بر اساس یک بررسی تازه، سوخت‌های فسیلی موجب شکل‌گیری شبکه‌ای از بحران‌ها شده‌اند که هم به مردم و هم به سیاره آسیب می‌زنند. گرچه این مسئله جهانی است، اما ایالات متحده به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت و گاز در جهان، نقش محوری در این میان دارد.
ورود به عمق بحران؛ فراتر از تغییر اقلیم
کارشناسان هشدار می‌دهند که زغال‌سنگ، نفت و گاز تنها عامل بحران اقلیمی نیستند. بلکه این منابع، سلامتی انسان‌ها را به خطر انداخته‌اند، نابرابری‌های اجتماعی را تشدید کرده‌اند، حیات‌وحش را نابود ساخته‌اند و موجب آلودگی گسترده پلاستیکی و شیمیایی شده‌اند.
با این حال، نویسندگان گزارش، راهکارهایی عملی برای خروج عادلانه و سریع از سوخت‌های فسیلی و جایگزینی آن‌ها با انرژی پاک و مواد ایمن‌تر ارائه کرده‌اند.
سوخت‌های فسیلی و جهانی در حال گرم شدن
۹۰ درصد از گازهای گلخانه‌ای بشرساخت از سوخت‌های فسیلی می‌آید
یکی از نکات کلیدی این گزارش این است که حدود ۹۰ درصد از انتشار دی‌اکسید کربن ناشی از فعالیت‌های انسانی، حاصل سوخت‌های فسیلی است. این گازها گرما را در جو نگه می‌دارند، زمین را گرم‌تر می‌کنند و موجب فجایع اقلیمی بی‌سابقه‌ای مثل طوفان‌ها، خشکسالی‌ها و موج‌های گرما می‌شوند.
فراخوان برای تغییر فوری
دکتر شای ولف از «مرکز تنوع زیستی»، خواستار فاصله‌گیری سریع از انرژی آلوده شده و می‌گوید:
«سوخت‌های فسیلی در حال کشتن ما هستند. انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر در دسترس‌اند، مقرون‌به‌صرفه‌اند و اگر آن‌ها را به مرکز اقتصادمان تبدیل کنیم، جان میلیون‌ها انسان و هزاران میلیارد دلار را نجات خواهیم داد.»
اجماع علمی روشن است: اگر به روند فعلی ادامه دهیم، خودمان را به سمت هرج‌ومرج اقلیمی بیشتر سوق می‌دهیم.
آلودگی مرگبار ناشی از سوخت‌های فسیلی
مرگ زودرس میلیون‌ها نفر در سراسر جهان
گزارش تاکید دارد که سوزاندن زغال‌سنگ، نفت و گاز منجر به آلودگی هوایی می‌شود که سالانه میلیون‌ها نفر را به کام مرگ زودرس می‌کشاند. تنها در ایالات متحده، صدها هزار نفر قربانی این آلودگی هستند.
و این فقط در مورد تنگی نفس یا بیماری ریوی نیست. تغییرات اقلیمی ناشی از این گازها، شدت بلایای طبیعی را افزایش می‌دهد، بیماری‌ها را گسترش می‌دهد و منابع غذایی و آبی را تهدید می‌کند.
تهدید برای سلامتی در تمام مراحل زندگی
طبق گفته دیوید جی.اکس. گنزالس از دانشگاه برکلی، «آلودگی سوخت‌های فسیلی در تمام مراحل زندگی – از بارداری گرفته تا سلامت روان – تأثیرگذار است.»
او پیشنهاد می‌کند که زیرساخت‌های انرژی پاک جایگزین فعالیت‌های سوخت فسیلی در نزدیکی مدارس، خانه‌ها و بیمارستان‌ها شوند.
عدالت اقلیمی و بار نابرابر بحران‌ها
جامعه‌هایی که قربانی سیاست‌های تبعیض‌آمیز گذشته‌اند
همه مردم اثرات تغییر اقلیم را حس می‌کنند، اما برخی جوامع آسیب بیشتری می‌بینند. محله‌هایی که در نزدیکی پالایشگاه‌های نفت یا نیروگاه‌ها قرار دارند – که به آن‌ها “جوامع حاشیه‌ای” یا fenceline communities گفته می‌شود – اغلب از ساکنان کم‌درآمد یا اقلیت‌های نژادی تشکیل شده‌اند.
سیاست‌هایی مانند ردلاینینگ در گذشته، این جوامع را در نزدیکی مناطق آلوده گرفتار کرده‌اند. پروفسور رابین ساها از دانشگاه مونتانا می‌گوید این مناطق به عنوان «مناطق قربانی» در نظر گرفته شده‌اند.
