نخستین عمل جراحی رباتیک از راه دور در ایران، با استفاده از یک ربات بومی و بر بستر امن شبکه پرسرعت همراه اول روی یک حیوان انجام شد.
به گزارش اداره کل ارتباطات شرکت ارتباطات سیار ایران، نخستین جراحی رباتیک از راه دور در ایران با سامانه «جراحی از راه دور» بومی صبح امروز چهارشنبه دوم تیر ماه، از فاصله ۷ کیلومتری بین بیمارستان‌های امام‌خمینی (ره) و سینا بر روی یک حیوان و با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، سعید سرکار رییس پژوهشکده فناوری و تجهیزات پیشرفته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، علیرضا میرباقری عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مرتضی طاهری‌بخش معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول انجام شد.
ربات این جراحی از راه دور که برای نخستین بار در کشور بر بستر شبکه امن و پرسرعت همراه اول توسط دکتر طالب‌پور مستقر در بیمارستان سینا بر روی سوژه بستری (سگ) در بیمارستان امام خمینی(ره) انجام شد، توسط بخش دانش‌بنیان با عنوان ربات جراح سینا توسعه یافته است.
این رویداد همچنان که توانمندی حوزه پزشکی کشور را به نمایش گذارد، توأمان از یوزکیس کلیدی مرتبط با فناوری 5G در کشور پرده برداشت که توسط بستر ارتباطی و فناورانه همراه اول به شکل عملیاتی پیاده‌سازی شد.
جراحی از راه دور شروع حرکتی بزرگ و فناورانه
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور ضمن بازدید از فرآیند اجرایی این جراحی در جمع اصحاب رسانه اظهار کرد: این ربات در دنیا با عنوان داوینچی شناخته می‌شود که اکنون در کشور ما نیز تولید شده و به دنبال تأییدیه‌های حیوانی آن هستیم تا بتوانیم در آینده از آنها برای جراحی روی انسان استفاده کنیم.
وی این اقدام ملی را شروع حرکتی بزرگ و نوآورانه در جراحی برشمرد و تصریح کرد: به این ترتیب می‌توان محدودیت فاصله را بین جراح و بیمار از بین برد و مانع بسیاری از خطاهای پزشکی شد که امیدواریم تا یک سال آینده تأییدیه‌های فنی تست حیوانی را دریافت کند و بتوانیم در مراکز جراحی از ظرفیت‌های آن استفاده کنیم.
همراهی بدون چشم‌داشت همراه اول با این اقدام ملی
سعید سرکار، رییس پژوهشکده فناوری و تجهیزات پیشرفته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این بازدید که با حضور جمعی از اصحاب رسانه برگزار شد، با اشاره به اینکه توسعه ربات جراح از سال 1392 در دستور کار قرار گرفت، اظهار کرد: اکنون نمونه ای از ربات سینا در بیمارستان های امام خمینی (ره)، شریعتی و سینا وجود دارد و امیدواریم حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در فازهای بعدی که مربوط به آزمون‌های بالینی روی انسان است نیز وجود داشته باشد.
وی تصریح کرد: جراحی که امروز ناظر هستید از بیمارستان سینا با فاصله هفت کیلومتری از بیمارستان امام خمینی(ره) انجام شد و بدون همراهی شرکت همراه اول امکانپذیر نبود. همراه اول بدون هیچگونه چشم‌داشت مالی، تمامی هزینه‌های توسعه ارتباطات و بستر فنی این کار ملی را تقبل کرد و ریالی از ما تقاضا نکرد که این کار جای تقدیر و تشکر دارد.
