وقتی معمارها کمی بیش از حد فیلم علمی تخیلی تماشا میکنند، چنین ساختمانهایی به وجود میآیند! از برجهای پیچخورده دوستدار طبیعت گرفته تا موزههایی که انگار آماده پرتاب به فضا هستند، سیاره ما پر شده از معماریهایی که آنقدر آیندهنگرانهاند که ممکن است موجودات فضایی آنها را با سفینههای خودشان اشتباه بگیرند! این ساختمانها فقط در حال گسترش مرزهای طراحی نیستند بلکه آنها را کاملاً نابود کردهاند و با طرحهایی وارد میدان شدهاند که در برابرشان حتی خانههای خانواده جتسون هم قدیمی به نظر میرسند.
۹. تاو ژو یین یوان، تایپه
این برج مسکونی عجیب و غریب، از پایین تا بالا بهاندازه ۹۰ درجه میچرخد؛ انگار کسی ساختمان را گرفته و پیچانده است! ساختمان Tao Zhu Yin Yuan الهام گرفته از مارپیچ دوتایی DNA است و این شگفتی سبز بیش از ۲۳٬۰۰۰ درخت و گیاه را روی بالکنهایش جا داده و در اصل یک جنگل عمودی در دل شهر است!
هر طبقه کمی بیشتر از طبقه زیرین میچرخد و همین باعث میشود ساکنان هم چشماندازهای خارقالعادهای داشته باشند و هم این حس عجیب که در ساختمانی زندگی میکنند که قوانین فیزیک را به چالش میکشد. معمار پروژه میگوید این ساختمان توان مقابله با زلزله و طوفان را دارد و این یعنی پایداری میتواند حسابی باکلاس باشد. مردم محلی به آن لقب «باغ آگورا» دادهاند.
۸. همیسفریک، والنسیا
به والنسیا خوش آمدید، جایی که ساختمانی شبیه یک چشم غولپیکر را خواهید دید که به آسمان زل زده است! همیسفریک (Hemisferic) هسته اصلی مجموعه شهر هنرها و علوم را تشکیل میدهد و ساختار بیضیشکل آن درست مثل یک چشم انسانی عظیمالجثه است، با پلک متحرک فلزی که باز و بسته میشود و مردمک شیشهای را میپوشاند.
درون این چشم فضایی، یک سینمای IMAX، آسماننما و مرکز لیزری قرار دارد که از گنبد چشممانندش نهایت استفاده را میبرد. ساختمان روی یک حوض بازتابنده قرار دارد و همین باعث میشود تصویرش در آب دو برابر عجیب و بیگانه به نظر برسد. شبها، این سازه با نورهای آبی درخشانش انگار از صحنهای از فیلم Tron بیرون آمده است.
۷. کرههای آمازون، سیاتل
آمازون تصمیم گرفت ساختمان اداری معمولی برایش زیادی کسلکننده است، بنابراین سه گنبد شیشهای بزرگ ساخت که درونشان یک جنگل قرار دارد! این کرهها انگار از سیارهای دوردست به مرکز شهر سیاتل منتقل شدهاند؛ با بیش از ۴۰٬۰۰۰ گیاه از ۵۰ کشور جهان و محیطی بارانی برای کارمندان فناوری که احتمالاً مشغول کدنویسی برای خرید بعدیتان هستند.
بزرگترین کره حدود ۲۷ متر ارتفاع دارد، با دیوارهای زنده گیاهی و اتاقهای جلسهای شبیه به خانههای درختی، جایی که کارمندان در میان پروانههای رنگارنگ و گلهای استوایی به ایدهپردازی میپردازند. بازدیدکنندگان میتوانند تور رزرو کنند تا این زیستگاه شرکتی را از نزدیک ببینند، البته تماشای افرادی که کنار آبشارها و درختان موز لپتاپ باز کردهاند، حس عجیبی دارد!
۶. برج خلیفه، دبی
برج خلیفه در دبی فقط به آسمان نمیرسد بلکه آن را سوراخ میکند! این سوزن عظیم با ارتفاع ۸۲۸ متر انگار نتیجه چالشی بوده که کسی از یک معمار خواسته تا بلندترین دهنکجی به جاذبه را بسازد. ساختمان آنقدر بلند است که میتوانید از سکوی دید، غروب آفتاب را تماشا کنید، بعد به پایین بروید و همان غروب را دوباره ببینید!
آسانسورها با سرعتی سرسامآور بالا میروند، در حالیکه ویدیوهایی پخش میشود تا حواستان را از این واقعیت پرت کنند که دارید سریعتر از بعضی ترنهای هوایی حرکت میکنید. از بالا، خودروهای لوکس مثل اسباببازی Matchbox دیده میشوند و جزایر نخل مصنوعی دبی بهتمامی قابل مشاهدهاند. واقعاً حس زندگی در آینده را به شما میدهد!
۵. گلکسی سوهو، پکن
شاهکار زاها حدید متشکل از چهار سازه عظیم و منحنی است که بدون حتی یک گوشه یا خط صاف به هم متصل شدهاند. کل مجموعه طوری طراحی شده که انگار در حال ذوب شدن است، یک منظره سیال و پیوسته که باعث میشود شک کنید که اصلاً هنوز روی زمین هستید یا نه.
