یک مطالعه جدید نشان میدهد که میکروپلاستیکها میتوانند به پایه مغز نفوذ کنند. تیم تحقیقاتی حضور ذرات و الیاف پلاستیکی را در پیاز بویایی اجساد انسانی تأیید کرده است.
محققان اعلام کردند: «وجود میکروپلاستیکها در پیاز بویایی انسان نشاندهنده مسیر احتمالی ورود میکروپلاستیکها به مغز است و نیاز به تحقیقات بیشتر در مورد اثرات نوروتوکسیک آنها و پیامدهای آن برای سلامتی انسان را برجسته میکند.»
میکروپلاستیکها در بدن انسان
زندگی ما بیش از آنچه فکر میکنیم با پلاستیک در هم تنیده شده است. از فنجان قهوه صبحگاهی گرفته تا لباسهایی که میپوشیم، پلاستیک به طرز پنهانی به تقریباً هر جنبهای از زندگی روزمره ما وارد شده است.
اما داستانی دیگر نیز وجود دارد که بسیار کمتر قابل مشاهده اما بهمراتب نفوذیتر است: تهدید میکروپلاستیکها. این مهاجمان کوچک راه خود را به داخل بدن ما پیدا کردهاند.
مطالعه اخیر بر روی اجساد انسانی توسط لوئیس فرناندو آماتو-لورنسو، یک محقق برجسته میکروپلاستیک در دانشگاه آزاد برلین، هدایت شد. تیم او تکههای ریز پلاستیکی را در بافت بینی انسان، بهطور دقیق در پیاز بویایی، کشف کردند.
این کشف سؤالی هراسآور را مطرح میکند: آیا این ذرات میتوانند به سایر بخشهای مغز سفر کنند؟
شواهد بیشتر از بحران پلاستیک ما
مسیر این نفوذ میکروپلاستیکها در بدن ما توسط عواملی مانند اندازه، شکل و پاسخهای دفاعی بدن تعیین میشود.
منطق میگوید که هر چه دشمن کوچکتر باشد، عبور از سیستم دفاعی بدن برای آن راحتتر است تا به مغز و نخاع نفوذ کند. مطالعه تأیید کرده که واقعاً چنین است.
فیبی استیپلتون، استاد داروشناسی و سمشناسی در دانشگاه راتگرز، این کشف را بازتابی از واقعیت تجمعی پلاستیکهای ما میداند.
او به سیانان گفت: «من واقعاً تعجب نمیکنم. من واقعاً فکر میکنم پلاستیکها در هر جایی از بدن که بررسی کنیم، وجود خواهند داشت. این فقط شواهد بیشتری است.»
با این حال، همه دانشمندان تهدید میکروپلاستیکها را نمیپذیرند. افراد شکاک به شواهد قوی و مطالعات قابلاعتماد نیاز دارند.
مواد شیمیایی خطرناک در میکروپلاستیکها
موجی از مطالعات اخیر یک حقیقت را تقویت میکند: بدنهای ما بهطور ناخواسته میزبان این مهاجمان تقریباً نامرئی شدهاند.
از نواحی غیرمنتظرهای مانند مغز، بیضهها، بافتهای ریه تا مکانهایی مقدس مانند شیر مادر و جفت کودک، این دشمنان ریز، کوچکتر از یک تار مو، همهجا هستند.
آنچه تهدید آنها را بهطور جدی افزایش میدهد، بار شیطانی است که حمل میکنند: مواد شیمیایی خطرناک مانند بیسفنولها، فتالاتها، مواد بازدارنده شعله و فلزات سنگین.
شری «سم» میسون، مدیر پایداری در دانشگاه ایالتی پن بیرهند در اری، پنسیلوانیا است.
میسون، که در این مطالعه دخالتی نداشت، گفت: «این مواد شیمیایی میتوانند به کبد، کلیه و مغز شما منتقل شوند و حتی از سد جفت عبور کرده و در نهایت به یک کودک متولد نشده برسند.»
میکروپلاستیکها و پیاز بویایی
مطالعه اخیر نشان داد که در بیش از نیمی از اجساد مورد بررسی میکروپلاستیکهایی در پیاز بویایی وجود داشت. با این حال، کارشناسان نتوانستند منبع تماس یا اینکه چرا فقط برخی از اجساد این شواهد را داشتند، مشخص کنند.
آماتو-لورنسو فرض میکند که پوشش متورم بینی ممکن است راه را برای این ذرات هموار کند. به گفته او، میکروپلاستیکهای موجود در هوا میتوانند از پارچههای مصنوعی و اقلام خانگی معمولی منشاء بگیرند.
متهمی که بیش از همه یافت شد، پلیپروپیلن بود؛ پلاستیکی که بهطور کلی ایمن در نظر گرفته میشود. اما یک مطالعه متناقض ارتباط نگرانکنندهای بین میکروپلاستیکهای پلیپروپیلن و پیشرفت سریع سرطان سینه در بدن انسان را نشان میدهد.
نگرانی جهانی
در میان این واقعیت نگرانکننده، یک روزنه امید وجود دارد. راهنماییهای آکادمی اطفال آمریکا نشان میدهد که ما میتوانیم با کاهش استفاده از پلاستیکهای یکبار مصرف و تغییر به گزینههای قابل استفاده مجدد، میزان تماس شیمیایی خود را کاهش دهیم.
میکروپلاستیکها یک نگرانی جهانی هستند، زیرا همچنان در قارهها و اکوسیستمها گسترش مییابند. آنها اکوسیستمهای دریایی ما را آلوده میکنند، خاک ما را از طریق لجن فاضلاب تهدید میکنند و بهطور غیرمستقیم از طریق مصرف غذاهای دریایی به ما اثر میگذارند.
مقیاس این مشکل نیاز به یک پاسخ جهانی متحد و سیاستگذاری جامع دارد.
اهمیت مطالعه
حضور نگرانکننده میکروپلاستیکها اهمیت زیادی در نیاز به تدوین راهکارهای مؤثر برای کاهش تماس و درک پیامدهای بلندمدت سلامتی دارد.
با هماهنگی بین اکتشافات علمی و مداخلات عملی، میتوانیم تلاش کنیم تا آلودگی میکروپلاستیکها را کاهش دهیم.
کشف میکروپلاستیکها در پایه مغز انسان یک زنگ خطر است. تا زمانی که جامعه علمی به توافق قطعی در مورد تأثیر این نفوذ نرسد، این وظیفه ماست که میزان تماس خود را کاهش داده و اقدامات پیشگیرانهای را انجام دهیم.
این مطالعه در ژورنال JAMA Network Open منتشر شده است.