنایع در کلانشهرها، انتخاب و خرید تجهیزات آتشنشانی باکیفیت اهمیت دوچندانی پیدا میکند.
جدول لیست تجهیزات آتش نشانی
تجهیزات آتش نشانی | کاربرد اصلی | محل استفاده رایج | استاندارد یا نکته مهم انتخاب |
دتکتور دود و حرارت | تشخیص دود یا افزایش دما | اتاق سرور، ساختمانهای اداری | بهتر است از سنسور ترکیبی (دود + حرارت) استفاده شود |
آژیر و فلاشر | اطلاعرسانی صوتی و بصری | کارخانجات، پارکینگها | در محیطهای پر سر و صدا، فلاشر LED کارایی بیشتری دارد |
درب ضد حریق و دریچه دودگیر | کنترل گسترش آتش و هدایت دود | راهپلهها، خروجیهای اضطراری | دارای تأییدیه مقاومت در برابر حریق |
شیرآلات و هوز آتشنشانی | انتقال آب برای اطفا | ساختمانها، مراکز صنعتی | شیر برنجی یا استیل مقاوم در برابر خوردگی |
کپسول آتشنشانی (پودری، CO2، آبی، فوم) | خاموش کردن آتش در مراحل اولیه | دفاتر، منازل، پمپبنزین، انبارها | انتخاب نوع بر اساس محیط (مثلاً فوم برای حریق مواد نفتی) |
پمپ آتشنشانی | انتقال آب از مخزن به نازل | ساختمانهای بزرگ، صنایع | برندهای دارای گواهی FM/UL مثل AL KHOORY توصیه میشوند |
بوستر پمپ آتشنشانی | افزایش فشار آب | برجها و ساختمانهای بلند | مطابق استاندارد TSE یا NFPA انتخاب شود |
سیستم اسپرینکلر | آبپاش خودکار در زمان حرارت | مراکز خرید، پارکینگها | طراحی بر اساس NFPA 13 |
شیر قطع اضطراری گاز | جلوگیری از نشت گاز در حریق | ساختمانهای مسکونی و صنعتی | باید تأییدیه ایمنی داشته باشد |
تجهیزات حفاظت فردی (PPE) | ایمنی آتشنشانان | عملیات اطفا حریق | شامل ماسک تنفسی، لباس ضد آتش، دستکش مقاوم |
تجهیزات اعلام حریق
سیستم اعلام حریق مجموعهای از تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی است که وظیفه اصلی آنها تشخیص سریع دود، حرارت یا شعله و ارسال هشدار به افراد است. این تجهیزات به کاهش زمان واکنش و تخلیه ایمن کمک میکنند و جزو الزامات هر ساختمان مسکونی، اداری و صنعتی بر اساس استانداردهای بینالمللی محسوب میشوند. در ادامه مهمترین تجهیزات اعلام حریق را معرفی میکنیم.
دتکتور دود و حرارت
دتکتورهای دود و حرارت از اصلیترین اجزای سیستم اعلام حریق هستند. این سنسورها با تشخیص ذرات دود یا افزایش دما، سریعترین هشدار را برای جلوگیری از گسترش آتش صادر میکنند. در اتاق سرور یا محیطهای حساس معمولاً از دتکتور ترکیبی استفاده میشود تا دقت تشخیص بالاتر باشد.
آژیر و فلاشر اعلام حریق
آژیرها وظیفه اطلاعرسانی صوتی و فلاشرها وظیفه هشدار بصری را دارند. در محیطهای پر سر و صدا، استفاده از فلاشر LED ضروری است تا همه افراد در کوتاهترین زمان متوجه خطر شوند.
درب ضد حریق و دریچه دودگیر
این تجهیزات برای جلوگیری از گسترش شعلهها و هدایت دود به مسیر مناسب طراحی میشوند. استفاده از درب ضد حریق در راهپلهها و دریچه دودگیر در سیستم تهویه، امنیت تخلیه اضطراری را افزایش میدهد.
تجهیزات اطفاء حریق
تجهیزات سیستم اطفاء حریق شامل ابزار و سیستمهایی هستند که برای خاموش کردن یا کنترل آتشسوزی استفاده میشوند. این تجهیزات نقش مهمی در جلوگیری از گسترش حریق و کاهش خسارات دارند. انتخاب نوع مناسب به محیط، سطح ریسک و استانداردهای ایمنی بستگی دارد. در ادامه با رایجترین تجهیزات اطفا حریق آشنا میشویم.
کپسول آتشنشانی
کپسولهای آتشنشانی مهمترین ابزار برای مهار اولیه آتش هستند. این کپسولها در انواع پودری، CO2، آبی و فوم تولید میشوند و انتخاب آنها به محیط بستگی دارد؛ مثلاً کپسول فوم برای محیطهای نفتی و کپسول CO2 برای اتاقهای برق مناسب است.
