در شصتمین سالگرد تولدش، جادوگر ایرلند شمالی با فوت و فن درباره شکستن رکورد پله، تبدیل شدن به یک ابرستاره نوجوان و ساعت گرانبهایش از جام جهانی گفتگو کرد.
رویای نوجوانی که محقق شد
در سپتامبر ۱۹۷۸، گروه پانک راک ایرلندی The Undertones با آهنگ مشهور خود “Teenage Kicks” این پرسش را مطرح کرد:
«آیا رویاهای نوجوانی واقعاً دستنیافتنیاند؟»
در همان سال، نورمن وایتساید ۱۳ ساله فرمهای مدرسهای منچستریونایتد را امضا کرد و خیلی زود پاسخ قاطعانهای به این پرسش داد.
او که توسط باب بیشاپ، همان استعدادیاب بلفاست که جورج بست را کشف کرده بود، شناسایی شد، با سرعتی خیرهکننده در اولدترافورد رشد کرد. در آوریل ۱۹۸۲، دو هفته مانده به تولد ۱۷ سالگیاش، بهعنوان جوانترین بازیکن یونایتد پس از دانکن ادواردز، بهعنوان بازیکن جانشین مقابل برایتون به میدان رفت.
هشت روز پس از تولدش، در بازی مقابل استوکسیتی اولین گل خود را در ترکیب اصلی به ثمر رساند و رکورد جوانترین گلزن باشگاه را به نام خود ثبت کرد؛ رکوردی که هنوز پابرجاست.
ظهور ستارهای درخشان در اولدترافورد
ورود به تیم بزرگسالان منچستریونایتد
«صعودم به اوج واقعاً شوکآور بود،» وایتساید میگوید. «هشت ماه مصدوم بودم، چند بازی در تیم ذخیره انجام دادم، بعد مربی [ران اتکینسون] گفت: ‘برو کتشلوارتو بپوش، با تیم اصلی سفر میکنی.’»
گلزنی در اولین حضورش در اولدترافورد، مقدمه سفری هیجانانگیز بود:
«بعد از بازی، مربی آمد و گفت، ‘پاسپورتتو بیار، فردا ساعت ۱۰ صبح باید فرودگاه باشی.’ و من راهی تور آمریکا، کانادا، ونکوور و سیاتل با تیم شدم.»
دعوتی غیرمنتظره برای جام جهانی ۱۹۸۲
یک تصمیم جسورانه از بیلی بینگهام
سفر تور خیلی دوام نداشت، چون سرمربی ایرلند شمالی، بیلی بینگهام، تصمیم گرفت بازیکن نوجوان بدون تجربه ملی را به جام جهانی اسپانیا دعوت کند.
وایتساید میگوید: «تنها نشانهای که داشتم این بود که فیزیوتراپ ما، جیم مکگرگور، هم فیزیوتراپ تیم ملی بود. شاید به اریک هریسون [مربی پایه یونایتد] گفته بود که بیلی بینگهام من رو زیر نظر داره.»
بینگهام نهتنها او را به اردوی ۴۰ نفره دعوت کرد، بلکه گفت همیشه جزو ۲۲ نفر نهایی خواهد بود. او حتی تأکید کرد که وایتساید همیشه در ترکیب اصلی خواهد بود.
رکوردشکنی تاریخی در جام جهانی
جوانترین بازیکن تاریخ جام جهانی
در اولین بازی مقابل یوگسلاوی در گروه ۵، وایتساید با ۱۷ سال و ۴۱ روز، رکورد پله را شکست و جوانترین بازیکن تاریخ جام جهانی شد.
«وقتی ترکیب اعلام شد، کل رسانههای جهان روی هتل ما ریختند. مثل صحنههای دیوید بکام در LA Galaxy بود. ۲۰۰ خبرنگار دورم جمع شدند، هیچ آموزش رسانهای هم نداشتیم. همهچیز برایم جدید بود.»
لبخند در میان جدیت تورنمنت
تقسیم منصفانه پاداشها
وایتساید تعریف میکند که بازیکنان تصمیم گرفتند پاداشها را بهصورت مساوی میان ۲۲ نفر تقسیم کنند، چه بازی میکردند، چه روی نیمکت بودند، چه در جایگاه تماشاگران.
«هنگام خواندن سرود ملی، بالای سر بیلی بینگهام، بابی کمپبل رو دیدم که همبرگر و نوشیدنی دستش بود! خندیدم و گفتم: ‘ما همه داریم یه پول میگیریم، مهم نیست کجاییم!’»
