یاتاقان Bearing یک قطعه یا ماشین مکانیکی می باشد که تقریبا نوعی از آن در تمامی ماشین آلات صنعتی دینامیک یافت می شود. چه در اتصالات الکتروموتور ها که مولد انرژی مکانیکی در تبدیل انرژی الکتریکی به جنبشی هستند و چه در اتصالات میل لنگ مورد استفاده در موتور های داخلی همواره نوعی از یاتاقان در اتصال بر روی شافت های دوار مورد استفاده قرار می گیرد. یاتاقان ها نقش حاملان بار در تعلیق و اتصالات محور های دوار را داشته و تکیه گاهی محکم برای اتصال شافت محسوب می شوند. یاتاقان ها با جلوگیری از سایش سطح دو قطعه فلزی بر روی یکدیگر از ایجاد اصطکاک و سایش و در نهایت ذوب شدن دو قطعه جلوگیری به عمل می آورند.
یاتاقان ها در انواع مختلفی تولید می شوند که هر یک مناسب برای اتصال در شرایطی ویژه، در تعلیق نوع خاصی از بار با قابلیت های مختلف هستند. در واقع تمامی انواع اتصالات صنعتی در حرکت دو سطح چه بصورت خطی و چه بصورت دورانی تحت نام برینگ شناخته می شود که در زیر به بررسی بهتر انواع یاتاقان برینگ می پردازیم.
- بلبرینگ Ball bearing : یکی از اصلی ترین و کاربردی ترین نوع یاتاقان های صنعتی می باشد که از ساچمه های کروی شکل در اتصال استفاده کرده و هم با شافت های عمودی و هم با شافت های افقی کوپل می شود. بلبرینگ ها درجه آزادی بالایی داشته و به علت تمرکز تنش در ساچمه قابلیت تعلیق میزان محدودی از بار را دارند.
- رولبرینگ Roller bearing : نوعی قدرتمند از یاتاقان های صنعتی هستند که در آنها از شکل های متنوعی ساچمه از ساچمه های بشکه ای و نیمه مخروطی گرفته تا ساچمه های سوزنی در ساختمان نیدل برینگ ها مورد استفاده قرار می گیرند.
- یاتاقان برینگ : نوعی از یاتاقان ها هستند که با قرار گیری یک هوزینگ گوی مانند به دور یک بلبرینگ یا رولبرینگ شکل می گیرند و اتصال آنها در ماشین آلات اغلب یا با بکارگیری پیچ آلن مغزی و یا بصورت خار دار صورت می پذیرد.
- بال اسکرو Ball screw : نوعی از برینگ یاتاقان ها می باشد که از آن برای تبدیل حرکت دورانی به حرکت خطی استفاده می شود. بال اسکرو ها در قسمت مغزی دارای یک شافت به شکل پیچ متری می باشند که بصورت کبریتی دنده شده است.
یاتاقان با هوزینگ چدنی
یاتاقان های پیچ و مهره ای دسته از یاتاقان ها هستند که اتصال آنها بر روی سطحی صلب خارج از ساختمان ماشین آلات و یا بر روی یک سطح ثابت و خنثی از ماشین آلات استفاده می شود. یاتاقان های پیچ و مهره ای از دو بخش اصلی یعنی یک هوزینگ که اغلب از جنس چدنی ساخته می شود که در بر گیرنده نوعی از یاتاقان که اغلب از نوع بلبرینگ یا رولبرینگ است می باشند. هوزینگ چدنی یاتاقان ها دارای سوراخ های سطحی می باشد که از نوعی پیچ و مهره صنعتی که اغلب از نوع شش گوش و یا آلنی می باشد و از گرید های فولادی خشکه مانند 8.8 در تولید آن استفاده شده است در اتصال استفاده می کنند.
شکل هوزینگ این نوع از یاتاقان ها بستگی به سطح اتصال و نوع بار شعاعی و یا محوری دارد. هوزینگ هایی به شکل دو پیچ که اغلب برای اتصال یاتاقان های نوع شعاعی در اتصال شافت های افقی بکار می روند و یاتاقان های چهار پیچ که اغلب در اتصال شافت های عمودی با بار محوری بکار گرفته می شوند از محبوب ترین نوع یاتاقان های پیچ و مهره ای محسوب می شوند. البته یاتاقان های چهار پیچ به سطح مسطح با وسعت بالاتری برای اتصال نیاز داشته و اتصالی پایدار تر را تشکیل می دهند. با توجه به مشخصات آسیب پذیر مکانیکی آلیاژ های چدنی در برابر ضربه در مواردی که اتصال یاتاقان بر روی ماشین آلات صنعتی با ضربه روبرو باشد پیشنهاد به استفاده از یاتاقان هایی با بدنه فولادی است.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