شیر و هوز آتشنشانی
شیرآلات و هوز (شلنگ) آتشنشانی برای انتقال آب با فشار بالا به محل حریق استفاده میشوند. این تجهیزات معمولاً در جعبههای آتشنشانی طبقات ساختمان نصب شده و از جنس برنج یا استیل ضدزنگ ساخته میشوند.
پمپ آتشنشانی
پمپ آتش نشانی نقش کلیدی در سیستمهای اطفای حریق دارد و وظیفه انتقال آب با فشار بالا به شبکه اطفا را بر عهده دارد. این پمپها قادرند آب را با فشار 100 تا 200 PSI پمپاژ کرده و تا 5000 گالن در دقیقه جریان ایجاد کنند. انواع متداول آن شامل پمپ سانتریفیوژال (مناسب جریان بالا و کارخانهها)، پمپ عمودی توربینی (برای چاههای عمیق) و پمپ دیزلی (مستقل از برق و کاربردی در مناطق دورافتاده) هستند. استفاده از پمپهای استاندارد با گواهی UL و FM، دوام بالا، مصرف انرژی پایین و عمر مفید تا 20 سال را تضمین میکند.
بوستر پمپ آتشنشانی
در ساختمانهای بلندمرتبه، فشار آب شهری پاسخگوی سیستم اطفا نیست و بوستر پمپ آتشنشانی وارد عمل میشود. این سیستم با پمپها، مخزن و کنترلرها فشار آب را تا 150 متر تقویت کرده و با فناوری VFD مصرف انرژی را بهینه میکند. بسته به نوع ساختمان یا صنعت، مدلهای الکتریکی، دیزلی، هیدرولیکی و هوشمند VFD استفاده میشوند که هرکدام فشار، مصرف انرژی و هزینه متفاوتی دارند.
سیستم اسپرینکلر
اسپرینکلرها آبپاشهای خودکاری هستند که در اثر افزایش حرارت فعال میشوند. اسپرینکلر بهطور خودکار حریق را مهار کرده و یکی از مطمئنترین تجهیزات اطفا حریق بر اساس استاندارد NFPA 13 به شمار میروند.
شیر قطع اضطراری گاز
یکی از دلایل اصلی گسترش حریق، نشت گاز است. شیر قطع اضطراری بهمحض بروز آتشسوزی جریان گاز را قطع میکند و از انفجار و خسارات سنگین جلوگیری میکند.
تجهیزات حفاظت فردی (PPE)
ماسک تنفسی، لباس ضدآتش و دستکش مقاوم جزو تجهیزات حفاظت فردی هستند که ایمنی نیروهای آتشنشانی را در عملیات اطفا تضمین میکنند. بدون این تجهیزات، ورود به محیط حریق خطرات جدی به همراه دارد.
کاربرد تجهیزات آتش نشانی در صنایع مختلف
- نفت، گاز و پتروشیمی: صنایع هیدروکربنی جزو پرریسکترین حوزهها هستند. در این محیطها، تجهیزاتی مانند شیر قطع اضطراری و سیستمهای فوم اطفا حریق حیاتیاند. صباتام با تأمین برندهای معتبر جهانی این نیاز را پوشش میدهد.
- اتاق سرورها و دیتاسنترها: دادهها ارزشمندترین دارایی هر سازمان هستند. استفاده از سیستم اعلام و اطفای حریق گازی (مانند FM-200) بدون آسیب به تجهیزات الکترونیکی، بهترین گزینه برای حفاظت از دیتاسنترها است.
- منازل و ساختمانهای مسکونی: حتی در خانه، داشتن یک کپسول آتشنشانی ساده میتواند نجاتبخش باشد. در ساختمانهای چندطبقه و آپارتمانها نیز نصب بوستر پمپ آتشنشانی الزامی است تا فشار آب کافی در زمان حریق تأمین شود.
ایمنی هر پروژه از انتخاب صحیح تجهیزات آتشنشانی آغاز میشود. شرکت مهندسی صباتام صنعت با عرضه محصولات برندهای معتبر جهانی، ثبتشده در وندور لیست سازمان آتشنشانی و دارای گواهیهای بینالمللی UL و FM، این اطمینان را میدهد که پروژه شما بهراحتی مراحل بازرسی را پشت سر گذاشته و در بالاترین سطح ایمنی قرار گیرد.
برای مشاوره تخصصی و دریافت لیست قیمت بهروز، همین امروز با صباتام تماس بگیرید: 02122855818
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمیپذیرد