هیچ دو بدنه‌ی آبی مشابه هم نیستند و اقیانوس اطلس شمالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. هر کدام از این بدنه‌ها ویژگی‌های خاص خود، ریتم منحصر به فرد خود و – همان‌طور که اخیراً محققان کشف کرده‌اند – حافظه‌ای مختص به خود را دارند.
حافظه اقیانوسی: مفهوم و کشف جدید
متخصصان دانشگاه لیورپول با توسعه یک تکنیک نوآورانه توانسته‌اند حافظه اقیانوسی را کمی‌سازی کنند و به درک عمیق‌تری دست یابند. تیم تحقیقاتی دریافتند که اقیانوس اطلس شمالی حافظه‌ای از تغییرات زیست‌محیطی غیرعادی دارد که بین یک تا دو دهه دوام می‌آورد؛ این در حالی است که پیش‌تر تصور می‌شد این حافظه تنها چند سال پایدار است.
آنومالی‌های دمایی در اقیانوس
برای کسانی که با این مفهوم آشنا نیستند، “حافظه اقیانوسی” معیاری از دوام شرایط دریایی است. محققان به بررسی این موضوع پرداختند که آنومالی‌های دمایی در اقیانوس چه مدت قبل از محو شدن کامل پایدار می‌مانند. نتایج مدل‌های مختلف نشان داد که این آنومالی‌ها می‌توانند به مدت ۱۰ تا ۲۰ سال تأثیر خود را حفظ کنند.
تیم تحقیقاتی همچنین اشاره کرد که این تغییرات می‌توانند از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت باشند، چرا که گردش پس‌زمینه و اندازه حوضه در این تغییرات نقش دارند.
درک حافظه اقیانوسی برای پیش‌بینی تغییرات در سیستم اقلیمی که فراتر از الگوهای آب‌وهوایی کوتاه‌مدت هستند، بسیار حیاتی است.
چالش اصلی: پاسخ به پرسشی قدیمی
پاسخ دادن به این پرسش که اقیانوس چقدر تغییرات را به خاطر می‌سپارد، همواره دشوار بوده است. این به دلیل تغییرات مداوم در فشارهای جوی است که اثرات طولانی‌مدت گردش اقیانوسی را پنهان می‌کنند.
رویکردی نوین برای ارزیابی حافظه اقیانوسی
در مقاله‌ای که در مجله Geophysical Research Letters منتشر شده است، تیم تحقیقاتی روش منحصربه‌فرد خود را برای ارزیابی مدت زمان حافظه اقیانوس ارائه کرده است. این تکنیک شامل رصد تغییرات دمایی اقیانوس پس از یک رویداد جوی بسیار شدید است.
این پژوهش نشان داد که واکنش‌های سریع و آهسته‌ای وجود دارد: ابتدا اثر آنی جو بر دمای سطحی مشاهده می‌شود و سپس یک بازسازمان‌دهی تأخیری در گرمای اقیانوس رخ می‌دهد.
حافظه طولانی‌تر اقیانوس اطلس شمالی
محققان حافظه طولانی‌تر اقیانوس اطلس شمالی را به پیشرفت کند تغییرات در گردش اقیانوسی و توزیع گرما نسبت می‌دهند. این یافته نشان می‌دهد که تغییرات دمایی اقیانوس می‌تواند به مدت بیش از یک دهه بر اقلیم‌های منطقه‌ای، مانند دمای هوا، تأثیر بگذارد.
پیامدهای تحقیقات: دقت بیشتر در پیش‌بینی‌های اقلیمی
یافته‌های این پژوهش پیامدهای عمیقی دارد. این نتایج تأیید می‌کنند که تحلیل دقیق داده‌های مشاهده‌ای می‌تواند دقت پیش‌بینی‌های اقلیمی برای بیش از یک دهه را افزایش دهد.
دکتر “هِمَنت کاتری”، نویسنده اصلی این مطالعه، اظهار داشت که این پژوهش به پرسش اساسی درباره ماهیت واقعی حافظه اقیانوسی پاسخ می‌دهد. وی توضیح داد که چارچوب جدید، مکانیزم‌های فیزیکی مسئول حافظه چندساله اقیانوس را روشن کرده و راه را برای توسعه روش‌های تازه در ارزیابی مدل‌های اقلیمی هموار می‌کند.
شکاف مهم در پیش‌بینی‌های مدل‌های اقلیمی
پروفسور “ریک ویلیامز”، یکی از نویسندگان این مطالعه، از این کشف که برای اولین بار دانشمندان موفق به اندازه‌گیری حافظه اقیانوسی شده‌اند، ابراز خرسندی کرد.
وی اشاره کرد که حتی پیشرفته‌ترین مدل‌های اقلیمی نیز حافظه اقیانوسی را به‌طور قابل توجهی کمتر از واقعیت تخمین زده‌اند. این مدل‌ها مدت حافظه را تنها ۸ تا ۱۰ سال در نظر گرفته‌اند.
این اختلاف قابل توجه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای دقت پیش‌بینی‌های اقلیمی داشته باشد که بر این مدل‌ها استوار هستند.
پروفسور ویلیامز گفت: «کار ما نشان می‌دهد که اقیانوس چگونه بر اقلیم ما تأثیر می‌گذارد و درک تغییرات دمایی اقیانوس چگونه مهارت پیش‌بینی اقلیم را در دهه آینده بهبود می‌بخشد.»
تأثیر اقلیمی اقیانوس اطلس شمالی
اقیانوس اطلس شمالی تنها یک بدنه بزرگ آبی نیست، بلکه نیرویی پویا است که نقش محوری در تنظیم اقلیم زمین دارد.
به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی سیستم گردش جهانی اقیانوسی، این اقیانوس مرکزی برای انتقال گرما، کربن و سایر عناصر ضروری در سراسر سیاره محسوب می‌شود. تعامل پیچیده دما و شوری در این منطقه نه تنها بر الگوهای آب‌وهوایی محلی تأثیر می‌گذارد، بلکه پیامدهایی گسترده برای افزایش سطح دریا و حتی پایداری سیستم‌های بزرگ اقلیمی دارد.
درک این دینامیک‌های پیچیده برای بهبود پیش‌بینی‌های اقلیمی و افزایش توانایی ما در آمادگی برای تغییرات اقلیمی آینده بسیار حائز اهمیت است.
تأثیرات اقیانوس اطلس شمالی فراتر از محدوده نزدیک خود گسترش می‌یابد و تعاملات آن در سراسر شبکه متصل اقلیم زمین پژواک می‌یابد.
مطالعه کامل در مجله Geophysical Research Letters منتشر شده است.
