پنگوئن‌های آفریقایی با چالشی جدی روبه‌رو هستند. این گونه آسیب‌پذیر نه‌تنها با تغییرات اقلیمی، امواج خشن و جابه‌جایی محل تجمع ماهی‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند، بلکه زمانی که طعمه کمتر می‌شود، ناچار است در همان نقاطی شکار کند که کشتی‌های ماهیگیری تجاری فعالیت می‌کنند. این همپوشانی رقابتی می‌تواند به‌طور مستقیم بر تغذیه جوجه‌ها و بقای جمعیت تأثیر بگذارد.
مطالعه‌ای تازه درباره مسیرهای جستجوی غذا توسط پنگوئن‌ها
در یک پژوهش جدید، محققان مسیر جستجوی غذای پنگوئن‌ها را در اطراف دو جزیره آفریقای جنوبی ردیابی کردند و میزان تطابق مسیر آن‌ها با مسیر کشتی‌های «پرس‌ساین» را اندازه‌گیری کردند.
همپوشانی شدید در سال‌های کم‌ماهی
در سال ۲۰۱۶، سالی که انبوه ماهی کولی (Anchovy) در حداقل مقدار خود بود، حدود ۲۰ درصد از مکان‌های جستجوی غذا توسط پنگوئن‌ها در محدوده فعالیت فعال قایق‌های ماهیگیری قرار داشت.
رهبری تیم تحقیق
این تیم تحقیقاتی به رهبری دکتر ژاکلین گلنکراس، پرنده‌شناس دریایی از مؤسسه Scottish Oceans در دانشگاه St Andrews، تلاش کرد بفهمد پنگوئن‌ها و قایق‌ها چند بار و با چه شدت از یک منطقه مشترک استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین بررسی کردند که این الگو در سال‌هایی با فراوانی یا کمبود ماهی چگونه تغییر می‌کند.
پنگوئن‌ها و قایق‌ها کجا با هم برخورد می‌کنند؟
محققان شاخص جدیدی با عنوان شدت همپوشانی معرفی کردند. این معیار، میزان فشار جمعیتی را نشان می‌دهد و مشخص می‌کند چه تعداد پنگوئن و چه تعداد رویداد ماهیگیری در سلول‌های یک شبکه دریایی مشترک حضور داشته‌اند، نه فقط اینکه مسیرشان تصادفاً از یک نقطه عبور کرده باشد.
چرا شدت همپوشانی مهم است؟
این روش کمک می‌کند نقاطی شناسایی شود که تعداد زیادی از پنگوئن‌ها و قایق‌ها هم‌زمان در آن متمرکز شده‌اند؛ نقاطی که بیشترین فشار را تحمل می‌کنند.
ردیابی دقیق کشتی‌ها با AIS
برای تعیین دقیق مکان کشتی‌ها، تیم تحقیقاتی از داده‌های سامانه AIS استفاده کرد؛ سیستمی که هویت و موقعیت کشتی‌ها را برای ایمنی و پایش ارسال می‌کند. مطالعات قبلی نشان داده بودند که این داده‌ها قادرند الگوی ماهیگیری جهانی را با دقت بالا نشان دهند.
تمرکز پنگوئن‌ها در مناطق ماهیگیری
در سال ۲۰۱۶، شدت همپوشانی بالا بود، زیرا پنگوئن‌ها و کشتی‌های پرس‌ساین هر دو مجبور بودند به سلول‌های اندکی با وجود کمبود شدید ماهی کولی مراجعه کنند.
اگرچه بررسی‌ها نشان داد که میزان همپوشانی فضایی از نظر مساحت کم است، اما بخش بزرگی از حضور پنگوئن‌ها در همان سلول‌هایی ثبت شد که ماهیگیری فعال در آن‌ها انجام می‌شد. این اختلاف مهم است، زیرا:
- همپوشانی فضایی تنها تعداد سلول‌های مشترک را نشان می‌دهد.
- شدت همپوشانی میزان فشار واقعی روی جمعیت را مشخص می‌کند.
این فشار تعیین می‌کند که آیا جوجه‌ها به اندازه کافی تغذیه می‌شوند یا خیر.
خطر افزایش‌یافته در سال‌های کمبود ماهی
پنگوئن آفریقایی در فهرست گونه‌های به‌شدت در معرض خطر BirdLife قرار دارد. زمانی که ذخایر طعمه کاهش می‌یابد یا محل تجمع آن تغییر می‌کند، پنگوئن‌ها مجبورند مسافت طولانی‌تری را طی کنند. هر نوع رقابت اضافی با کشتی‌ها می‌تواند یک فصل دشوار جوجه‌داری را به فصل شکست تبدیل کند.
