موش‌ها کمک‌های اولیه انجام می‌دهند و هم‌نوعان بیهوش خود را در مواقع اضطراری نجات می‌دهند!
انسان‌ها به‌طور غریزی تلاش می‌کنند افراد بیهوش را از طریق کمک‌های اولیه احیا کنند. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که موش‌ها نیز در مواقع اضطراری رفتارهای مشابهی از خود نشان می‌دهند.
پژوهشگران دانشکده پزشکی کِک در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC) مشاهده کردند که وقتی یک موش دچار بیهوشی می‌شود، هم‌نوع آن واکنش‌هایی از خود نشان می‌دهد که به تسریع روند بهبودی کمک می‌کند.
سال‌هاست که دانشمندان در مورد این موضوع که آیا حیوانات در برابر هم‌نوعان بیهوش خود واکنش‌های اضطراری نشان می‌دهند، پرسش‌هایی مطرح کرده‌اند.
لی ژانگ، محقق اصلی این پژوهش و استاد فیزیولوژی و علوم اعصاب، اظهار داشت: “اما این مطالعه نخستین باری است که ما شاهد رفتاری شبیه به واکنش‌های امدادرسانی در موش‌ها هستیم.”
نحوه رفتار موش‌ها در شرایط اضطراری
این مطالعه با استفاده از یک تحلیل مبتنی بر یادگیری ماشین، تعامل موش‌ها با هم‌نوعان بیهوش خود را ثبت کرد.
واکنش‌های آن‌ها از بو کشیدن و لیسیدن آغاز شد و به اقدامات شدیدتری مانند گاز گرفتن دهان یا زبان و بیرون کشیدن آن رسید. این رفتارها شبیه به اقدامات اضطراری مشاهده‌شده در انسان‌ها، مانند باز کردن راه هوایی، بودند.
ونجیان سان، نویسنده اصلی مطالعه و پژوهشگر مؤسسه نوروژنتیک زیلخا در دانشکده پزشکی کِک، اظهار داشت که پیش از این، چنین رفتاری را از موش‌ها ندیده بود.
سان گفت: “این رفتار به‌ویژه از آن جهت منحصر‌به‌فرد است که شباهت زیادی به واکنش‌های اضطراری انسان دارد.”
این کشف به‌طور غیرمنتظره و در حین انجام یک آزمایش غیرمرتبط انجام شد. الگوی واکنش‌های افزایش‌یابنده به‌شدت نشان‌دهنده یک تلاش غریزی برای احیای هم‌نوع بیهوش بود.
اقدامات احیاگرانه و تأثیر آن‌ها
واکنش‌های اضطراری که این “موش‌های امدادگر” از خود نشان دادند، تأثیرات قابل‌اندازه‌گیری داشت.
هویژونگ تائو، استاد فیزیولوژی و علوم اعصاب و یکی از نویسندگان این مطالعه، بیان کرد که هدف قرار دادن دهان و زبان هم‌نوع بیهوش، اغلب روند بهبودی را تسریع می‌کند.
در دو مطالعه مستقل، ونجیان سان و فنگ سان نشان دادند که موش‌ها در مواجهه با هم‌نوعان بیهوش خود، رفتارهای الگوی‌مند خاصی از خود نشان می‌دهند که از بو کشیدن و لیسیدن شروع شده و به لیسیدن سر و بیرون کشیدن زبان می‌رسد، که در نهایت منجر به تسریع بازیابی هوشیاری می‌شود.
این رفتار، تهاجمی نبود. محققان دریافتند که پس از بازگشت هوشیاری موش بیهوش، عملکرد زبان آن کاملاً طبیعی بود.
این مطالعه همچنین نشان داد که این رفتار عمدتاً بین جفت‌های آشنا اتفاق می‌افتد و در شرایطی که یک موش فقط در خواب باشد، نادر است.
نقش اکسی‌توسین در واکنش اضطراری
با استفاده از تصویربرداری عصبی و اپتوژنتیک، پژوهشگران فعالیت‌های مغزی مرتبط با این واکنش‌ها را بررسی کردند.