فرصتی برای اصلاح گذشته
سرمایه‌گذاری در انرژی پاک می‌تواند این روند ناعادلانه را معکوس کند. با اولویت دادن به پاکسازی آلودگی و بهبود زیرساخت‌ها در مناطق آسیب‌پذیر، جامعه می‌تواند دهه‌ها بی‌عدالتی را جبران کرده و سلامت عمومی را ارتقا دهد.
خطر انقراض گونه‌های جانوری به دلیل سوخت‌های فسیلی
یک‌سوم گونه‌های گیاهی و جانوری در خطر انقراض
دانشمندان هشدار داده‌اند که اگر مصرف سوخت‌های فسیلی به همین شکل ادامه یابد، ممکن است تا ۳۳ درصد از تمام گونه‌های جانوری و گیاهی طی ۵۰ سال آینده از بین بروند.
حفاظت از زیستگاه‌ها برای مقابله با تغییر اقلیم
گزارش تاکید دارد که باید از زیستگاه‌های غنی از کربن مانند جنگل‌ها و تالاب‌ها محافظت شود، زیرا این مناطق هم تغییر اقلیم را کند می‌کنند و هم پناهگاهی برای حیات‌وحش هستند.
هم‌زمان، پروژه‌های خورشیدی و بادی نیز باید با دقت برنامه‌ریزی شوند تا به اکوسیستم‌های حساس آسیب نرسانند.
پلاستیک، مواد شیمیایی و آلودگی‌های دیگر
نقش سوخت‌های فسیلی در تولید پلاستیک و کودهای شیمیایی
بخش اغلب نادیده‌گرفته‌شده‌ی سوخت‌های فسیلی، نقش آن‌ها در تولید پلاستیک است. نفت و گاز ماده اولیه‌ی ساخت پلاستیک‌هایی هستند که هوای ما، آب، خاک و حتی غذا را آلوده می‌کنند.
اکنون ریزپلاستیک‌ها در همه‌چیز پیدا می‌شوند؛ از لاک‌پشت‌های دریایی گرفته تا خون و جفت انسان.
از طرف دیگر، کودها و سموم شیمیایی مبتنی بر نفت نیز به مزارع آسیب می‌زنند، منابع آب را آلوده می‌کنند و نگرانی‌های بهداشتی ایجاد می‌کنند.
راه‌حل‌ها
گزارش پیشنهاد می‌دهد که باید:
- تولید پلاستیک کاهش یابد
- مواد شیمیایی خطرناک حذف شوند
- روش‌های کشاورزی جایگزین و کم‌مصرف از سوخت فسیلی ترویج شوند
کارشکنی صنایع سوخت فسیلی و موانع سیاسی
کمپین اطلاعات غلط و دریافت یارانه‌های دولتی
صنعت سوخت فسیلی مدت‌هاست که با انتشار اطلاعات نادرست، روند مقابله با تغییر اقلیم را مختل کرده است. به گفته نائومی اورسکِس، استاد دانشگاه هاروارد، شرکت‌های بزرگ نفت و گاز سال‌ها در تلاش برای تضعیف علم اقلیم بوده‌اند، آن هم در حالی که از دولت یارانه‌های کلان دریافت می‌کرده‌اند.
پایان یارانه‌ها، آغاز راه تغییر
نویسندگان تاکید می‌کنند که پایان دادن به این یارانه‌ها و هدایت منابع مالی عمومی به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، گامی حیاتی برای ایجاد تغییر واقعی است. هر دقیقه‌ای که صرف انکار یا تعویق اقدامات اقلیمی می‌شود، آسیب بیشتری به جوامع جهانی وارد می‌کند.
جمع‌بندی: راه نجات، فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی است
پیام این گزارش روشن است:
ما نمی‌توانیم بحران اقلیمی را حل کنیم، سلامت انسان را حفظ کنیم یا حیات‌وحش را نجات دهیم، مگر آن‌که به وابستگی‌مان به سوخت‌های فسیلی پایان دهیم.
این یعنی:
- توقف استخراج‌های جدید
- جمع‌آوری فعالیت‌های موجود
- اولویت دادن به جوامع کم‌درآمد و اقلیت‌هایی که بیشترین آسیب را دیده‌اند
- محافظت از جنگل‌ها، تالاب‌ها و زیستگاه‌های طبیعی
- داشتن گفتگوهای صادقانه و اراده‌ی سیاسی قوی برای ساخت آینده‌ای مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر
