فضاپیمای پارکر سولار پروب ناسا موفق به انجام یک شاهکار شگفت‌انگیز شد و به نزدیک‌ترین فاصله‌ای که تاکنون یک جسم ساخته‌ی دست بشر به خورشید رسیده، دست یافت. این فضاپیما در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۴ با ثبت یک رکورد تاریخی تنها در فاصله‌ی ۳.۸ میلیون مایلی از سطح خورشید پرواز کرد.
این فضاپیما با سرعت بی‌نظیر ۴۳۰,۰۰۰ مایل در ساعت در حال حرکت است و سریع‌ترین جسم ساخت انسان در تاریخ به شمار می‌رود.
یک سیگنال دریافت‌شده در تاریخ ۲۶ دسامبر، ایمنی و عملکرد مناسب این فضاپیما را تأیید کرد و نقطه‌ی عطف مهمی در اکتشافات فضایی ثبت نمود.
دستاورد تاریخی پارکر سولار پروب
این مأموریت نخستین تلاش بشر برای «لمس کردن» یک ستاره است.
«پرواز در این فاصله نزدیک به خورشید، لحظه‌ای تاریخی در اولین مأموریت بشر به یک ستاره است.»
این جمله را نیکی فاکس، مدیر بخش مأموریت‌های علمی ناسا، بیان کرد.
دانشمندان با مطالعه رفتار خورشید از نزدیک، امیدوارند تأثیرات آن بر منظومه شمسی، از جمله فناوری‌های زمینی و فرآیندهای ستاره‌ای در سراسر جهان، را بهتر درک کنند.
این دانش می‌تواند در جستجوی سیاره‌های قابل سکونت در فراتر از زمین به ما کمک کند.
سفر پارکر سولار پروب
پارکر سولار پروب که در سال ۲۰۱۸ به فضا پرتاب شد، شش سال صرف آماده‌سازی برای این دستاورد کرد. هفت عبور از کنار سیاره زهره، مسیر این فضاپیما را تنظیم کرد و در هر مدار آن را به خورشید نزدیک‌تر نمود. این فضاپیما پس از آخرین عبور خود از کنار زهره در ۶ نوامبر ۲۰۲۴، به مدار بهینه خود رسید.
این مسیر منحصربه‌فرد به پارکر سولار پروب اجازه می‌دهد هر سه ماه یک بار فرآیندهای مرموز خورشید را بررسی کند، در حالی که فاصله‌ای ایمن برای جلوگیری از گرما و تابش بیش از حد را حفظ می‌کند. این مدار برای مدت زمان مأموریت بدون تغییر باقی خواهد ماند.
نوری رَوافی، دانشمند پروژه در آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جان هاپکینز (APL)، گفت:
«پارکر سولار پروب یکی از سخت‌ترین محیط‌های فضایی را تجربه می‌کند و انتظارات را فراتر از حد ممکن برآورده کرده است.»
«این مأموریت دوران طلایی جدیدی در اکتشافات فضایی رقم می‌زند و ما را به کشف عمیق‌ترین و ماندگارترین اسرار خورشید نزدیک‌تر می‌کند.»
شاهکار مهندسی: مقاومت در برابر گرمای شدید
عملیات در تاج خورشید، جایی که دما بیش از یک میلیون درجه فارنهایت است، نیازمند سپری خاص از جنس فوم کربنی است.
این سپر می‌تواند دماهای تا ۲۶۰۰ درجه فارنهایت را تحمل کند و در عین حال دمای تجهیزات داخل فضاپیما را در حد دمای اتاق نگه دارد.
جان ویرزبورگر، مهندس سیستم‌های مأموریت در APL، گفت:
«این دستاورد فوق‌العاده است که بتوان فضاپیمایی را به این فاصله نزدیک از خورشید رساند.»
دهه‌ها پیشرفت فناوری این دستاورد را ممکن ساخته و چالش‌هایی که برای اولین بار در سال ۱۹۵۸ شناسایی شده بودند، برطرف کرده است.
بازنویسی قواعد علوم خورشیدی
پارکر سولار پروب با پرواز در تاج خورشید، داده‌های بی‌سابقه‌ای جمع‌آوری می‌کند تا به سؤالات طولانی‌مدت درباره فرآیندهای خورشیدی پاسخ دهد.
دانشمندان تلاش دارند بفهمند چرا تاج خورشید این‌قدر داغ است، باد خورشیدی چگونه شکل می‌گیرد و ذرات چگونه به سرعت‌های فوق‌العاده می‌رسند.
کِلی کورِک، یک هلیوفیزیکدان در ناسا، گفت:
«داده‌ها برای جامعه علمی بسیار ارزشمند هستند زیرا به ما دیدگاهی جدید ارائه می‌دهند.»
مشاهدات پارکر سولار پروب تاکنون ویژگی‌های غیرمنتظره‌ای مانند جهش‌ها و دره‌ها در مرز بیرونی تاج خورشید را نشان داده و منشأ تغییرات باد خورشیدی را مشخص کرده است.
کشف‌های گسترده در منظومه شمسی
فراتر از مطالعه خورشید، پارکر سولار پروب کشفیات مهمی در مورد بخش‌های داخلی منظومه شمسی انجام داده است. این فضاپیما نشان داد که فوران‌های تاجی خورشید (CMEs) مانند جاروهای عظیمی عمل کرده و ذرات گردوغبار را در مسیر خود جمع‌آوری می‌کنند.
این فرآیند به دانشمندان کمک می‌کند تأثیر رویدادهای خورشیدی بر محیط میان‌سیاره‌ای را درک کنند.
این فضاپیما همچنین اطلاعات دقیقی درباره ذرات پرانرژی خورشیدی ارائه کرده است. این ذرات نقش مهمی در آب‌وهوای فضایی ایفا می‌کنند و بر ماهواره‌ها، فضانوردان و حتی سیستم‌های ارتباطی روی زمین تأثیر می‌گذارند.
در طول عبور از کنار زهره، پارکر سولار پروب مشاهدات شگفت‌انگیزی انجام داد. این فضاپیما امواج رادیویی طبیعی در جو زهره را شناسایی کرد و درک بهتری از شرایط جوی این سیاره فراهم آورد.
علاوه بر این، این کاوشگر اولین تصویر کامل از حلقه گردوغبار مداری زهره را ثبت کرد – مجموعه‌ای از ذرات ریز که در طول مدار این سیاره حلقه می‌زنند.
داده‌های ارزشمند به زودی به زمین می‌رسند
گذر اخیر پارکر سولار پروب از خورشید داده‌های ارزشمندی تولید کرده که به زودی به زمین ارسال خواهند شد.
جو وستلیک، مدیر بخش هلیوفیزیک ناسا، گفت:
«داده‌هایی که از این فضاپیما به زمین خواهند رسید، اطلاعات تازه‌ای از جایی که بشریت هرگز به آن دست نیافته، ارائه می‌دهند.»
با نزدیک شدن به عبورهای بعدی که برای ۲۲ مارس و ۱۹ ژوئن ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده، پارکر سولار پروب قول می‌دهد درک ما از خورشید و تأثیرات آن بر منظومه شمسی را عمیق‌تر کند.
این تلاش‌ها گامی مهم در مسیر کشف اسرار کیهان توسط بشریت به شمار می‌رود.
