مریخ، همسایه آسمانی ما، به مدت میلیاردها سال یک راز را پنهان کرده است. به لطف تلاش‌های پیگیرانه دانشمندان و فناوری پیشرفته، اکنون شواهد بیشتری در حمایت از نظریه‌ای که مدت‌ها مورد بحث بوده و در مورد وجود اقیانوسی باستانی و وسیع در مریخ است، به دست آورده‌ایم.
کشف بزرگ مریخ‌نورد چینی
در سال ۲۰۲۱، چین گامی چشمگیر در کاوش‌های فضایی برداشت. مریخ‌نورد ژورونگ در نیم‌کره شمالی مریخ، به‌ویژه در منطقه اوتوپیا فرود آمد.
این منطقه قبلاً نشانه‌هایی از وجود آب باستانی نشان داده بود و اکنون زمان بررسی دقیق‌تر آن فرا رسیده بود.
این مریخ‌نورد مشغول بررسی سطح جالب مریخ و یافته‌های اخیر آن بسیار شگفت‌انگیز است.
بر اساس این مطالعه، منطقه فرود مریخ‌نورد دارای “مخروط‌های حفره‌ای، شیارهای چندضلعی و جریان‌های حکاکی‌شده” بود – ویژگی‌هایی که نشان‌دهنده وجود اقیانوسی در گذشته است.
احتمال داده شده که مخروط‌های حفره‌ای شبیه دهانه‌ها در اثر آتشفشان‌های گِلی شکل گرفته باشند، پدیده‌ای که اغلب در مناطقی که آب یا یخ وجود داشته رخ می‌دهد.
اقیانوس باستانی در مریخ
این پژوهش به سرپرستی بو وو، دانشمند دانشگاه پلی‌تکنیک هنگ کنگ، انجام شد. طبق یافته‌ها، این اقیانوس ممکن است در نتیجه سیل عظیمی حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش شکل گرفته باشد.
با گذشت زمان، اقیانوس یخ زد و خط ساحلی را شکل داد و حدود ۳.۴ میلیارد سال پیش ناپدید شد.
با این حال، بو وو نسبت به این یافته‌ها با احتیاط برخورد کرد. او اظهار داشت که تیم او ادعا نمی‌کند که یافته‌هایشان به‌طور قطعی ثابت می‌کند اقیانوسی در مریخ وجود داشته است. برای حل این بحث، ممکن است به بررسی دقیق‌تر سنگ‌های مریخ نیاز باشد.
بنجامین کاردنز، دانشمند دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، نسبت به این مطالعه جدید تردیدهایی ابراز کرد.
او احساس می‌کرد که این پژوهش تأثیر باد مریخی را که می‌تواند طی میلیاردها سال به طور قابل توجهی زمین مریخ را تغییر دهد، در نظر نگرفته است.
با وجود شک و تردید، کاردنز نظریه وجود اقیانوس را کاملاً رد نکرد. او بیان کرد: “من تمایل دارم فکر کنم که در مریخ اقیانوسی وجود داشته است.”
پیامدهای وجود اقیانوس در مریخ
کشف احتمالی اقیانوس باستانی در مریخ پیامدهای عمیقی برای جستجوی همواره در حال تحول حیات فرازمینی دارد.
آب مایع به عنوان یکی از پیش‌نیازهای اساسی حیات در نظر گرفته می‌شود و وجود یک اقیانوس وسیع احتمال این که اشکال اولیه حیات زمانی در سیاره سرخ وجود داشته باشند را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
درک مدت و شرایط وجود این اقیانوس می‌تواند سرنخ‌های حیاتی در مورد اینکه آیا مریخ محیط مناسبی برای حمایت از حیات میکروبی داشته، فراهم کند.
اگرچه هنوز هیچ مدرک مستقیمی از وجود حیات یافت نشده، این کشف جدید دلیل محکمی برای ادامه کاوش و مطالعه ارائه می‌دهد.
نیاز به ماموریت‌هایی که بر جمع‌آوری و تحلیل نمونه‌های خاک و سنگ مریخی تمرکز دارند، بیش از پیش احساس می‌شود.
مکانی حیاتی برای کاوش‌های آینده
نگاهی به آینده، این یافته‌ها موجب تمرکز مجدد بر مریخ به عنوان مکانی حیاتی برای کاوش‌های آینده می‌شود.
آژانس‌های فضایی مانند ناسا، آژانس فضایی اروپا (ESA) و سازمان ملی فضایی چین (CNSA) در حال برنامه‌ریزی مأموریت‌های بلندپروازانه‌ای برای بررسی بیشتر اسراری هستند که سطح مریخ در خود دارد.
یکی از اهداف کلیدی، به دست آوردن شواهد قاطع‌تر از اقیانوس‌های گذشته و دیگر منابع احتمالی آب است که می‌تواند به تأیید بیشتر احتمال وجود حیات کمک کند.
فناوری‌های جدید، از جمله مریخ‌نوردهای پیشرفته‌تر و حتی مأموریت‌های سرنشین‌دار، در حال طراحی هستند تا اسرار مریخ را کشف کرده و ما را به پاسخ یکی از مهم‌ترین سوالات بشری نزدیک‌تر کنند:
آیا ما در جهان تنها هستیم؟ با پیشرفت این مأموریت‌ها، سیاره سرخ همچنان دانشمندان و علاقه‌مندان را مجذوب خود می‌کند و وعده بی‌پایانی از کشف و شگفتی را به همراه دارد.
آیا در مریخ حیات وجود داشت؟
کشف احتمالی اقیانوس باستانی در مریخ، این امکان هیجان‌انگیز را مطرح می‌کند – آیا ممکن است زمانی در مریخ حیات وجود داشته باشد؟
“اکثر دانشمندان معتقدند که حیات روی زمین یا در زیر اقیانوس، جایی که گازها و مواد معدنی داغ از زیر سطح به کف دریا می‌رسیدند، یا بسیار نزدیک به محل برخورد آب و هوا در استخرهای کوچک جزر و مدی شکل گرفته است”، کاردنز بیان کرد. “بنابراین، شواهد وجود یک اقیانوس، این سیاره را قابل سکونت‌تر جلوه می‌دهد.”
آیا همسایه ما مریخ میلیاردها سال پیش حیات را در خود جای داده بود؟ پاسخ این سوال ممکن است در زیر سطح جذاب و قرمز مریخ پنهان باشد.
این مطالعه در مجله Scientific Reports منتشر شده است.
