طوطی‌های راهب که به‌طور طبیعی از آمریکای جنوبی سرچشمه می‌گیرند، در پارک‌های شهری به‌ویژه با صداهای پرشور خود جلب توجه می‌کنند. این پرندگان با وجود مهاجرت به شهرها، توانسته‌اند به خوبی با محیط شهری سازگار شوند و در لانه‌های اشتراکی بزرگ لانه‌سازی و زادآوری کنند.
تنوع صداهای طوطی‌های راهب
اگر مدتی رفتار این پرندگان را از نزدیک تماشا کنید، متوجه می‌شوید که طیف وسیعی از صداها مانند سوت‌ها، جیغ‌ها و نعره‌های ناگهانی از آن‌ها شنیده می‌شود. این صداها در بین درختان و فضاهای باز رد و بدل می‌شود و هر پرنده به نوعی منحصربه‌فرد حرف می‌زند.
رابطه تنوع آوایی و پیوندهای اجتماعی در طوطی‌های راهب
خیلی‌ها ممکن است فکر کنند که صدای طوطی‌ها کاملاً تصادفی و بی‌هدف است، اما یافته‌های پژوهشگران خلاف این را نشان می‌دهد.
تحقیقاتی از قلب بارسلونا
دکتر سیمئون اسمیل از مؤسسه رفتار حیوانات ماکس پلانک، در تحقیقی دو ساله بر صدها طوطی راهب در بارسلونا، دریافت که پرندگانی که دوستان بیشتری دارند، صداهای متنوع‌تری نیز تولید می‌کنند.
شبکه‌سازی اجتماعی پرندگان
پژوهشگران به بررسی این موضوع پرداختند که کدام پرندگان با یکدیگر وقت می‌گذرانند یا کنار هم لانه می‌سازند. آن‌ها دریافتند که طوطی‌هایی که در گروه‌های بزرگ‌تر زندگی می‌کنند، از طیف گسترده‌تری از صداها برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند.
نقش زنان در ارتباطات اجتماعی
تنوع صدای بیشتر در میان ماده‌ها
یکی از یافته‌های جالب توجه این بود که طوطی‌های ماده نسبت به نرها تنوع صدایی بیشتری دارند.
«به نظر می‌رسد برخی از انواع صداها فقط در موقعیت‌های اجتماعی استفاده می‌شوند، و جالب اینجاست که ماده‌ها بیشتر از این صداها استفاده می‌کنند. این ممکن است نشان دهد که ماده‌ها جنس اجتماعی‌تری هستند.» — سیمئون اسمیل
برخی از این صداها ممکن است نه‌تنها برای جلب توجه، بلکه برای مدیریت روابط درون لانه یا اعلام هویت میان همسایگان مورد استفاده قرار بگیرد.
هر دوستی، صدای منحصربه‌فرد خودش را دارد
بر خلاف انتظار: تفاوت به‌جای شباهت
در بسیاری از گونه‌ها، پرندگانی که در یک گروه هستند، اغلب صدایی مشابه دارند. اما در طوطی‌های راهب این موضوع معکوس است؛ دوستان نزدیک‌تر صداهایی متمایزتر دارند.
«برای مثال، دوستان صمیمی که اجازه می‌دهند خیلی به هم نزدیک شوند، سعی می‌کنند صدای منحصربه‌فردی داشته باشند؛ گویی می‌خواهند در گروه خودشان برجسته باشند.»
این ویژگی به آن‌ها کمک می‌کند تا وظایفشان را در ساخت لانه هماهنگ کنند یا بتوانند در میان گروه‌های شلوغ، صدای یکدیگر را تشخیص دهند.
گروه‌های بزرگ‌تر، تنوع آوایی بیشتر
الگوی مشترک در گونه‌های اجتماعی
دانشمندان پیش‌تر نیز مشاهده کرده‌اند که گونه‌هایی که در گروه‌های بزرگ زندگی می‌کنند، ارتباطات پیچیده‌تری دارند. برای نمونه، در مرغ‌های جنگلی کارولینا، گروه‌های بزرگ‌تر منجر به ساختارهای آوایی پیچیده‌تر می‌شود.
طوطی‌های راهب نیز همین الگو را دنبال می‌کنند. در این تحقیق مشخص شد که پرندگانی که در کلونی‌های بزرگ لانه می‌سازند، صداهای متنوع‌تری تولید می‌کنند تا بتوانند با شلوغی زندگی اشتراکی کنار بیایند.
شهر، فضایی برای خلاقیت آوایی
با افزایش جمعیت طوطی‌ها در پارک‌های شهری، تنوع صداها نیز افزایش یافته و حتی ممکن است منجر به خلق صداهای جدید شود.
آیا می‌توان صدای طوطی‌ها را رمزگشایی کرد؟
وظایف مختلف صداها
هر صدای طوطی می‌تواند نقش خاصی داشته باشد؛ از هشدار دادن گرفته تا سلام گفتن یا ایجاد پیوند اجتماعی. اما چالش اصلی درک معنای هر صداست، چراکه اغلب این صداها در گروه‌های بزرگ و همزمان شنیده می‌شوند.
«گام بعدی بزرگ، درک معنای هر صداست، که کار بسیار بزرگی است؛ چون اغلب صداها به‌طور همزمان و در گروه‌های شلوغ اتفاق می‌افتد.» — سیمئون اسمیل
با شناسایی اینکه چه کسی به چه کسی صدا می‌زند، می‌توان این آشفتگی ظاهری را رمزگشایی کرد و به درک عمیق‌تری از ساختار اجتماعی این پرندگان رسید.
الهام برای مطالعات زبان انسان
طوطی‌ها و ریشه زبان پیچیده انسانی
رفتار طوطی‌ها نشان می‌دهد که پیچیدگی در ارتباطات اجتماعی چگونه شکل می‌گیرد؛ درست همان‌طور که انسان‌ها برای بیان نیازهای پیچیده خود زبان را توسعه دادند.
کارشناسان بر این باورند که تنوع صدای طوطی‌ها همچون جعبه‌ابزاری برای تعاملات اجتماعی عمل می‌کند. زمانی که پرنده‌ای بخواهد از قلمرو خود دفاع کند یا هم‌لانه‌اش را صدا بزند، از صدای خاصی استفاده می‌کند.
یافته‌ها همچنین فرضیه‌هایی را تقویت می‌کند که می‌گویند فشارهای اجتماعی در گذشته‌های تکاملی انسان، باعث رشد واژگان و روش‌های منعطف‌تر برای انتقال اطلاعات شده است.
سؤالات بی‌پاسخ درباره طوطی‌های راهب
یادگیری صداها؛ ارثی یا اکتسابی؟
هرچند این تحقیق نور تازه‌ای بر دنیای آوایی طوطی‌ها می‌تاباند، اما هنوز سؤالاتی بی‌پاسخ باقی مانده است. آیا پرندگان جوان صداها را از والدین یا همسالان خود یاد می‌گیرند؟ یا با هر آشنایی جدید، الگوهای صدایی تازه‌ای می‌سازند؟
رفتار طوطی‌ها در شهرهای مختلف
پژوهشگران همچنین علاقه‌مندند بدانند آیا طوطی‌های شهرهای دیگر هم به همین شکل رفتار می‌کنند یا خیر. از آنجایی که این پرندگان به‌طور گسترده‌ای در اروپا و آمریکای شمالی پخش شده‌اند، ممکن است تفاوت‌های منطقه‌ای در نحوه صحبت‌کردن آن‌ها وجود داشته باشد.
این تحقیقات می‌تواند زنجیره‌ای از یادگیری را نشان دهد که نسل به نسل در جمعیت‌های مختلف طوطی‌های راهب منتقل می‌شود.
جمع‌بندی: پیوندهای اجتماعی، شکل‌دهنده صدا
در بسیاری از گونه‌های جانوری، خانواده‌های بزرگ‌تر و تعاملات بیشتر منجر به شکل‌گیری شیوه‌های جدید ارتباط می‌شود.
طوطی‌های راهب نشان می‌دهند که حتی گفت‌وگوهای روزمره نیز می‌تواند بازتاب روابط عمیق‌تری باشد. آن‌ها اثبات می‌کنند که روابط اجتماعی می‌تواند شکل صدای پرنده را تعیین کند و دوستان نزدیک ممکن است سبک آوایی خاص خودشان را داشته باشند.
سبک آوایی شخصی می‌تواند ابزاری ساده برای تعیین قلمرو، حفظ فاصله یا ایجاد اتحاد در کلونی‌های پرهیاهو باشد.
این پرندگان سبز رنگ و پرجنب‌وجوش که در پارک‌های شهری به‌خوبی زندگی می‌کنند، به ما یادآوری می‌کنند که پرحرف‌ترین موجودات طبیعت اغلب شلوغ‌ترین زندگی اجتماعی را دارند.
این مطالعه در ژورنال علمی Royal Society Open Science منتشر شده است.