رونمایی از نخستین یوزکیس 5G جراحی از راه دور در سال 1397 توسط همراه اول
مرتضی طاهری‌بخش، معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول هم که در جریان این بازدید حضور داشت در حاشیه این رویداد ملی ضمن اشاره به توسعه بستر امن و پرسرعت برای انجام اموری همچون جراحی از راه دور در شبکه همراه اول اظهار کرد: همراه اول یوزکیس 5G جراحی از راه دور را برای نخستین بار در نمایشگاه تلکام 1397 رونمایی کرد که امروز شاهد استفاده از آن به صورت واقعی بر روی حیوان هستیم و در آینده نزدیک نیز توسط پزشکان بر روی انسان و بر بستر همراه اول بکار گرفته خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: همراه اول در سال ۱۳۹۷ مشارکت در طراحی و ساخت نمونه دانشگاهی جراحی از راه دور را به عنوان یکی از کاربست‌های 5G با همکاری دانشگاه تربیت مدرس انجام داد.
معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول ادامه داد: برای انجام جراحی مهم امروز، پهنای باند 5 گیگابیت در ثانیه را آماده کرده بودیم که عملا حدود 20 درصد آن مصرف شد و پیام خوبی را به ما داد که می‌توانیم اقداماتی از این دست و با همین کیفیت بسیار بالا را حداقل با ظرفیت پهنای‌باندی یک گیگابیت بر ثانیه نیز داشته باشیم.
گفتنی است ربات جراح سینا به نام «ابوعلی سینا» دانشمند ایرانی نامگذاری شده و در واقع این ربات متناظر با ربات داوینچی که در آمریکا ساخته شده، طراحی شده است. عملکرد این ربات یک سیستم پیشرفته جراحی از راه دور است که از طریق یک مانیتور و دو بازوی رباتیک انجام می‌شود.
این ربات دارای یک کنسول جراحی است که جراح در پشت آن قرار می‌گیرد و با استفاده از دو بازوی رباتیک قادر به کنترل و هدایت جراحی است. در کنار کنسول یک مانیتور قرار دارد که جراح می‌تواند تاثیر عمل جراحی را مشاهده کند.
تصویر عمل هم از طریق یک ربات انجام می‌گیرد که جراح می‌تواند از طریق یک پدال آن تصویر را نیز کنترل کند؛ نیروهایی که با ابزار جراحی به بیمار منتقل می‌شود قابل اندازه‌گیری است تا جراحی با دقت و کیفیت بیشتری انجام شود.
در عمل جراحی با استفاده از این ربات میزان آسیب به بافت‌های سالم کاهش پیدا می‌کند و بیمار کمترین دوران نقاهت و خونریزی را دارد.
در این مراسم گفته شد که آمریکا تنها کشوری است که این سیستم را به مرحله تجاری رسانده و در صورتیکه این شیوه به مرحله تجاری برسد، ایران دومین کشور در زمینه ربات جراح خواهد بود.
لازم به ذکر است، همراه اول به عنوان «لوکوموتیو پرقدرت مسیر حرکتی ایران دیجیتال» از سال 1395 ورود به فناوری 5G را به عنوان اپراتور پیشرو، آغاز کرده و با استفاده از توان داخلی شامل تیم‌های فنی اپراتور و شرکت‌های ایرانی، فرآیند بومی‌سازی این فناوری (نسل پنجم) را از آن زمان در حال راهبری است.
شرکت ارتباطات سیار ایران به عنوان نخستین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه کشور با بهره‌برداری رسمی از 5G روی شبکه واقعی، توانست اسفند ماه 1399 برای نخستین بار در ایران، به سرعت 3.633 گیگابیت بر ثانیه دست پیدا کند که تا پیش از آن بی‌سابقه بود.
همراه اول به عنوان نخستین و بزرگترین اپراتور ارتباطی ایران از سال 1395 بحث تسلط بر فناوری 5G را طرح‌ریزی و در سال 1396 قراردادهایی را با نوکیا و اریکسون در این زمینه منعقد کرد و در نمایشگاه تلکام 1396 هم یوز کیس‌های کاربردی را با کمک دانشگاه‌های تربیت مدرس و صنعتی شریف در این نسل ارائه کرد.