این سازههای سفید و نرم، درهای علمی تخیلی را شکل دادهاند که با گذرگاههای فضایی به هم وصل میشوند، و حوضچههای بازتابنده نمای قوسدار ساختمان را بازتاب میدهند. شبها، نورهای داخلی برجستگیهای منحنی را بهنمایش میگذارند و چشماندازی از آینده را به آسمان پکن هدیه میدهند. حتی محافظهکارترین منتقدان معماری مدرن هم وقتی خیال میکنند کسی صدایشان را نمیشنود، اعتراف میکنند که این ساختمان «واقعاً باحاله!»
۴. ویا ۵۷ وست، نیویورک
منهتن از آسمانخراشهای مکعبی خسته شد و گفت بیایید یک هرم هندسی کج و معوج وسط شهر بسازیم! نتیجهاش شد ویا ۵۷ وست، ساختمانی با فرمی شیبدار و نامتقارن که از هر زاویهای متفاوت به نظر میرسد.
از سمت رودخانه هادسون، مثل یک هرم تیز دیده میشود، ولی از زاویهای دیگر، یک حفره مرکزی منحنی دیده میشود که باغی سرسبز را در دل منهتن خاکستری به نمایش میگذارد. واحدهای مسکونی این برج بسته به محل قرارگیریشان طراحی کاملاً متفاوتی دارند. این ساختمان همزمان هم غیرمعمول است و هم شیک، درست مثل خود نیویورک!
۳. کوپنهیل، کپنهاگ
کپنهاگ نیروگاهی ساخته که میتوانید از روی سقفش اسکی کنید! کوپنهیل (Amager Bakke) شاید تنها نیروگاه زبالهسوز در دنیا باشد که مردم با اسنوبرد یا اسکی از شیب ۴۰۰ متری مصنوعی روی بامش پایین میآیند.
درون ساختمان، زبالههای شهری به انرژی پاک تبدیل میشود، و در بیرون، ماجراجویان از روی «برف» سبز مصنوعی با منظرهای از شهر و دریا لذت میبرند. دیواره صخرهنوردی در یک سمت آن بالا رفته و مسیرهای پیادهروی به پشتبام میرسند، جایی که یک بار هم قرار دارد. این سازه عظیم حتی حلقههای بخار از دودکش خود بیرون میدهد تا رویدادهای زیستمحیطی را جشن بگیرد! احتمالاً تنها جایی روی زمین است که «رفتن به نیروگاه» آغاز یک ماجراجویی هیجانانگیز به نظر میرسد!
۲. اتمیوم، بروکسل
اتمیوم نمایی از یک کریستال آهن است که ۱۶۵ میلیارد بار بزرگ شده، با ۹ گوی فولادی عظیم که با لولههایی بههم وصل شدهاند؛ درون این لولهها پلهبرقی و مسیرهای عبور وجود دارد. این سازه برای نمایشگاه جهانی ۱۹۵۸ ساخته شد و دقیقاً همان چیزی است که مردم دهه ۵۰ از آینده انتظار داشتند و هنوز هم آیندهنگرانه به نظر میرسد!
بازدیدکنندگان از میان لولههای نورانی عبور میکنند، و در گوی بالایی، رستورانی با چشمانداز پانورامیک وجود دارد. در دیگر گویها نمایشگاههایی برگزار میشود که بازدیدکننده میتواند درون یک «اتم» قدم بزند و درباره شگفتیهای عصر اتم فکر کند. شبها، ۲٬۹۷۰ چراغ LED، کل سازه را مثل تزیینات کریسمسی طراحیشده توسط انیشتین روشن میکنند. اینجا نمونه کامل آیندهنگری نوستالژیک است و همزمان هم قدیمی و هم پیشرو به نظر میرسد.
۱. موزه فردا، ریو دو ژانیرو
موزه فردا در ریو بیشتر شبیه یک سفینه فضاییست که کنار خلیج گوانابارا فرود آمده و تصمیم گرفته همان جا بماند! این سازه سفید و خیرهکننده با سقف عظیم و سایهاندازش انگار آماده پرواز است. پنلهای خورشیدی که شبیه پرهای مکانیکیاند در طول روز با حرکت خورشید میچرخند و احتمالاً خفنترین ویژگی کاربردی است که تا به حال دیدهاید.
درون موزه، نمایشگاههای تعاملی درباره آینده بشر، محیطزیست و فناوریهای نو برگزار میشود که بیشتر حس سفر در زمان دارند تا موزه گردی. بازتاب سازه در آب، همراه با پسزمینه کوههای ریو، ظاهری کاملاً فرازمینی به آن داده است. خود ساختمان شاهکاری در پایداری محیطزیستی است که از آب خلیج برای خنکسازی استفاده میکند و آب باران را جمعآوری میکند. اینجا دقیقاً همان جاییست که میتوان در مورد آینده اندیشید، در حالیکه در ساختمانی ایستادهاید که انگار از همان آینده آمده است!