بازی جسورانه و ثبت رکورد جدید
در آن بازی، او ۹۰ دقیقه کامل را مقابل تیم قدرتمند یوگسلاوی بازی کرد و تنها بازیکن کارتزردگرفته مسابقه شد.
«اولین بازیکنی شدم که در این سن در جام جهانی کارت گرفت!»
پله هم بعد از بازی برایش پیام تبریک فرستاد:
«نورمن، امیدوارم مثل من سه جام جهانی ببری!»
وایتساید میخندد: «نمیتونستم جلوی خندهامو بگیرم، واقعاً بامزه بود!»
صعود ایرلند شمالی در جام جهانی ۱۹۸۲
تساوی مقابل هندوراس و برد ارزشمند ۱-۰ مقابل اسپانیا باعث شد بهعنوان صدرنشین گروه صعود کنند. در مرحله دوم، پس از تساوی با اتریش، مقابل فرانسه شکست خوردند.
وایتساید میگوید: «اونها خیلی بهتر از ما بودن، ولی ما به فینال خودمون رسیده بودیم. فدراسیون حتی قبل از مرحله دوم پرواز بازگشتمون رو رزرو کرده بود و مجبور شد کنسل کنه. افتخار آفریدیم، همین مهم بود.»
رکوردشکنیهای بیشتر در یونایتد
پس از بازگشت، وایتساید بیش از بازیهایی که برای یونایتد انجام داده بود، بازی ملی در کارنامه داشت.
در فینال جام اتحادیه ۱۹۸۳، با حرکتی عالی مقابل آلن هانسن گل زد و به جوانترین گلزن تاریخ این مسابقه در سن ۱۷ سال و ۳۲۳ روز تبدیل شد.
دو ماه بعد، در فینال FA Cup هم گلزنی کرد و با ۱۸ سال و ۱۹ روز، جوانترین گلزن تاریخ این فینال شد.
بازگشت به جام جهانی در مکزیک ۱۹۸۶
با تجربهای بیشتر و فقط ۲۱ سال، وایتساید در بازی اول ایرلند شمالی مقابل الجزایر گل زد. آن گل تنها امتیاز تیمشان در این تورنمنت بود.
هدیهای بهیادماندنی از جام جهانی مکزیک
«در هر جام، به ده گلزن سریع، ساعت میدن. من نهمین گلزن سریع بودم. از اون روز تا حالا ساعتم رو از دستم درنیاوردم. شاید فقط ۲۰۰ پوند ارزش داشته باشه، ولی من دنبال رولکس نیستم، این ساعتمو دوست دارم.»
آینده ایرلند شمالی در جام جهانی ۲۰۲۶
با بازگشت مایکل اونیل به نیمکت تیم ملی، وایتساید امیدوار است طلسم ۳۹ ساله شکسته شود.
«تصمیم خوبی بود. در یورو ۲۰۱۶ عالی کار کرد. چند بازی رو از نزدیک دیدم. ساختن دوباره زمان میبره، ولی حذف شدنمون رو قطعی نمیدونم.»
رکوردی که هنوز دستنخورده باقی مانده
در حالی که جام جهانی ۲۰۲۶ با حضور ۴۸ تیم برگزار خواهد شد، احتمال شکسته شدن رکوردش بیشتر شده است.
«قبل از جام جهانی قبلی، یکی از خبرنگارها زنگ زد گفت، ‘یه چهار سال دیگه وقت داری رفیق، هنوز رکوردت سر جاشه!’
گفتم، اگه کسی بخواد رکوردم رو بشکنه، باید توی ۱۳ سالگی شروع کنه! وقتی ۱۳ سالته به همه چی فکر میکنی جز جام جهانی.»
«یکی بهم گفت، ‘رکوردها برای شکسته شدن ساخته شدن.’ گفتم: ‘درسته، ولی هنوز هیچکس رکورد منو نشکسته.’ از اینکه این رکورد ۴۴ سال مونده، خوشحالم.»
وداع زودهنگام با فوتبال، اما با افتخار
با وجود خداحافظی زودهنگام در ۲۶ سالگی به دلیل مصدومیت، نورمن وایتساید – ملقب به “Skinhead شَنکِل” – رویای نوجوانیاش را زندگی کرد و در دوران کوتاه اما پرشکوه دهسالهاش، جاودانه شد.