افزایش همپوشانی در سال ۲۰۱۶، که میزان تولیدمثل ماهی کولی بسیار پایین بود، دقیقاً همین الگو را تأیید می‌کند. در چنین شرایطی هر دو، یعنی پنگوئن‌ها و قایق‌ها، به همان نقاط پربازده کشیده می‌شوند.
نقش تأثیرگذار تورهای پرس‌ساین
ناوگان محلی از تورهای پرس‌ساین استفاده می‌کند؛ نوعی تور حلقه‌ای که اطراف دسته‌های ماهی پیچیده می‌شود و از پایین جمع می‌شود. حتی یک بار استفاده از این تور می‌تواند مقدار زیادی ماهی را از یک منطقه کوچک برداشت کند. همین موضوع نشان می‌دهد چرا بررسی‌های دقیق و موضعی اهمیت دارد.
«هدف ما ارزیابی دقیق تعداد پنگوئن‌هایی بود که هنگام فعالیت ماهیگیری در معرض تأثیر قرار می‌گیرند.» – دکتر گلنکراس
محدودیت‌های جدید برای حفاظت
دولت آفریقای جنوبی اکنون محدودیت‌های تازه‌ای برای ماهیگیری پرس‌ساین در نزدیکی کلونی‌های حساس اعمال کرده است. این اقدام پس از حکم حقوقی ایجاد مناطق بسته ده‌ساله در اطراف شش نقطه، از جمله Robben و Dassen، انجام شده است.
- ایجاد مناطق بدون برداشت با شعاع حدود ۱۲ مایل
- الزام به بازبینی پس از ۶ سال
این مرزبندی جدید با یافته‌های پژوهش هماهنگ است: بیشترین همپوشانی خطرناک در همان مناطقی رخ می‌دهد که اکنون تحت پوشش محدودیت قرار گرفته‌اند.
راهکارهای دقیق‌تر برای حفاظت از پنگوئن‌ها
شاخص شدت همپوشانی می‌تواند به‌روز شود و داده‌های جدید ردیابی پرندگان و کشتی‌ها را در خود بازتاب دهد. این ویژگی به مدیران کمک می‌کند محدوده‌های حفاظتی را بر اساس فشار واقعی تنظیم کنند.
مزیت ویژه برای گونه‌های وابسته به لانه
پنگوئن‌ها «جستجوگران مرکز-محور» هستند؛ یعنی هنگام بزرگ‌کردن جوجه‌ها مجبورند به لانه بازگردند. این موضوع محدوده جستجوی آن‌ها را کوچک‌تر می‌کند، بنابراین هر برداشت ماهی در نزدیکی کلونی می‌تواند اثر چشم‌گیری داشته باشد.
تشخیص مناطق حیاتی برای پنگوئن‌ها
شاخص شدت همپوشانی همچنین نقاطی را مشخص می‌کند که شمار پنگوئن‌ها بسیار بیشتر از تعداد فعالیت‌های ماهیگیری است. حفاظت از این نقاط می‌تواند بیشترین مزیت را برای جمعیت فراهم کند، به‌خصوص در سال‌هایی که کمبود ماهی مشکل‌ساز است.
انسان‌ها، پنگوئن‌ها، و فشار مشترک
پنگوئن‌های آفریقایی برای جامعه محلی و گردشگری اهمیت زیادی دارند. در مقابل، ناوگان پرس‌ساین از مشاغل ساحلی حمایت می‌کند. نقشه‌ای دقیق از محل و زمان همپوشانی می‌تواند از درگیری‌های بیشتر جلوگیری کند.
این روش ساده و کاربردی است، زیرا تنها نیازمند ردیاب GPS برای پرندگان، داده‌های عمومی AIS و یک شبکه تحلیلی است که هر تیم مدیریتی با حداقل دانش تحلیلی می‌تواند آن را اجرا کند.
«این پژوهش نشان می‌دهد چرا این محدودیت‌ها ضروری بوده‌اند. مناطقی که بیشترین شدت همپوشانی را داشتند، همان‌هایی بودند که پنگوئن‌ها در آن بیشترین خطر را تجربه می‌کردند.» – دکتر گلنکراس
این مطالعه در مجله Journal of Applied Ecology منتشر شده است.
اگر به موضوع حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض علاقه‌مند هستید، دیدگاه خود را در بخش کامنت‌ها بنویسید یا این مقاله را برای دوستان طبیعت‌دوست خود ارسال کنید.