ژانگ و تیم او دریافتند که نورون‌های اکسی‌توسین در هسته پاراونیكولار هیپوتالاموس هنگام مواجهه موش‌ها با هم‌نوع بیهوش خود فعالیت بیشتری نشان می‌دهند. اکسی‌توسین که معمولاً با پیوندهای اجتماعی مرتبط است، به نظر می‌رسد که نقشی کلیدی در تحریک واکنش اضطراری دارد.
نورون‌های اکسی‌توسین بسته به اینکه هم‌نوع آن‌ها بیهوش باشد یا فعال، واکنش‌های متفاوتی نشان دادند. نورون‌های خاصی هنگام انجام اقدامات خاصی مانند بیرون کشیدن زبان فعال شدند.
این مطالعه همچنین نشان داد که تحریک نورون‌های اکسی‌توسین موجب افزایش رفتارهای احیاگرانه شد، در حالی که مسدود کردن سیگنال‌دهی اکسی‌توسین این رفتارها را کاهش داد.
غریزه‌ای مشترک میان گونه‌ها
یافته‌ها نشان می‌دهند که رفتارهای احیاگرانه ممکن است در میان گونه‌های اجتماعی امری رایج باشد. این مطالعه نشان داد که واکنش موش‌ها به هم‌نوعان بیهوش خود بیشتر به‌صورت غریزی و در یک موقعیت اضطراری اتفاق می‌افتد تا صرفاً از روی کنجکاوی.
دنباله این رفتارها شباهت زیادی به واکنش‌های اضطراری مشاهده‌شده در سایر حیوانات، از جمله نخستی‌ها، دارد.
پژوهشگران معتقدند که این رفتار به حفظ انسجام گروهی کمک کرده و شانس بقا را در گونه‌های اجتماعی افزایش می‌دهد. تائو اشاره کرد که مطالعات آینده بررسی خواهند کرد که آیا موش‌ها در دوره‌های طولانی‌تر، واکنش‌های حتی پیچیده‌تری از خود نشان می‌دهند.
این کشف نگاهی جدید به غریزه‌های نوع‌دوستانه در پستانداران ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که رفتارهای اضطراری ممکن است برای تقویت پیوندهای اجتماعی و بهبود بقا تکامل یافته باشند.
رفتارهای نوع‌دوستانه در حیوانات
تیم پژوهشی قصد دارد مطالعات بیشتری انجام دهد تا بررسی کند که آیا موش‌ها در بازه‌های زمانی طولانی‌تر رفتارهای پیچیده‌تری از خود نشان می‌دهند یا خیر.
تائو معتقد است که این کشف فرصتی هیجان‌انگیز برای بررسی پایه‌های زیستی همدلی و کمک‌های اجتماعی در حیوانات فراهم می‌کند.
آزمایش‌های آینده بررسی خواهند کرد که این واکنش‌های اضطراری چگونه توسعه می‌یابند، آیا در نژادهای مختلف موش متفاوت هستند، و اینکه آیا رفتارهای مشابهی در سایر گونه‌های جوندگان رخ می‌دهد یا نه.
پژوهشگران همچنین قصد دارند بررسی کنند که آیا این رفتارها تحت تأثیر عوامل خارجی مانند تغییرات در محیط اجتماعی یا دستکاری‌های هورمونی قرار می‌گیرند یا خیر.
درک سازوکارهای عصبی پشت رفتارهای نوع‌دوستانه در حیوانات می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای سلامت انسان داشته باشد.
مطالعه نحوه تأثیر اکسی‌توسین بر واکنش‌های اضطراری می‌تواند به ارائه بینش‌هایی در مورد اختلالاتی که در آن‌ها رفتارهای اجتماعی دچار اختلال می‌شوند، مانند اوتیسم یا اختلالات اضطراب اجتماعی، منجر شود.
علاوه بر سان، ژانگ و تائو، این مطالعه با همکاری گوانگ‌وی ژانگ، جون‌شیانگ جی. هوانگ، کان تائو و میشل بی. سو از دانشکده پزشکی کِک انجام شده است.
این مطالعه در مجله Science منتشر شده است.
