بر اساس تحقیقی که به رهبری دانشگاه Radboud انجام شده، شرکت متا (که قبلاً با نام فیسبوک شناخته می‌شد) متهم به جمع‌آوری مخفیانه داده‌های کاربران در دستگاه‌های اندرویدی شده است. طبق این بررسی، متا از روش‌هایی مشابه بدافزار برای پیگیری کاربران خود استفاده می‌کند؛ مسأله‌ای که بار دیگر نگرانی‌ها درباره نقض حریم خصوصی توسط این غول فناوری را افزایش داده است.
پژوهشگران اروپایی کشف کرده‌اند که اپلیکیشن‌های فیسبوک و اینستاگرام متعلق به متا، بدون اطلاع گوگل، کاربران اندرویدی را از طریق یک «در پشتی دیجیتال» ردیابی می‌کنند. این موضوع نه تنها در دنیای فناوری، بلکه در میان کاربران نیز موجی از نگرانی و واکنش‌های انتقادی به دنبال داشته است.
روش عملکرد متا
رفتار مشکوک Meta Pixel
طبق گفته دکتر گونش آجار از دانشگاه Radboud، ابزار ردیابی متا با نام «Meta Pixel»، نه‌تنها یک‌بار داده ارسال می‌کند، بلکه با شبیه‌سازی رفتار مرورگر اندروید، دوباره به سرورهای متا متصل می‌شود و اطلاعات بیشتری جمع‌آوری می‌کند.
زمانی که این رفتار عجیب مورد توجه قرار گرفت، تیم تحقیقاتی با همکاری دانشگاه‌های IMDEA Networks در اسپانیا و KU Leuven در بلژیک، پژوهشی عمیق‌تر در این زمینه انجام دادند.
شباهت به بدافزار
متا و یاندکس در یک مسیر
محققان متوجه شدند که شرکت روسی Yandex نیز با استفاده از روش‌هایی مشابه، موفق به عبور از دیواره‌های امنیتی اندروید شده و رفتارهای اینترنتی کاربران را ردیابی می‌کند.
پیتر دولانسکی، مدیر محصول در DuckDuckGo، اظهار داشت:
«این روش‌ها یادآور بدافزار هستند و نقض بزرگی در انتظارهای ابتدایی مردم از حریم خصوصی است.»
واکنش‌ها
موضع‌گیری گوگل، متا و یاندکس
گوگل اعلام کرده که رفتارهای متا و یاندکس آشکارا در تضاد با اصول امنیتی اندروید است و افزود:
«روش‌های این شرکت‌ها، امنیت ما را نادیده می‌گیرند.»
متا در واکنش به این اتهامات اظهار داشت که ممکن است در اجرای سیاست‌ها سوء تفاهمی با گوگل رخ داده باشد و اعلام کرد که فعالیت مشکوک خود را متوقف کرده است.
یاندکس نیز ادعا کرد که «اطلاعات حساس جمع‌آوری نکرده‌اند» و اعلام کرد که دیگر از روش‌هایی که محققان افشا کرده‌اند، استفاده نمی‌کنند.
وضعیت کاربران آیفون
آرامش نسبی، اما مشروط
تیم تحقیقاتی اشاره کرد که تاکنون روش‌های مشابه در دستگاه‌های آیفون مشاهده نشده، اما از لحاظ فنی امکان‌پذیر است. اپل تاکنون در این خصوص اظهار نظری نکرده است.
آلبرت فاکس کان، مدیر گروه حقوق مصرف‌کننده Surveillance Technology Oversight Project، گفت:
«افکار عمومی حق دارند از این اتفاق خشمگین باشند.»
چگونه از خود محافظت کنیم؟
توصیه‌های امنیتی برای کاربران
محققان هشدار داده‌اند که روش‌های استفاده‌شده توسط متا و یاندکس به‌طور مستقیم ساختار امنیتی سیستم را هدف گرفته‌اند. در نتیجه، تنظیمات حریم خصوصی معمولی برای مقابله با آن‌ها کافی نیست. با این حال، چند اقدام می‌تواند امنیت دیجیتال شما را بهبود بخشد:
استفاده از مرورگرهای جایگزین
به‌جای Chrome، از مرورگرهایی مانند Firefox، Brave یا DuckDuckGo استفاده کنید که برای جلوگیری از ردیابی طراحی شده‌اند. کروم در برابر ردیابی درون‌سایتی آسیب‌پذیرتر است.
استفاده از نسخه وب به جای اپلیکیشن
اپلیکیشن‌ها دسترسی گسترده‌تری به سنسورها و اطلاعات دستگاه دارند. در مواردی که استفاده از خدمات نادر است، بهتر است نسخه وب آن‌ها را جایگزین اپلیکیشن کنید.
حذف اپلیکیشن‌های مشکوک
اپلیکیشن‌هایی مانند فیسبوک، اینستاگرام و یاندکس می‌توانند داده‌هایی از قبیل مکان، وضعیت باتری و اتصالات شبکه را جمع‌آوری کنند. با توجه به سلب اعتماد عمومی، حذف این اپلیکیشن‌ها اقدامی منطقی و ایمن محسوب می‌شود.
حتی اگر حساب فیسبوک یا اینستاگرام نداشته باشید، متا با استفاده از کدهای ردیابی تعبیه‌شده در بسیاری از وب‌سایت‌ها (مانند Meta Pixel) همچنان قادر است فعالیت آنلاین شما را دنبال کند.
